ĐLÂHĐYAT FAKÜLTESĐ DERGĐSĐ - İlahiyat Fakültesi - Harran ...

228Harran Ü. Đlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl: 13, sayı: 20, Temmuz-Aralık 2008which shapes Nusayrisizm is forced and insisted that the argument is a fact. In fact, it ispossible to observe many different faith series within the believers of Nusayrisizm. Threemain form of marginal Nusayrisizm stand out; Ali axial heretic esotericism, totemism withadaptation character, and historicism which bear pre-Islamic steps.Girişİlk muharrik âmilin kimliği ya da nedenselliğiyle ilgili tespitte görülen agnostiksonuçsuzluk, kavram yaratma sınırsızlığında ve zenginliğindeki çoklualternatiflerle yorumlanan "din" sembolüyle angaje akideyi zorunlu kılmaktadır.Evren, ekosistem örneklemiyle "inanma" sıra dışılığındaki insanî türlere tek ilhamkaynağı olabilme vasıflarına oldukça haizdir. Tabiattaki mecazî ve gerçekanlamlarıyla kontrast renkler, bir yandan yıkan öbür yandan yapan ya da kimizaman yıkıcılıktan yapıcılık, yapıcılıktan yıkıcılık yaratan oluşumlar ve türler arasıperspektiflerdeki ayrışan tonlar, detaylı vizyonlarıyla isabetli anlam çıkaranmerakları celp etmekte, estetik harikalar cazibeyi ve ilgiyi artırmaktadır.Değişkenlik analizine göre tarihî, sosyal, kültürel ve dinsel platformlarda farklıboyutlar kazanan hadiseler, ister istemez duyguları etkilemekte ve düşünceleriyönlendirmekte; keza idrakleri zorlamakta, mantıksal muhakemeyi farklıöznelerde, olumlu veya olumsuz farklı mecralara sürükleyebilmektedirler. Budurumdaki süreçte algılar, duygular ve düşünceler doğrultusunda etkileşimkaçınılmaz olmaktadır. Kimi zaman ve durumlarda, geçmişin muğlaklıkla illetliverileriyle, şimdiki halin –göreceli de olsa –yaşanan gerçekleri arasında görülenuyuşmazlık ya da uygunluk tezahürleri, anlam yüklenen kavramların hermenötikgeleceğini olumlu veya olumsuz bir şekilde etkileyebilmektedir. O bakımdan,dinsel kategoride en ilkelinden en gelişmişine kadar olan dinlerin, akidevîyapılanmalarının temel formunda, maddî ve manevî pragmanın, göreceliyorumlarla ve farklı yaklaşımlarla anlam kazandırılmış uçlarını görmekmümkündür. Bu doğrultuda "pragma" sözcüğünden türetilen pragmatizm, aprioriilkeleri soruşturmaktan çok, eylemler ile onların uygulamadaki nakit değerleriüzerinde soyut ve felsefî sistemler kurmaktan kaçınarak yoğunlaşmaktadır.Dolayısıyla, Günün birinde bir tanrıyı yetersiz bularak, kaidesinden alaşağı edivermek yada bereketsiz tanrıçayı, daha etkili olacağı varsayılan bir başkasıyla değiştirmek,rastlanılmayacak olaylardan değildir. 1Bir topluluğun kültürel muhtevaları, hiçbir spesifik özelliğe sahip olmasalar da,muhteşem bir simgesel değer kazanabilirler. İnsan yaratıldığı andan itibarenbaşlayarak, doğayı denetimi altına almaya, ona egemen olmaya çabalar. Kültür, bu süreiçinde insanoğlunun doğayı denetimine almak için yarattığı her şey ve bütün bu çaba1Aytunç ALTINDAL, Üç İsa, Alfa Yayınları, İstanbul, 2004, s. 12-13.