fetal ‹skelet anomal‹ler‹ - UniFlip.com

100 K›s›m 1 GENEL OBSTETR‹K SONOGRAF‹
Tablo 5-1
Düzenli adet olma öyküsü
Adetler aras›nda normal zaman aral›¤›n›n olmas› (22–34 gün)
SAT’tan önceki son 3 ayda hormon tedavisinin (oral kontraseptifler
veya di¤erleri) kullan›lmam›fl olmas›
Hastan›n SAT konusunda emin olmas› (takvime iflaretleme yapmas›)
SAT’tan bu yana lekelenme ya da kanama görmemesi
SAT’›n yap› ve süre olarak normal olmas›
trasonografi Enstitüsü (AIUM) bu konuda bir k›lavuz haz›rlam›flt›r
(Tablo 5–2).
FETAL B‹YOMETR‹N‹N ‹LKELER‹
Normal De¤erler Ne Kadar Sapma
Gösterir?
Her gebelik haftas›na göre incelenen de¤iflkenin normal de-
¤erlerinin elde edilmesi (ortalama, normalin alt ve üst limitleri),
incelenen fetusun ölçülen de¤iflken aç›s›ndan gebelik
yafl›yla uyum içinde oldu¤unu gösterir. Bu amaçla veri toplan›rken
kesitsel ya da uzunlamas›na yöntemler seçilebilir. Bu
iki yöntem aras›ndaki farklar afla¤›da aç›klanm›flt›r.
Tablo 5-2
Kafa, bafl, boyun
● Beyincik
● Koroid pleksus
● Sisterna magna
● Beyin yan ventrikülleri
● Orta hatta falks
● Kavum septum pellisidum
● Üst dudak
Gö¤üs kafesi
AIUM’UN FETUSUN ANATOM‹K
DE⁄ERLEND‹RMES‹ ‹Ç‹N ÖNER‹LER‹
● Kalbin 4 odac›k görüntüsü ve e¤er teknik olarak mümkünse kalbin
ç›k›fl yollar›
Kar›n
● Mide (varl›¤›, boyutu, yerleflimi)
● Böbrekler
● Mesane
● Umbilikal kordonun bat›na girifl yeri
● Umbilikal kordondaki damar say›s›
Ekstremiteler
● Kollar ve bacaklar: varl›klar› ya da yokluklar›
KES‹N SAT ‹Ç‹N KISTASLAR
Cinsiyet
● Düflük riskli gebelerdeki tek t›bbi indikasyonu ço¤ul gebeliklerin
de¤erlendirilmesidir.
Kaynak: Obstetrik Ultrasonografi Muayenesi için AIUM’un Uygulama K›lavuzu
Hasta seçimi
Gebelik yafl›n›n ± 1 gün farkla hesaplanabildi¤i, in vitro fertilizasyon
yap›lan hastalar, tarihlerin kesine yak›n hat›rlanabildi¤i
hasta grubudur. Ovülasyon indüksiyonu ve inseminasyonun
yap›ld›¤› hastalarda ise hata pay› biraz daha belirgindir
(± 3 gün). E¤er düzenli bir flekilde vücut s›cakl›¤› ölçümü
yap›larak yumurtlaman›n zaman› tayin edildiyse ya da
döllenme zaman›ndan kesin olarak emin olmak mümkünse,
bu bilgiler arac›l›¤›yla da gebelik yafl› kesin olarak hesaplanabilir.
Hasta seçimindeki bir di¤er yol da düzenli adetleri olan,
SAT’›ndan emin ve gebeli¤in erken dönemlerinde (< 14 hafta)
ultrasonografi çekilerek sa¤lamas› yap›lan hastalar› kullanmakt›r.
Adetlerinin zaman› konusunda kuflkular› olan
hastalar, fetal biyometri çal›flmalar›na dahil edilmemelidirler.
Bu k›staslara ek olarak, hastalarda gebelik yafl›n›n do¤rulu¤una
etki edebilecek t›bbi, cerrahi ve obstetrik komplikasyonlar›n
bulunmad›¤›ndan da emin olunmal›d›r. Tercihen hastalar,
do¤umu 38–42 haftalar aras›nda gerçekleflen ve konjenital
anomali veya büyüme gerili¤ine ait bulgu tafl›mayanlar
aras›ndan seçilmelidir.
Çal›flma Türleri: Kesitsel ya da
Uzunlamas›na?
Fetusun büyümesi iki ayr› türdeki çal›flmayla incelenebilir:
kesitsel ya da uzunlamas›na. Kesitsel çal›flmada pek çok özelli¤e,
gebelik boyunca sadece bir kez bak›l›r. Uzunlamas›na
çal›flmada ise az say›daki fetus, ard›fl›k olarak incelenir.
Kesitsel çal›flmalar baz› önemli yararlar sa¤lamaktad›rlar:
(1) nispeten k›sa bir zamanda tamamlanabilir, (2) hastalar
sadece bir kez muayene edildi¤inden verilerin toplanmas› kolayd›r
ve (3) istatistiksel de¤erlendirme kolayd›r. Di¤er taraftan
önemli zaaflar› da vard›r: (1) bireysel büyüme özelliklerini
tafl›mazlar (“toplumun” büyüme özelliklerini gösterirler),
(2) kesitsel çal›flmalardaki verilerin istatistiksel incelemesi,
uzunlamas›na çal›flmalarda elde edilenlerinki kadar uygun
sonuçlar vermeyebilir, (3) anormal büyüme e¤risine sahip fetuslar›n
ve/veya gebelik yafl›n›n iyice de¤erlendirilemedi¤i
hastalar›n çal›flmaya al›nmas› tehlikesi vard›r ve (4) olgu say›s›n›n
fazlal›¤› nedeniyle yenido¤anlar›n takibi sorunludur.
Bu sonuncu durum nedeniyle e¤rinin erken ve geç gebeli¤e
ait bölümlerinde uç de¤erler ortaya ç›kar.
Oldukça s›k yap›lan bir hata, her fetusun sadece 1 kez incelenmifl
olmas› kural›n›n çi¤nenmesidir. Bu kurala uyulmad›¤›nda
sapma de¤erlerinde bozulma ve güvenlik s›n›rlar›n›n
do¤rulu¤unda kuflku meydana gelmektedir. Buna ra¤men
makalelerde hala “150 hasta toplam 215 kez muayene edildi”
ifadesine rastlanmaktad›r.
Uzunlamas›na çal›flmalar›n birçok yarar› vard›r: (1) gebelik
yafl› az say›daki hasta için hesaplan›r, (2) gebelik yafl› sadece
erken gebelikte, bir kez hesaplan›r, (3) anormal büyüme
e¤rileri kolayca tan›n›r, (4) istatistiksel incelemelerde kuvvetli
uyum ve hesaplama kolayl›¤› vard›r. Ne yaz›k ki, çal›flmalar›n
do¤as› nedeniyle ayn› fetusun tüm gebelik boyunca incelenmesi
flartt›r. Bu nedenle veri toplanmas› uzun zaman al›r
ve annelerin takipleri aksatmadan gelmesini sa¤lamak gerekir.
Matematiksel, biyolojik ve epidemiyolojik olarak uzunlamas›na
çal›flmalardan elde edilen verilerin daha de¤erli oldu-
¤unu gösteren pek çok kan›t bulunmaktad›r.