Türkiye'de Yazılım Üreticilerinin Yetkinlik Düzeyi, Firmaların ve ...

gerekir. Bilişim sektöründe faaliyet gösteren firmaların beklentileri, bu beklentilerin
üniversitelerden karşılanamama nedenleri ve sektörün gelecekteki iş gücü profili dikkate alınarak
“insan kaynağı geliştirme” çalışmalarına devam edilmelidir.
14.9.4 İhracatta Kamu Destekleri ve Politikalar
İhracata dayalı büyüme (Export-Led Growth) modelinde, ihracattaki artış ile ekonomik
büyüme arasında pozitif bir ilişki vardır. Bu modelde, ihracat ekonomik büyümenin ana
unsurudur. İhracata dayalı büyüme modeliyle sermaye yoğun imalat sanayinde, iç piyasanın
sınırlı olduğu ülkelerde ve kârlı yatırımların gerçekleştirilemeyeceği durumlarda dış talebin
sürece katılmasıyla büyük ölçekli ve düşük birim maliyetli üretim yapılması sağlanır [40].
İhracatın genişlemesiyle kaynaklar daha etkin kullanılmaya başlanır, uluslararası piyasalarda
rekabet etmenin avantajlarından yararlanılır [40].
Bazı durumlarda, sektördeki büyüme arttıkça ihracata olan yönelim de artmaya başlar. Bu,
ihracata dayalı büyümenin tersine bir durumdur. Burada büyüme oranları ihracat üzerinde pozitif
yönlü bir etki yaratmaktadır [301, 40]. Ülkenin büyüme oranlarında, yurt içi yatırımlarında ve
teknoloji geliştirme yeteneğinde önemli bir artış yaşandığında; geliştirilen ya da üretilen ticari
ürünler uluslararası piyasalarda rekabet edebilir konuma geldiğinde ihracat rakamlarında da bir
yükseliş görülür [153, 40].
Kabul edilen ihracat stratejisi ülkelerin yenilikçilik düzeyini de belirleyecektir. Bazı ülkeler
teknolojiyi iç piyasa dinamikleriyle öğrenirler. Bu ülkeler ürün geliştirme seviyesine
ulaştıklarında çok uluslu şirketlerle, Sektörel Dış Ticaret Şirketleriyle (SDŞ) yahut diğer aracı
kurum ya da kuruluşlarıyla uluslararası piyasalara açılırlar.
Bu modeli en iyi uygulayan ülke İsrail olmuştur. İsrail bilişim sektöründe (hem elektronik
donanım hem de yazılım alt sektörlerinde) Ar-Ge yoğun ürün geliştirmeye dayalı ihracat
modelini benimsenmiştir. İsrail yazılım endüstrisi Ar-Ge’ye dayalı ürün geliştiren bir sektör olup
Ar-Ge faaliyetleri çok uluslu şirketlerin ülkeye girişinden çok önceleri başlamıştır. 1975 yılında
kurulan BİRD vakfı, İsrail’de yürütülen Ar-Ge faaliyetleri sonunda geliştirilen ürünlerin ABD’de
pazarlanmasına destek sağlamıştır [49]. Daha sonraları, faaliyetlerini genişleten İsrailli firmalar,
yabancı pazarlara nüfuz etmeye başlamıştır [104].
İrlanda çok uluslu firmalar üzerinden ihracata dayalı büyüme modelini uygulamıştır. 1980’li
yıllardan önce İrlanda’da yazılım faaliyetlerinin çok sınırlı olduğu görülür. İrlanda bilişim sektörü
çok uluslu firmaların faaliyete geçmesinden sonra büyümeye başlamıştır [104]. 1980’li yılların
başında ülkeye giriş yapan küresel bilişim firmaları, Avrupa pazarı için yazılım hizmeti vermeyi
amaçlamaktadır [80, 284]. Ülkeye giriş yapan bu firmalar, nispeten daha az bilgi ve tecrübe
gerektiren, uygulamaları yerelleştirme, üretim ve dağıtım gibi faaliyetlere odaklanmıştır.
İrlanda’da faaliyet gösteren çok uluslu yazılım firmaları paketlenmiş yazılımları ya da ürünleri
yerel ve küresel pazarlara satan firmalar olmuştur [217].
Brezilya’da iç pazar taleplerinin fazla olması ülkeyi önemli bir yazılım üreticisi konumuna
getirmiştir. Yazılım sektörünün gelişiminde kamu teşviklerinin önemi büyüktür. Devlet izlemiş
olduğu Ar-Ge politikaları ve vermiş olduğu teşviklerle; satın alma politikalarıyla sektörün
gelişimini hızlandırmıştır. 1992 yılında BİT sektörü için bir stratejik gelişim programı
hazırlanmış, yazılım sektöründe girişimciliği teşvik etmek ve firmaların küresel pazara
açılmalarına destek vermek amacıyla SOFTEX-2000 programı oluşturulmuştur [300].
Brezilya kamu idarelerinde açık kaynak yazılımlarının kullanılmasından sonra, bu konuda
çalışan yerli yazılım firmalarının sayısında ciddi bir artış olmuştur. Böylece, yerli yazılım
üreticileri uluslararası piyasalarda rekabet edebilecekleri bir alan bulmuşlardır [47].
306