uluslararası kurban sempozyumu

116
ULUSLARARASI KURBAN SEMPOZYUMU
doğmaktadır. Ölüm içgüdüsü eğer, kısıtlanamazsa
kişinin kendini tahrip etmesiyle sonuçlanır.
Bu nedenle, ölüm içgüdüsünü kısıtlayabilmek
amacıyla insanlar değişik savunma
mekanizmalarına başvurular; bu savunma
mekanizmalarıyla örneğin ‘yer değiştirme’
savunmasıyla bu enerji dışarıya aktarılır ve
böylece saldırganlık ortaya çıkar. Kurban, insandaki
işte bu saldırganlığın önünü almakta
ve onu anlaşılabilir/faydalı olabilir forma
sokmaktadır. Aksi takdirde kişinin, kendisine
ya da diğer insanlara yönelik olarak ortaya çıkabilecek
bu saldırganlık, kendini gerçekleştirme
yolunun en önemli basamaklarından
olan adalet ve fedakârlık kavramlarını altüst
edecek, insanı ilkel, hayvani güdülerle hareket
eder hâle getirecektir.
Kurban insanda bu yönlendirmeyi yaparken,
kendini gerçekleştirme adımlarından baştan
savma, tutarsızlık veya tesadüf yerine mükemmellik
ve eksik olma yerine tam olma ilkelerinin
de gerçekleşmesini kurban edilecek
hayvana ve kesim usulüne dair kurallar ve düzenlemeler
getirerek sağlamıştır. Buna göre,
insandaki saldırganlık güdüsünün giderilmesi
adına hunharca, eziyetle yapılan bir kesim
makbul olmayacaktır. Makbul olan, kurban
edilecek hayvanın en az acı duymasını sağlayacak
kesimdir. Yine bu anlamda kurban edilecek
hayvanın, kuzu yada dana olamaması mutlak
surette yaşını almış olması söz konusu düzenlemenin
en dikkat çekici yanlarındandır.
Kurban edilen hayvanın etinin üçe bölünerek,
bir kısmının eve götürülmesi, bir kısmının akrabalara
ve komşulara verilmesi, bir diğer kısmının
da ihtiyaç sahiplerine dağıtılması kurban
kesimine ayrı bir anlam katmakta ve elde
edilenin toplumun bütün katmanları arasında
paylaşılmasıyla sosyal adaleti gerçekleştirmeye
bir basamak olmakta ve sosyal dokuyu güçlendirmektedir.
Şair Robert Bly’dan bir alıntıyla devam ede-
lim: “Kimi eski gelenekler, hiçbir insanın ruh
ve maneviyat alemine açılana dek yetişkinliğe
ermediğini söyler. Ve böyle bir açılışın doğru
zamanda ve doğru kişilerin refakatinde, doğru
yerde açılmış bir yarayla gerçekleştiğini eklerler.
Açılan bir yara, maneviyatın ya da ruhun
içeri girmesini sağlar.” Başka bir şair, ‘kendi
yaralarınla avun’ diyordu. İnsanın yarası, aynı
zamanda şifası olabilir mi? Ruhumuzun gövdesinde
kanayan bir yara, gün gelir bizi iyileştirebilir
mi? “Taç yapraklarını atar ve çiçeğe
ulaşır.” der Tagore, bir Zen sözü bunu doğrular:
“Hiçbir tohum çiçeği göremez.” Var olmak,
yok olmayı göze alabilenlerin işidir. Hiç
dediğimizde, hep demiş oluruz.
Bohm’un ‘bozulmamış bütünlük’ü şeylerin,
kendi içlerinde kendi düzenlerini özerk olarak
sürdürmelerine rağmen, onları birbirine
bağlayan derin bir düzen ve ahenk olduğunu
öngörür. İnsan ahenk arar, bütünlüğün peşinde
koşar. Freud’a kalırsa Tanrı’yı arayış, ölüm
korkusuna karşı kuşandığımız bir zırhtır, kimileri
aksini söyler, varoluşsal yalnızlığımız yüce
kudretten ayrı düşmüşlüğümüzle açıklanır.
Mevlâna, Mesnevinin girişinde sazlıktan koparılan
neyin öyküsüyle bu ayrılığın eşsiz bir resmini
çizer: “Her kim aslında uzak düşsün arar/
Cânâna dönmek için bir uygun gün arar.”
Aldığımız yaralar dünya üzerindeki saltanatımızı
sarsar. Dünyanın emin ve tekin bir yer
olduğu ve bizim burada sonsuza dek kalacağımız
hissi, yaralanmakla son bulur. Artık faniliği
hisseden insan, kendini aşan bir anlamın
peşine düşer. Zamanla eskiyip yıpranmayacak,
ölümlü bedenlerimizle çürüyüp gitmeyecek
bir anlam ararız. Tanrı her sokakta karşımıza
çıkar. Bilinmek ister. Yaralarımızdan içeri girer.
Ve insan Tanrı kendisiyle konuşsun ister.
Ve O bizimle konuşur. İçimiz O’nu almayacak
kadar başka şeylerle dolduğunda, O’nu
duyamaz oluruz; Yaralarımızla avunmayı
unutup onlardan şikâyete başladığımızda...