ĐLÂHĐYAT FAKÜLTESĐ DERGĐSĐ - İlahiyat Fakültesi - Harran ...

TULAKA SAHABİLER VE HADİS RİVAYETİ OLANLARAbdullah YILDIZ ∗Girişİslam Dini’nin Kur’an’dan sonra ikinci derecede kaynağı olan hadislerigünümüze nakletmede en mühim rolü oynayan, Resülüllah’ın(s) manevi iklimindeyetişen ve Onunla birlikte yaşadıkları hayatı sonraki nesillere aktarma misyonunuüstlenerek İslam’ı kendi zamanlarına inhisar olmaktan kurtaran sahabe neslininmanevi üstünlük ve farklılıklarının yanında yetenek farklılıkları da muhakkaktır.Kur’an’ı anlamada ve o günkü yaşanan İslamı, sünneti öğrenmede kaynak vazifesigören sahabilerin bazı bidat ehli ve müsteşrikler tarafından tenkit edilmeleri,bununla kalmayarak onların rivayetleri hakkında şüphe uyandırmak istemeleri, bualtın neslin bazı simalarını ravilik vasfı açısından ilmi objektiflik ve nesnellik içindeinceleme, varsa rivayetlerini tanıtma gereğini doğurmaktadır. Onları, mevkileri veİslam uğrundaki gayretleri, gösterdikleri fedakarlıkları, kısaca her yönüyleincelemek elbette bu çalışmanın istiabını aşmaktadır. Bu bakımdan biz,çalışmamızda sahabilerden kendilerine “Tuleka” denilen bir grubu İslam’dakimevkileri, imandaki samimiyetleri, hizmet ve performansları yönleriyle değilravilik vasıfları ve rivayetleri yönleriyle araştırmanın uygun olduğunu düşündük.Üç bölümlük çalışmamızın daha önce yayınlanan birinci bölümünde; sahabikelimesinin tanımı, sahabe ile ilgili naslar ve değerlendirilmeleri, Resülüllah (s) ilebirlikte verdikleri tevhid mücadelesindeki performansları bakımındanbirbirlerinden farklı olan sahabilerin ravilik vasfı ve rivayetleri açısındandeğerlendirilmeleri yapılmıştı. Bu bağlamda: Ashabın hepsinin, ravideki adaletvasfıyla muttasıf olup-olmadıkları, “es-sahabetü küllühüm udulun” (sahabilerintamamı adildirler), “Bisatuhüm mutavvayatün” (onların yaygıları dürülmüştür)şekillerinde sahabe hakkındaki Ehl-i Sünnet formülasyonunun ravilik vasfıaçısından değerlendirilmesi, beşer olarak peygamberler gibi masum (günahsız)olmayan sahabe neslinden büyük günah ve hata sahibi olanların adalet vasıflarınıtaşıyıp taşımadıkları, daha sonraki nesillerde uygulanan ravilerin adalet vasfınızedeleyen ve yok eden şeylerin sahabiler için de geçerli olup olmadığı, sahabeninadaletinden muhaddislerin maksadının ne olduğu ve bu konularda İslam ulemasıarasında anlayış farklılığına sahip gruplar vb. konulara temas etmiştik.Daha önceki çalışmamızda 1 bahsettiğimiz üzere asıl konumuz, sahabilerin adil∗ Yrd. Doç. Dr., Harran Ün. İlahiyat Fakültesi.