Türkiye'de Yazılım Üreticilerinin Yetkinlik Düzeyi, Firmaların ve ...

12.2.1 Japonya Yazılım Sektörünün Gelişimi
Japonya’nın ilk bağımsız yazılım şirketi, Shigeru Okubo 1966 yılında kurulmuştur. Bu
yılın sonlarına doğru, ulusal politikanın bir sonucu olarak Japonya Yazılım Şirketi kuruldu. Bu
şirket Hitachi, Fujitsu, NEC ve Japonya Endüstri Bankası’nın katılımıyla kurulan ortak girişim
sermayeli bir şirkettir. 1969 yılında bilgisayar üreticilerine bağlı olarak pek çok yazılım firması
kurulmuştur. Bu firmaların birçoğu 1966 ile 1971 yılları arasında yürütülen yüksek
performanslı elektronik bilgisayar geliştirme projesinin bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Aynı
yıllarda devletin yazılım talebi tüm taleplerin ancak %25’ini oluşturmaktadır [272].
Yazılım geliştirme yeteneklerini iyileştiren bilgisayar üreticileri bilişim sektöründe faaliyet
göstermeye devam ederken, ulusal politikalar kapsamında kurulan yazılım firmaları yönetim ve
finansal sıkıntılar nedeniyle kapanmak zorunda kalmıştır [272]. Sektör paydaşlarının (kamu
kurumlarının, firmaların ve enstitülerin) yazılım teknolojilerini geliştirme deneyimine ve
bilgisine sahip olmaması, bilgisayar üreticilerinin bu sektörde hâkimiyet kurmasına neden
olmuştur. Bilgisayar üreticilerinin donanım geliştirmeyi öğrenme yaklaşımları yazılım
geliştirmede de uygulanmıştır. Bu yaklaşıma göre “Keiretsu” denilen çapraz-ortaklık
yapılanmalarına göre kurulan şirketler, yabancı ürünleri tersine mühendislik yöntemiyle öğrenip
üretimini yapmaktadır. Diğer taraftan yazılımın doğası donanımdan oldukça farklıdır.
Dolayısıyla yazılımda önder olanlar standartları da belirlemektedir [13]. Yazılım alanında
başarıyı yakalayabilmek için farklı stratejilerin geliştirilmesi gerekir.
Aynı yıllarda Uluslararası Ticaret ve Sanayi Bakanlığı’na (MITI-the Ministry of
International Trade and Indusrty) bağlı bir yapılanmayla bağımsız yazılım evlerinin
kurulmasına neden olacak projeler oluşturulmuştur. Proje destek miktarlarının yetersizliği ve
talebin az olması bu çabaları boşa çıkarmıştır. Tüm bunlara ilave olarak, sektör finansman
bulma sorunuyla da karşı karşıya gelmektedir. Firmaların finansman sorunlarını bankalara
teminat göstererek çözebilmeleri, ülkede girişim sermayesi modelinin oluşturulamamış olması
yeni firmaların kurulmasını geciktirmiştir [13].
1970’li yıllarda ilk kez MITI yazılım endüstrisini politikalarında işlemeye başlamıştır
[272]. 70’li yılların başından itibaren MITI büyük ölçekli Ar-Ge projelerine finansman
sağlamıştır. Örneğin, 1978 yılında MITI 74 milyon dolarlık Ar-Ge bütçesi olan 4. Jenerasyon
Bilgisayar Sistemleri projesini hayata geçirmiştir. Aynı yıl; yazılım firmalarının paket yazılım
satışlarından elde edilen gelirlerinin bir kısmını vergi muafiyeti olarak kenara ayırabilecekleri,
vergi teşvikleri oluşturulmuştur [17]. 1970’li yılların sonundan 1980’li yılların sonuna kadarki
bir zaman diliminde, donanım geliştiricilerinin IBM teknolojilerine olan bağımlılığı azaltmaya
yönelik Ar-Ge projelerine odaklandıkları görülür. Özgün işletim sistemi geliştirilmeye yönelik
olan bu projeler kamu tarafından finansal olarak desteklenmektedir. Bütün bu çabalara rağmen
yürütülen çalışmalar geçmişte yapılan hataların bir tekrarı olmuştur. Firmaların kendi özgün
işletim sistemlerini geliştirdikleri donanıma gömerek sunmaları, bağımsız yazılım üreticilerinin
ürün geliştirme şevkini kırmıştır [13].
1980’lere gelindiğinde ABD aynı donanım üzerinde birden fazla uygulama programı
koşabilen teknolojiler geliştirmiştir. Bu gelişme paket yazılımlara olan talebi de arttırmıştır.
Japonya bilgisayar sektöründeki gelişmelerin gerisinde kalmış, firmalar siparişe uygun yazılım
çözüm geliştirmeye devam etmiştir. 1980’lerde işletim sistemlerine olan bağımlılık nedeniyle
yazılım pazarı ciddi problemlerle karşı karşıya kalmıştır [13].
Diğer taraftan, bu yıllar oyun yazılım pazarında önemli gelişmelerin başladığı yıllardır.
Oyun pazarının donanım üreticilerinin elinde olmaması, yürütülen çalışmalar için çok fazla
miktarda yatırıma ihtiyaç duyulmaması ve ürün geliştirme sürelerinin kısalığı küçük ölçekli
firmaların önünü açmıştır. Oyun yazılımlarında dil farklılığı önemli değildir. Bu durum
geliştirilen yazılımların dışarıya satılmasını kolaylaştırır. Donanım üreticilerinden farklı olarak
oyun yazılımı geliştiren firmalar küçük, yalın ve belli bir konuya odaklanmış firmalardır [13].
Esnek yapılanmaları nedeniyle bu firmalar pazar gereksinimlerindeki değişiklikleri daha çabuk
algılamakta, böylece dış piyasalarda rekabet üstünlüğünü daha kolay elde edebilmektedir.
230