Türkiye'de Yazılım Üreticilerinin Yetkinlik Düzeyi, Firmaların ve ...

a) Firmaların Kalite Yaklaşımları
Bir firmanın kalite kontrol yeteneği gömülü bir bilgidir. Kalite kontrol karmaşık örgütsel
düzenlemeler gerektirir. Buna karşın, kalite kontrol süreçleri, kılavuzları ve standartları kalite
kontrol işlemlerinin nasıl uygulayacağını anlatmaktadır. Buna göre kalite kontrol yeteneğinin
gömülü bir bilgi olmadığı söylenebilir. Ancak aynı standartları, kılavuzları ve süreçleri
uygulayan ama başarılı olamayan firmaların mevcut oluşu, kalite kontrol yeteneklerinin bir
kısmının hâlâ gömülü kaldığını gösterir. Firmalar gömülü kalan bu bilgi sayesinde rakiplerine
göre sürdürülebilir bir üstünlük sağlayabilir [177].
Bu bölümde, öncelikle firmaların genel kalite yaklaşımları ele alınacaktır. Firmaların
mevcut kalite belgeleri, toplam kalite yaklaşımını uygulayıp uygulamadıkları ve kalite belgesi
alma eğilimleri incelenerek bilişim firmalarının genel kalite yaklaşımları ortaya çıkartılacaktır.
Firmalar kalite belgesine sahip olmasalar bile ürün geliştirme süreçlerini, yönetim
süreçlerini ve diğer kurumsal süreçleri uygulama biçimlerine göre farklılık yaratabilir.
Çalışmanın bu bölümünde, yazılım geliştiren bilişim firmalarının en çok hangi süreç alanlarına
odaklandığı, hangi süreç alanlarında zayıf olduğu ve sektörün süreç uygulama yaklaşımlarının
ne olduğu sorularına yanıt aranacaktır.
b) Örgütte İşletilen Süreçler
Süreç, belli bir sonucu elde etmek amacıyla birlikte hareket eden ve birbirleriyle ilişkili olan
faaliyetlerin ortak tanımıdır [51, 115]. Bir proje, bir program [51] ya da ürün geliştirmenin
kendisi geniş bir süreç olarak kabul edilebilir. Endüstride sonuç üretmek amacıyla yürütülen her
işin bir süreci vardır. Diğer bir deyişle, işletmeler sonuç elde etmek amacıyla uydukları
talimatlara ya da süreçlere sahiptir. Bazen bu süreçler düzgün bir şekilde modellenememekte
yahut süreç uygulamaları esnasında bazı sıkıntılar yaşanmaktadır. Çoğu zaman süreçler kayıt
altına alınmadan kullanılmaktadır[51]. Süreç tanımlamaları ve süreçlerin işletilmesinden doğan
bilgi ve tecrübe, bir firmanın rekabet gücünü arttırmada kullanabileceği kaynakları ve
yetenekleri gösterir.
Organizasyonlarda kurumsallaşmanın olabilmesi için standardizasyonun sağlanması
gerekir. Ürün geliştirme sürecinde proje çıktıları ve proje davranışları standartlaştırılmış
tanımlamalarla kontrol edilir. Davranış kontrolü, her bir geliştirme sürecinin nasıl
uygulanacağını tanımlarken [129]; çıktı kontrolü, geliştirme sürecini çıktı alınabilecek
kilometre taşlarına ayırır [123, 212]. ISO/IEC 15288 standardı, oluşturulacak sistemlerin yaşam
döngüsünü tanımlamak amacıyla ortak bir çerçeve oluşturur. Standardın referans aldığı sistem;
donanım, yazılım, veri, süreçler, prosedürler, malzemeler ve tesisler gibi birden fazla kaynağın
bir araya gelmesiyle oluşur. ISO/IEC 15288 standardına göre, sistem yaşam döngüsü süreçleri,
sözleşme süreçlerini, işletme süreçlerini, proje süreçlerini, teknik süreçleri ve uyarlama gibi
özel süreçleri kapsar. Sistem elemanı yazılım olduğunda ISO/IEC 12207 standardında
tanımlanan yazılım yaşam döngüsü süreçlerine başvurulur. Yazılım Gereksinim Analizi Süreci,
Mimarî Tasarım Süreci, Ayrıntılı Tasarım Süreci, Geliştirme Süreci, Tümleştirme ve Test
Süreci ISO/IEC 15288 Standardının Yazılım Gerçekleştirme Süreç başlığı altında tanımlanan
temel süreç alanlarıdır [146]. Yazılım ve donanım ürünlerini içine alan sistemlerde bu iki
standart birlikte kullanılır.
10