ĐLÂHĐYAT FAKÜLTESĐ DERGĐSĐ - İlahiyat Fakültesi - Harran ...

Harran Ü. Đlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl: 13, sayı: 20, Temmuz-Aralık 2008 281Beni kınayan kişi, kınamalarında aşırı gittiHâlbuki ben onun kınamalarına hiç aldırış etmedimSonuçأنا مالي و للعذولي و مالهDüneysir (Koçhisar-Kızıltepe) şehri, Orta çağlarda el-Cezire bölgesinin önemlibir kültür merkezi idi. el-Cezire bölgesi İslami fetihten önce Arami, Süryani,Keldani ve Sabii gibi Sami edebiyatlarının doğduğu ve geliştiği önemli sahalardanbiri olmuştur. İslami fetihten önce başlayan ve İslami fetihle beraber yoğunlaşanArap kabilelerinin bu bölgeye göç etmesiyle beraber Arap edebiyatı da buradavarlık göstermeye başlamıştır. Emeviler döneminden itibaren Arapça bölgeninyazı ve edebiyat dili haline gelmişti. Emeviler döneminde Arap edebiyatı ve şiirien çok bu bölgede hareketlilik kazanmıştı. Emevi döneminin en ünlü şairleri bubölgeden çıkmıştı. Abbasiler döneminde bölgede daha da gelişen Arap kültür veedebiyat çevresi Hicri IV./Miladi XI. yüzyılda kurulan Hamdaniler devletizamanında zirve noktasına ulaşmıştır.Düneysir ve çevresi Miladi XI. yüzyıldan itibaren Selçuklu hakimiyetinegirmeye başlamıştı. Düneysir H. 497/M. 1103 yılından itibaren bölgedeki Türkmenailelerin en büyüklerinden biri olan Artukluların eline geçti. Yaklaşık üç asırdevam eden Artuklu devleti hakimiyetindeki Düneysir şehri tarihinin en parlakdönemini yaşamıştır. Artuklular döneminde Düneysir şehri gerek iktisadi gereksekültürel yönden büyük bir gelişme içinde olmuştur. Artuklu idarecileriDüneysir’de birçok cami medrese, ribat ve hangah kurarak buradaki ilmi ve edebimuhitin gelişmesine önayak olmuşlardır. Bunun neticesinde Artuklu idaresindekiDüneysir şehri, şair ve edebiyatçıların karargahı haline gelmişti. Artuklularzamanında Arapça yazı ve edebiyat dili olmaya devam ettiğinden Artuklu şair veedebiyatçılar eserlerini Arapça yazmaya devam etmişlerdir. Artuklular dönemindeDüneysir’de yetişen önemli şairlerin başında Çoban ed-Düneysiri, Hamdu b.Humeyyid ed-Duneysiri, Abdurrahman b. Salih es-Sa’lebi ed-Duneysiri, Ömer b.İbrahim b. Ruham ed-Duneysiri, Ömer b. el-Hızır b. İlalmış ed-Duneysiri, Ahmedb. Cafer et-Tağlibi ed-Duneysiri, Yahya b. el-Esed b. Hibban ve İmadu’d-Din ed-Duneysiri’yi sayabiliriz.