ĐLÂHĐYAT FAKÜLTESĐ DERGĐSĐ - İlahiyat Fakültesi - Harran ...

Harran Ü. Đlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl: 13, sayı: 20, Temmuz-Aralık 2008 93(çok düşkün) olan Rahmet Peygamberi, 1 onların gelecekteki ruh hali ve birbirlerinekarşı davranışlarından endişesini bir başka hadislerinde şöyle anlatır:“Ashabımdan bazı kimseler o hale gelecekler ki, onları görüp tanıdığımda bendenkaçacaklar, yanımdan uzaklaşacaklar. Onlar için ben. “Ey Rabbim! Onlar benimashabcıklarım (çok sevdiğim arkadaşlarım).” dediğimde bana şöyle denilecek:“Onların senden sonra neler yaptıklarını bilmezsin.” 2 Hz. Esma’dan gelen birbaşka rivayette ifade şöyledir : “Allah’a yemin olsun ki onlar, senden sonra çokgeçmeden ökçeleri üzerine gerisin geriye dönüverdiler.” 3 Bizzat Allah’ın sevgiliElçisi, ashabı içinde kendi varlığının bir güvence olduğunu belirtir ve adetavefatından sonra ashabının iman ve istikamette aynı kaliteyi koruyamayacağına,fitnelere maruz kalacağına şöyle işaret eder: “Yıldızlar gökyüzünün güvenkaynağıdır; onlar yok olduğu zaman gökyüzüne vaad olunan şeyler yani tehlikelergelip çatar. Ben de ashabım için güven kaynağıyım; ben gittiğim (vefat ettiğim)zaman da ashabıma vadolunan şeyler (tehlikeler) gelip çatar…” 4Resülüllah’ın (s) kendinden sonra ashabının durumuyla ilgili endişelerini dilegetiren bu anlamdaki hadisler, daha sonraki tarihi süreçte, 35/656 yıllarındaüçüncü halife Hz. Osman’ın şehadetiyle başlayan ve sonra Hz. Osman’ın katillerinive asileri cezalandırma niyyetiyle 5 Hz. Aişe ve Hz. Ali arasında vuku bulan savaşla(cemel savaşıyla), Hz. Ali ile Muaviye arasında meydana gelen savaşla (sıffinsavaşıyla) devam etmiştir. Müslümanlar arasında vuku bulan bu olaylarda bazısahabiler ölmüş; Müslümanlar arasında husumet ve şiddetli kırgınlığa sebep olanbu olaylardan sonra, Müslümanlar içinde Hariciler ve Şia diye birbirlerinisuçlayan, tekfir eden iki büyük siyasi fırka orataya çıkmıştır. Bu durum, iki tarafarasında meydana gelen kırgınlıklar, lanetleşmeler, ihanetle suçlama ve iftiralar,restleşmeler ve korkunç siyasi çatışmalarla doğrulanmaktadır. 6 Tarihi süreç içindeortaya çıkan bu iki fırka (Hariciler ve Şia), Müslümanlar içerisinde kendi düşünce1Tevbe, 9/128.2Buhari, Tefsirü’l-Kur’an, 5/14 (V, 191-192); 21/2 (V, 240); Rikak, 45 (VII, 195), 53 (VII, 206-208); Fiten, 1(VII, 87); Müslim, Tahare, 37 (I-217); salat, 53 (I, 300); Fedail, 29, 32, 40 (II, 1794-1800); İbn Hanbel, V, 48,50.3Buhari, Rikak, 53 (VII, 209); Fiten, (VIII, 86).4Müslim, Fedailü’s-sahabe, 207 (II,1961).5Demircan, A, Ali-Muaviye Kavgası, 77-85.6Bu konuda bkz. Abdurrezzak, VI, 315- 316 (10987); Beyhaki, es-Sünenü’l-Kübra, VII, 417; Ebu Reye, 86-88; Demircan, Ali-Muaviye Kavgası, 110-135. Hz. Ali Sıffi savaşı öncesinde kendi taraftarları veaskerlerine hitaben,“Küfrün önderlerine karşı savaşın; çünkü onlar, yeminleri olmayan adamlardır. Umulur kiküfre son verirler.” (Tevbe, 9/12) ayetini okuyarak ateşli bir konuşma yapmıştı. Bkz. Demircan, 113- 130.Hz. Ali’nin başında bulunduğu ve içinde bir çok sahabinin bulunduğu Müslüman toplulukla, Hz.Muaviye’nin başında bulunduğu ve içinde bir çok sahabinin bulunduğu diğer bir topluluk arasında“Sıffin” denilen yerde şiddetli çarpışmalar olmuş (37/657); sözü edilen bu savaşta ölenlerin sayısıylailgili kaynaklarda çok değişik ve abartılı rakamlar verilmekteyse de daha sağlıklı İslami kaynaklaragöre savaş boyunca her iki taraftan ortalama 70000 kişi ölmüştür. Bunların içinde çok sayıda sahabiolduğu söylenmektedir. Bu konuda bkz, Demircan, 124- 134.