Türkiye'de Yazılım Üreticilerinin Yetkinlik Düzeyi, Firmaların ve ...

11 AR-GE ve Yenilikçilik Düzeyi
Bir firmanın teknolojik yetenek düzeyi ya da teknoloji geliştirme yeteneği yenilikçi ürün
geliştirme yeteneği [265], Ar-Ge harcamaları ve patent sayısı gibi parametrelerle ölçülür.
Firmaların teknolojik yetenek düzeyi ile kârlılığı arasında istatistiksel bir ilişkinin kanıtını
bulmak her zaman mümkün olmayabilir. Böyle bir ilişkinin kurulamamasının iki önemli nedeni
vardır: Firmaların teknolojik yetenek düzeyinin kolayca ölçülememesi ve firma
performanslarını etkileyen farklı etmenlerin mevcut olması [265]. Örneğin, firmaların
teknolojik yetenek düzeyini ölçmede kullanılan Ar-Ge harcamaları bazı koşullarda doğru sonuç
vermeyebilir. Ar-Ge bölümleri olmayan küçük ölçekli firmalarda, Ar-Ge faaliyetlerinin gerçek
değerini belirleyebilmek hiç de kolay değildir [273].
Firmalar geliştirilmek istenen ürünün niteliğine bakarak ürün geliştirme stratejilerini
belirlemek zorundadır. Firmalar mevcut ürünlerde değişikliğe gidebilir, yeni bir pazara giriş
yapmak isteyebilir ya da yenilikçilik özelliği taşıyan ürünleri geliştirebilirler. Yeni ürün
geliştirme ihtiyacı farklı nedenlerden doğabilir [152]. Bunlar:
• Yeni müşteri grubunun satın alabileceği düşük getirisi olan ürünler,
• Mevcut ürünlerde fiyat indirimi yapılarak rekabet üstünlüğünün sağlanabileceği,
maliyeti azaltılmış ürünler,
• Yeni özelliklerin ve yüksek performans kıstaslarının eklendiği yüksek getirili ürünler,
• Aynı fiyat aralığını koruyacak şekilde daha yüksek performans özelliklerine sahip
ürünlerin mevcut ürünler yerine konduğu yeni nesil ürünler ve
• Fiyat aralığını azaltırken, işlevselliği ve performansın arttırıldığı yüksek performanslı
ürünler tasarlanabilir.
Yeni ürün hatlarının oluşturulması stratejisiyle firmalar, mevcut olmayan ya da piyasada
benzerlerine göre farklılık gösteren ürünleri geliştirmeye odaklanır [152]. Yeni ürün
geliştirmede teknoloji değişikliklerinin takibi son derece önemlidir. Teknoloji izleme, sadece
geliştirilecek ürünün odaklandığı alanın ihtiyaçlarını belirlemek amacıyla yürütülen bir faaliyet
değildir. Ürün geliştirme aşamasında kullanılacak teknolojilerin seçimi içinde yeni
teknolojilerin izlenmesi gerekir.
Yürütülen analiz sonuçları yazılım geliştiren bilişim firmalarının yaklaşık %72’sinin
sürekli olarak ve %23’ünün çoğunlukla teknoloji değişikliklerini takip ettiğini gösterir. Diğer
taraftan firmaların yaklaşık %53’ü sürekli olarak ve yaklaşık %29’u çoğunlukla, yeni
teknolojileri kalite ve verimlilik etkilerine göre değerlendirir.
Teknoloji değişikliklerinin izlenmesinde bütçe ve insan kaynağı gibi desteklerin üst düzey
yöneticiler tarafından sağlaması gerekir. Örneklemdeki firmaların yaklaşık %46’sında bu destek
sürekli bir şekilde ve yaklaşık %34’ünde çoğunlukla verilmektedir.
214