Türkiye'de Yazılım Üreticilerinin Yetkinlik Düzeyi, Firmaların ve ...

14.5 Firma Stratejisi, Yapı ve Rekabet
Bu bölümde yazılım geliştiren firmaların yetkinlik düzeyi, finansal düzey, pazarlama düzeyi,
kurumsal süreç yetkinlik düzeyi, yenilikçilik ve öğrenme düzeyi, genel firma özellikleri
çerçevesinde ele alınmaktadır.
14.5.1 Genel Firma Özellikler
Yazılım geliştiren firmaların %77’si İstanbul, Ankara ve İzmir illerinde, %10’u Marmara
Bölgesi’nde ve %9,5’i İç Anadolu ve Akdeniz Bölgelerinde faaliyet göstermektedir.
Yazılım geliştirme faaliyeti ile uğraşan firmaların %97’si yerli sermaye ile kurulan
firmalardır. Yazılım sektörü iç piyasa taleplerini karşılamak amacıyla yerli girişimciler tarafından
kurulan bir sektördür. Sektörün %38’si on yıldan uzun bir süre sektörde faaliyet göstermektedir.
Öyle ki, bu sektörde kırk yıla yakın bir süre ürün geliştirme faaliyetiyle uğraşan firmalar
mevcuttur. Firmaların %31’i ise beş ile on yıl arasında sektörde yer almaktadır. Bu değerler
toplam proje sayısı ve pazarlamaya hazır ürün sayıları ile birlikte değerlendirildiğinde aşağıdaki
sonuç elde edilir:
Sektörün yaklaşık üçte ikisinde alan uzmanlığı ve proje geliştirme yetkinliği oluşmuştur.
Firmaların yarısında (%51’inde) yazılım personelinin deneyimi ortalama yedi yıl ve üstüdür.
Firmaların yazılımla ilgili personel sayılarının ortanca ve ortalama değerleri sırasıyla dört ve on
kişidir. Ortanca değer üzerinde hesaplama yapıldığında, sektörde yaklaşık 6,412 adet yazılımcının
görev yaptığı tahmin edilmektedir.
Yazılım geliştiren firmalardaki toplam çalışan sayısı 55.856 (örneklemdeki toplam çalışan
sayısı üzerinden) bulunmuştur. “Çağrı merkezlerinde” ve BİT altyapısı kurulumu gibi destek
hizmetleri sunan firmalarda çalışan personelin sayısı bu değere dâhil edilmemiştir.
Yazılım geliştiren firmaların yarısı çalışan sayısı on kişiden az olan mikro ölçekli firmalardır.
Firmaların %37’si küçük ve %10’u orta ölçekli firmalardır. Büyük ölçekli firmaların oranı ise
sadece %3’tür. Bu dağılımda en önemli problem mikro ölçekli firmaların sayıca çok fazla
oluşudur. Ürün geliştiren mikro ve küçük ölçekli firmaların ilk beş seneden sonra büyüyerek
ölçek değiştirmesi iktisadi büyüme açısından son derece önemlidir. Mikro ölçekli firmaların
küçük ve orta ölçekli firmalara dönüştürülmesi ya da küçük ve orta ölçekli firmalardan bazılarının
sınıf atlaması sektörün genel yapısında (kalite yaklaşımları, lisanslama düzeyi, ürün çeşitliliği ve
yönetim modelleri gibi) ciddi değişimlere ve dönüşümlere neden olur.
14.5.2 Kümelenme
Yazılım geliştiren firmaların %33,7’si teknoloji geliştirme merkezlerinde, teknokentlerde
veya teknoloji serbest bölgelerinde yer almaktadır. Bölgelere göre incelendiğinde, İstanbul ilinde
yazılım geliştirme faaliyeti ile uğraşan firmaların %22’si, Ankara ilinde %68’i, İç Anadolu
Bölgesi’nde %53’ü ve Akdeniz Bölgesi’nde %47’si teknoloji geliştirme merkezlerinde ya da
bölgelerinde yer almaktadır.
Firmaların TGB’de yer alma durumları ile ortalama ciro değerleri arasında anlamlı bir fark
mevcuttur. TGB’de yer alan firmaların ortalama ciro değerleri ortalaması, yer almayan firmaların
yaklaşık 2,4 katıdır. Benzer şekilde, TGB’de yer alan firmaların ortalama teknoloji satış değerleri
ortalaması, yer almayan firmaların 2,3 katıdır. Diğer taraftan, firmaların TGB’de yer alma
durumları arasında ortalama ihracat değerleri bakımından anlamlı bir fark mevcut değildir.
TGB’lerinde yer alan ve almayan firmalar arasında pazarlamaya hazır ürün sayıları ve proje
başına düşen pazarlamaya hazır ürün miktarları bakımından anlamlı bir fark mevcut değildir.
273