uluslararası kurban sempozyumu

Kurbanın Hikmeti
Varlık hiyerarşisini bozma sonucunda koca
bir ülkeyi öküzler ve inekler yönetmeye başlamıştır.
Şöyle ki: Apis rahiplerinin tek bir görevi
vardır: Apis mabedlerinde bulunan kutsal
öküz ve inekleri gözlemleyerek, onların hareketlerini,
kuyruk sallamalarını, kulak bükmelerini,
möö demelerini tefsire tabi tutmak.
Bu şekilde koca ülke öküzlerin ve ineklerin
kuyruk ve kulak hareketleriyle savaşa giriyor
veya girmiyor, insanların suçlu olup olmadığı
belirleniyordu. O yılın kurak gidip gitmeyeceği
tahmininde bir numaralı rolü öküzler ve
inekler oynuyordu.
Benzer bir tasavvur İsrailoğulları’nda da
zuhur etti. Hz. Musa vahiy almak için
İsrailoğulları’nı kendi başlarına bırakmıştı.
Bundan yararlanan Samiri, Mısır’lıların emanet
altınlarından bir buzağı heykeli imal ettiği.
Bu buzağı, Mısırlıların Hotor tanrısının bir
astı idi. Varlık hiyerarşisini bozma sürecinin
sonunda nereye varıp dayandığının en tipik
örneğidir bu. Meriç’in çarpıcı ifadesiyle: Irzına
geçen zorbaya aşık olan aptal kız rolünü oynamak.
Yani, düşmanına âşık olmak ve onun
tanrısına tapınmak. Öyle bir aşağılık duygusuna
kapılmışlardı ki, kendilerine soykırım
uygulayan Mısırlıların taptığı öküze, hatta
ineğe tapmaya kendilerini layık görmemişler,
ineğin yavrusuna (buzağı) tapınmakla yetinmişlerdi.
Bu toplumsal bir aşağılık duygusunu
ifade ediyordu. Bu, soğanı sarımsağı özgürlük
ve adalete tercih eden bir şaşkınlıktır: “Yine,
bir zaman da demiştiniz ki: “Ey Musa, biz
tek çeşit yiyecekten bıktık, Rabbine yalvar da,
bize yeryüzünün değişik ürünlerinden; sebzesinden,
acurundan, sarımsağından, mercimeğinden,
soğanından versin. Cevapladı:
Hayırlı olanı, daha değersiz ve aşağı olanla
mı değişiyorsunuz? Dönün Mısır’a, istediklerinizin
tümü orada sizi bekliyor.”.
İşte bu, yine Kur’an’ın ifadesiyle “aşağılık
maymunlar” olmaktan başka bir şey değildir.
Kurban: İneğiniz Tanrınız
Olmasın Diye
Kurbanın hikmeti bütün bu izahlardan sonra
şöyle özetlenebilir: Kurban ibadeti, insanoğluna
varlık hiyerarşisinin önemini anlatan
SEMBOL bir ibadettir. Kurbanın mahiyetinin
açıklandığı Hac suresinin 36 ve 37. ayetlerinde
üstelik iki kez vurgulanan “TESHİR”, varlık
hiyerarşisinden, yani meratibu’l-vucud’dan
başka bir şey değildir.
Kurban, bu manasıyla yalnızca kulun Allah’a
yaklaşmasını değil, hem kendi öz varlığına,
hem de kendini çevreleyen varlıkları yaklaşmasını
ifade eder.
Kurban, zımnen “Allah’ım senin varlık için
koyduğun hiyerarşiyi bozmayacağım” sözüdür.
Kurban, yaratanın yarattıklarının yerini ve
makamını belirleme hakkını kabul etmek ve
bu hakka riayet etmektir. Buna riayetsizliği
mahlûkata zulüm olarak görmektir. Bunu değil
de kurban kesmeyi zulüm ve vahşet olarak
algılayan modern zihin, milyonların ölümünü
kahkahayla izlerken ölen köpeğine ağlayan
Hitler’in ruh halini çağrıştırmaktadır.
Şefkat zehirlenince, zehirler. Zehirli şefkat
şefkat değil zulümdür.
Varlık hiyerarşisini bozmanın sonucunun
neye mal olduğu görmek için Hindistan’a gitmeye
gerek yok.
Var edene hürmet, onun koyduğu hiyerarşiye
hürmeti gerektirir.
105