Türkiye'de Yazılım Üreticilerinin Yetkinlik Düzeyi, Firmaların ve ...

ortalarında, uluslararası bilişim firmaları ülkeye giriş yapmaya başlamıştır [80, 213]. Ülkeye
giriş yapan yabancı yazılım firmaları ile Hindistan yazılım sektörü doğmuştur [104]. Bugün
Hindistan’da yaratılan yazılım sektörü ABD firmalarının dış tedarik kullanma ihtiyaçlarının bir
sonucudur.
1980’li yılların ortalarında yazılım faaliyetlerinde meydana gelen değişiklikler
programlamayı alan uzmanlığı olmadan, tek başına yürütülebilen bir faaliyete dönüştürmüştür.
Tasarımı tamamlanan bir sistem, donanım özellikleri ve geliştirilme amacı bilinmeden, farklı bir
bölgedeki uzmanlar tarafından programlanabilmektedir [20, 80].
1990’lı yıllardan 2000’li yıllara kadar geçen bir sürede, ABD ve Avrupa menşeli çok
uluslu bilişim firmalarının neredeyse tamamı Hindistan’da birer şube açmıştır. Genel olarak çok
uluslu firmalar Hindistan’a dört tip faaliyeti yerine getirmek için gelirler. Çok uluslu firmaların
çoğu iş süreçlerinin dış tedarikinde ve BİT temelli hizmetlerde yerli firmaları kullanırlar. Satış,
bakım ve müşteri destek hizmetleri için yerli firmaları kullanan çok uluslu firmaların sayısı
oldukça fazladır. Son zamanlarda bazı çok uluslu firmaların, merkezde yürütülen Ar-Ge
faaliyetlerine destek olması amacıyla, merkeze bağlı olarak Ar-Ge faaliyetlerinin bir kısmını
burada yürütmektedir. Nadirde olsa bazı çok uluslu firmaların ana firmadan bağımsız olarak
Ar-Ge faaliyetleri yürüttükleri görülmektedir.
Genel olarak çok uluslu firmaların yerli firmalarla rekabet halinde olmadıkları görülür.
Çok uluslu firmaların büyük bir çoğunluğu katma değeri düşük faaliyetleri (geliştirme ve test
gibi) yerli firmalara vermektedir [104]. Gereksinim analizi ve tasarımı ABD’de yapılan yazılım
ürünleri, Hindistan’da üretilmektedir [20]. Bununla birlikte, nadirde olsa yerli firmalarla
müşterek Ar-Ge faaliyetlerinin yürütüldüğü görülmektedir [104].
Hindistan yazılım firmaları uzun bir süre kamu Ar-Ge teşviklerinden yararlanamamıştır.
2002 yılına kadar teşviklere eşdeğer herhangi bir düzenlemenin olmadığı raporlanmıştır [69,
213]. Nollen (2004) geçmişte Ar-Ge teşvikler olsa bile bunların etkisinin olamayacağını
vurgulamaktadır. Bunun en temel nedeni, yenilikçi ürün tasarımı konusunda çalışma yürüten
yerli firmaların oldukça az sayıda olmasıdır. 2000’li yıllarda gerçekleştirilen bir araştırmada,
Hindistan’da faaliyet gösteren bilişim firmalarının (yerli ve yabancı) %63’ünün Ar-Ge
faaliyetlerini yürüttüklerini dile getirilmiştir. Bununla birlikte ayrıntılı sorgulamada, bu
firmaların sadece %9,6’sında yeni ürün ya da süreç tasarlamaya yönelik Ar-Ge faaliyetlerinin
yürütüldüğü, görülmüştür. Geri kalan firmalar, yabancı ürünlerin ya da süreçlerin yerli pazara
uyarlamaktadır [213].
Yerli bilişim firmalarının patent sayıları Hindistan’da faaliyet gösteren yabancı yazılım
firmalarının patent sayılarından daha düşüktür [213]. 1976-2002 yılları arasında bilişim
sektörüne ait olan toplam patent sayıları incelendiğinde, İsrailli mucitlerin toplam patent
sayısının Hindistanlı mucitlerin toplam patent sayısının yaklaşık 9,5 katı olduğu görülmektedir
[104].
Hindistan yazılım ihracatı, yazılım ürünlerinin ihracatından ziyade yazılım hizmetlerinin
ihracatıdır. 1997-98 rakamları yazılım ihracatının sadece %5’inin paket yazılım ürünlerinden
geldiğini göstermektedir [118]. 2005 yılında Hindistan yazılım sektörünün satış gelirleri
yaklaşık 22,5 milyar dolar’dır. Yazılım sektörü gelirlerini ‘mühendislik hizmetler ve Ar-Ge,
yazılım ürünleri’, ‘dış kaynak kullanımı’ ve ‘BİT hizmetleri’ oluşturmaktadır [209]. Sektördeki
firmaların büyük çoğunluğu müşteri talebine göre yazılım hizmeti veren firmalardır. 2004-05
yılı rakamlarına göre Hindistan yazılım sektör gelirlerinin %5’i paket yazılım gelirlerinden,
%68’i yazılım hizmet gelirlerinden ve %27’si özellikle yabancı firmaların iş süreçlerine verilen
alt yüklenici desteklerinden elde edilmiştir [70, 214].
NASSCOM 2009 raporuna göre (bkz. Tablo 116), 2008 ve 2009 yıllarına ait yazılım
gelirlerinin toplamı sırasıyla 52 ve 59 milyar dolar’dır. 2008 yılı yazılım gelirlerinin 8,6 milyar
doları mühendislik hizmetlerine ve Ar-Ge, yazılım ürünlerine aittir. Bu rakamın ancak 2,2
milyar doları iç pazara aittir. 2008 yılı toplam yazılım gelirlerinde BİT hizmetlerinin payı 31
235