Türkiye'de Yazılım Üreticilerinin Yetkinlik Düzeyi, Firmaların ve ...

14.8.3 Firma Performansını Etkileyen Dış Etmenler
Sektörün girdi faktörlerinin niteliği ve niceliği firmaların performansını etkiler. Nitelikli
insan gücünün, teknoloji altyapısının, kamu teşviklerinin ve yenilikçilik düzeyinin ülkede yeterli
olmaması ya da bunlara zor erişilmesi sektör firmalarını olumsuz yönde etkiler. Firmalar yetişmiş
insan kaynağı sıkıntısını elemanlarına eğitim sağlayarak çözme yoluna giderler.
Kamu teşviklerinin yetersizliği firmaları risk faktörü az olan faaliyetlere yönlendirir. Birçok
firma Ar-Ge faaliyetlerinin riskini taşımak istemez. Uzun dönemde getirisi yüksek bile olsa,
firmalar Ar-Ge faaliyetlerinden vazgeçerler. Standart ürün tasarımlarına odaklanarak varlıklarını
sürdürmeyi tercih ederler.
Sektörün talep koşulları ve dolayısıyla müşteri yetkinliği firma performansını etkiler. Talep
koşullarının niteliksel ve niceliksel olarak yeterli olmadığı ya da müşterinin ihtiyaçlarını
belirleyemediği durumlarda firmalar faaliyetlerini sürdürmede sıkıntı yaşarlar. Talep koşullarını
etkileyen çok fazla etmen vardır. Durağan bir ekonominin olmaması, ilgili sektörlerin yetersiz
kalması ve teknoloji altyapısının kurulamaması gibi durumlar, talep koşullarını olumsuz yönde
etkiler. Bu tip durumlarda firmalar tek başlarına talep koşullarını değiştiremezler. Bunun için daha
üst düzeyde tanımlanmış politikalara ihtiyaç duyulur.
Sektörün %83’ü mikro ve küçük ölçekli firmalardan oluşmaktadır. Çoğu firma çalışanlarını
programlama dili ve veri tabanı gibi teknik konularda eğitirken, ürün kalitesi ve geliştirme
süreçlerinin uygulanmasına yönelik eğitimler büyük ve orta ölçekli firmalar tarafından
verilmektedir. Bu durum danışman kullanımı için de geçerlidir. Öyle ki, sektörde firmalarının
ancak %16’sı idari ve teknik konularda danışman kullanabilmektedir. Firmalar çalışanlarını
eğitme konusunda daha çok desteklenmelidir.
Süreç iyileştirme, firma verimliliğini arttırma ve ürün kalitesini yükseltme konusunda sektör
firmaları kaynak ve bilgi desteğine ihtiyaç duyar. Geliştirilen ürünün ya da verilen hizmetin
uygunluğunun test edilmesi, geliştirme aşamasında kritik süreç faaliyetlerinin yürütülüp
yürütülmediğinin belgelenmesi ve firma verimliliğinin ölçülmesi gibi konularda KOBİ’lerin
desteklenmesi gerekir.
Özet olarak, KOBİ ölçeğindeki firmaların destek almadan ürün ve ürün geliştirme
faaliyetlerini iyileştirmeleri, Ar-Ge faaliyetlerine odaklanmaları ve çalışanlarını eğitmeleri
oldukça zor gözükmektedir. Bilişim KOBİ’lerinin yenilikçi ürün geliştirme aşamasında en çok
ihtiyaç duyduğu destekler aşağıda verilmiştir.
• Çalışanların eğitimi için bilgi ve kaynak desteği,
• Süreç iyileştirme, test, kalite güvence ve ürün uygunluk gibi konularda bilgi ve kaynak
desteği,
• Yenilikçi ürün tasarımı, marka yaratma, telif hakkı, patent alma ve marka tescili gibi
konularda bilgi ve kaynak desteği,
• Pazarlama teknikleri ve sözleşme hazırlama gibi konularda danışmanlık desteği,
• İhracat ve dışa açılım gibi konularda bilgi ve kaynak desteğidir.
Firmalarda teknoloji geliştirme yeteneğinin oluşturulmasına yönelik olası firma yapılanması
ve dış etmenlerle olan etkileşim Şekil 199’da verilmiştir.
299