ĐLÂHĐYAT FAKÜLTESĐ DERGĐSĐ - İlahiyat Fakültesi - Harran ...

170Harran Ü. Đlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl: 13, sayı: 20, Temmuz-Aralık 2008“Bu Kur’an; kendisiyle uyarılsınlar, Allah’ın ancak tek ilâh olduğunu bilsinlerve akıl sahipleri düşünüp öğüt alsınlar diye insanlara bir bildiridir.” 1“Andolsun, biz bunu insanlar arasında, düşünüp ibret alsınlar diye tekrartekrar açıkladık. Fakat insanların çoğu nankörlükte direttiler.” 2Akletmeyenlerin cehennemdeki pişmanlıkları Kur’an’da şu şekilde açıklanır:“Yine şöyle derler: “Eğer kulak vermiş veya aklımızı kullanmış olsaydık, şualevli ateştekilerden olmazdık. İşte böylece günahlarını itiraf ederler. Artık alevliateştekiler Allah’ın rahmetinden uzak olsun!” 3Ayetlerden anlaşıldığına göre aklın var olması bilgi edinilmesi için yeterlideğildir. Aklın kullanılması en önemli şarttır. İnanmayanlar akılları olmadığındandolayı inkâr etmiş değildirler. Onlar akıllarını kullanmadıkları için cehennemeduçar olmuşlardır. Yoksa aklı olmayan zaten dinen sorumlu değildir ki azabaduçar olsun.Yine ayetler akıllı olan her insanın aklını kullanmadığını da ifade etmektedir kibu durum bizim kendi hâlimizi bir defa daha gözden geçirmemiz gerekliliğinihatırlatır. Herkes akıllı ama acaba herkes aklını kullanıyor mu?Akıl da bazen yanılabilmektedir. Bu yüzden aklın getirdiği tüm bilgilere herzaman güvenilmez. Sarhoş olma durumunda kişinin aklî melekeleri zaafauğramaktadır. Yine aşırı yaşlılık ve bunama gibi durumlarda akıl sağlığıbozulmakta ve insanı yanlış yönlendirebilmektedir.“Ey iman edenler! Sarhoş iken ne söylediğinizi bilinceye kadar… namazayaklaşmayın.” 4“Ey insanlar! Rabbinize karşı gelmekten sakının. Çünkü kıyamet sarsıntısı çokbüyük bir şeydir. Onu göreceğiniz gün, her emzikli kadın emzirmekte olduğuçocuğundan geçer ve her hamile kadın da karnındaki çocuğunu düşürür. İnsanlarısarhoş görürsün; hâlbuki onlar sarhoş değillerdir. Ne var ki Allah’ın azabı çokşiddetlidir.” 5Demek ki içkinin sarhoş edip aklı gidermesi gibi kıyamet saatinde gördükleridehşetli manzaralar karşısında insanlar aklî melekelerini yitirecekler ve sankisarhoş gibi olacaklardır. Bu gerçek bize aklın, aşırı heyecan, korku, endişe ve hattasevinç anlarında yanılabileceğini bu durumlarda insana doğruyu yanlış, yanlışıdoğru olarak gösterebileceğini açıklamaktadır.1İbrahim suresi, 52. ayet.2Furkan suresi, 50. ayet.3Mülk suresi, 10–1.ayetler.4Nisa suresi, 43. ayet.5Hacc suresi, 1-2. ayetler.