uluslararası kurban sempozyumu
uluslararası kurban sempozyumu
uluslararası kurban sempozyumu
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
166<br />
ULUSLARARASI KURBAN SEMPOZYUMU<br />
desteklemesi ve alışmama açısı, burada diğer<br />
katılımcılar tarafından yöneltilen sosyal bilimlerle<br />
ilgili sorularla benzeşmektedir.<br />
Sözün özü; dile getirdiklerim tartışmaktan ziyade<br />
üç hazırlık noktasını ifade etmektedir.<br />
Antropolojik açıdan tören ve <strong>kurban</strong>ı ele aldığımızda<br />
ve evrensel İslâm arasındaki soruya<br />
odaklanmış, sözde İslâm fikir mücadelesinin<br />
antropolojisinin metinsel açıklamalarında ve<br />
İslâmın yerel versiyonlarında gözlemlenen uygulamalarında<br />
teorik veya uygulamalı anlamda<br />
daha çok küresel yorumlarında bulunmaktadır.<br />
Yerel olanlar sadece ümmet diyaloglarından<br />
bilgi almaz; yerel olmayı daha çok önemser ve<br />
kısmen tartışma ve evrensellik boyutu ile ilgilidir.<br />
Bunlar ayrıca yerel olarak belirlenen ve güç<br />
ilişkileri üzerinde belirleyici olan cinsiyet gücü,<br />
bilgi ve bu bağlamdaki temsil, bazı Müslüman<br />
toplumların diaspora koşulları ve özellikle bu<br />
koşuların azınlık olarak elde edildiği yerlerde<br />
demografik olmaktan ziyade özellikle ilgili faktörlerce<br />
belirlenen nihai sorudur.<br />
Bağlantılı olarak, <strong>kurban</strong>ın anlamı tarihsel olarak<br />
İbrahim Musa’nın kısaca ifade ettiği gibi<br />
değişmektedir: “Öncelikli olarak tören olması<br />
ve ikinci amacının bağış olasına rağmen refah<br />
düşüncesi daima <strong>kurban</strong> bilgeliğinin bir parçası<br />
olmuştur. Günümüzde daha önceki törenler<br />
ve sembolik açıklamalar yerini sosyo-ekonomik<br />
açıklamalara bırakmaktadır. Çağdaş Müslümanlar<br />
bağış, refah, zayıf inançların sonu olduğunu<br />
vurgulayarak bu uygulamayı haklı<br />
çıkarmaktadırlar.” Özür dileyen ve gerçekçi<br />
söylemlerin doğası gereği bunlardan bazıları en<br />
azından İslâmofobik meydan okumalara cevap<br />
olup anlamı bu sayede yeniden şekillendirilmiş,<br />
en azından kısmen tepkisel olarak -Musa<br />
tek başına, hayvan haklarını savunan gruplara<br />
karşı refah söylemini öne çıkartarak- öncelikleri<br />
göstermiştir.<br />
Üçüncü olarak, İslâm’ın anlamını kavradığını<br />
düşünerek İbrahim’in fedakârlık ve <strong>kurban</strong> anlaşması<br />
hikâyesinden daha az olmamak üzere<br />
geçmişin tartışılması olarak: ve mevcut kavram-<br />
lar, hem hâlihazırda çatışmanın uygun yorumlanması,<br />
hem de geçmişteki çatışmalarla izah<br />
edilmektedir.<br />
Öğrenilen şaşkınlıklar ve popüler hitaplar ve<br />
‘anlamlı fedakârlık’ kavramı üzerinden konunun<br />
ruhunu anlayabilmemiz için bize yol<br />
göstermektedir. Hac kavramı içerisinde <strong>kurban</strong>a<br />
özel olarak en güçlü ve uğultulu açıklamalarda<br />
Ali Şeriati’nin soruları sorulmalıdır<br />
“Sizin ismailiniz kim ve nedir?”. Tamamen<br />
farklı bir açıdan, internet forumlarındaki Müslüman<br />
tartışma gruplarında ve tavsiye sitelerinde<br />
araştırma yapıldığında söz konusu soruyu<br />
buluruz. Örneğin vejetaryen bir Müslüman,<br />
hem <strong>kurban</strong> ile ilgili kişisel yaklaşımını doğru<br />
tutarak ve toplumsal sorumluluğunu da yerine<br />
getirerek farklı bir alternatif ile sorumluluğunu<br />
yerine getirebilir mi; ve uzlaşma sorusu hem<br />
kesime, hem de et dağıtımına saygı duyularak<br />
uzak mesafedeki <strong>kurban</strong> kesenlerin diaspora<br />
toplumlarındakiler adına görev ifa edilebilir.<br />
Genç Müslümanların arayışları <strong>kurban</strong> edilen<br />
hayvan ve etinin ihtiyaç sahiplerine dağıtılması<br />
konusunda sürmektedir.<br />
Kafadaki bu üç düşünce ile, şimdi Rasheed<br />
Araeen’in çalışmasına atıf yaparak temsil sorusuna<br />
gelebiliriz. Daha doyurucu, daha ince<br />
tartışmaların yapılması gerekliliğine rağmen,<br />
kendimi üç önemli çalışmaya atıf yapmak ve<br />
bunlardan çıkarabileceğim anahtar soru konusunda<br />
sınırlandırabilirim.<br />
Birisi fotografik performanstır; ‘Onu severim<br />
ve o da beni sever’ ki gerçek bir Kurban<br />
Bayramı’nın -Kasım 1978 tarihinde ailesi ile<br />
birlikte Pakistan’da iken katıldığı merasimin-<br />
resmedilmesidir. 1978-1983 yıllarında farklı<br />
şekillerde deveran etmiş ve sanatçı tarafından<br />
1988 yılında geriye dönük olarak canlandırılmıştır.<br />
İki kısa referans ile hayali çalışma doğası<br />
ve kapsamı; Joseph Beuys’un meşhur 1974<br />
ABD performansına atıf yapan başlık; ‘Ben<br />
Amerika’yı seviyorum ve Amerika beni seviyor,’<br />
bu karmaşık parça Vietnam savaşı karşıtlığını<br />
karıştırır, kuzey Amerika yerlilerine karşı Ame-
Change language