ĐLÂHĐYAT FAKÜLTESĐ DERGĐSĐ - İlahiyat Fakültesi - Harran ...

Harran Ü. Đlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl: 13, sayı: 20, Temmuz-Aralık 2008 7alan şu rivayettir: “Kur’an’da indirilenler arasında ‘On defa emzirme [ile sütkardeşliğinin meydana geldiği ve evlenmeye mani olduğu hükmü]’ vardı. Sonra bu ‘bilinenbeş defa emzirme’ hükmü ile neshedildi. Bunlar okunup dururken Allah Resulü (s.a.s) vefatetti.” 12- Metni baki hükmü mensuh olanlar: Mensuh denince ilk akla gelen buayetlerdir. Neshi kabul edenler bunların ilk örneği olarak kıblenin tahvilinizikrederler.Hükmün kaldırılmasına rağmen metnin kalmasındaki hikmet, iki şekilde izahedilir:a-Hükmü kaldırılmış olsa bile metin sonuçta yine Allah kelamı olduğu içinokunması ile sevap kazanılır.b-Genellikle nesh, hükmü hafifletmek gayesiyle yapılır. Nimeti ve meşakkatinkaldırıldığını hatırlatmak için metin baki kalır. 23-Hükmü baki metni mensuh olanlar: Hz. Ömer’den nakledilen ve evli erkek ileevli kadının birbirleri ile zina etmeleri halinde recm edilmelerini emreden metin,bu konudaki en meşhur örnektir. 3Bu üçüncü nevin varlığı esasen birincisi ile tezat teşkil etmektedir. Başka birdeyişle, hükmü kaldırılan bir ayetin metni Kur’an’dan çıkarılmadığı halde hükmübaki olan ayetin metni neden çıkarılmıştır? Hükmü baki olan bir ayetin Kur’anmetninde yer alması daha öncelikli değil midir? Neshi kabul edenler, bu soruyamakul ve tatmin edici bir cevap bulamamışlardır. Onların verdikleri şu cevaptutarlı, mantıklı ve tatminkâr olmaktan çok uzaktır:“Bunun hikmeti bu ümmetin fertlerinin zan yoluyla (kesin olmayan zannî delilile) nefislerini feda etmeye koşmalarındaki itaat derecesini ortaya koymaktır. Öyleki bu ümmet, Hz. İbrahim’in vahyin en aşağı mertebesi olan rüya ile oğlunukurban etmeye teşebbüs etmesi gibi kesin bir yol (delil) talebi ile tafsilatistemeksizin en ufak bir şeyle (emri yerine getirmeye) koşarlar.” 4B. Seyf Ayetiyle Mensuh Olduğu İddia Edilen Ayetlerin Tasnif ve TahliliNesh ile ilgili bu kısa girişten sonra şimdi Seyf ayetine geçebiliriz. “Kılıç”1Suyutî, II, 58.2Suyûtî, II, 63.3Suyûtî, Mushaf’ta yazılmayan bazı sûre ve ayetlerin mevcut olduğuna dair bir çok rivayetnaklettikten sonra el-Kadı Ebû Bekr’in şöyle dediğini kaydeder: “Bazı alimler mensuhun bu çeşidinikabul etmediler. Çünkü onlara göre delil olma vasfı bulunmayan ahad haberlerle Kur’an’ın indirilmesi(vahyin tespiti) veya neshi konusunda kesin hüküm vermek caiz değildir.” (Suyûtî, II, 66-69). Recmayetine dair rivayetlerin senet ve metin tenkidiyle ilgili detaylı bilgi için bkz. Keskin, Yusuf Ziya, RecmCezası, İstanbul 2001, s. 93-109.4Suyutî, II, 66.