TUYEÅN TAÄP

Báo cáo Hội nghị Côn trùng học toàn quốc Lần thứ 5, Hà Nội 11-12/04/2005, trang 315-320
SỰ PHÁT SINH VÀ GÂY HẠI CỦA CÁC LOÀI SÂU ĐỤC THÂN MÍA
Ở MIỀN ĐÔNG NAM BỘ
TS. Đỗ Ngọc Diệp
Viện Nghiên cứu Mía Đường Bến Cát
GS.TS. Nguyễn Viết Tùng, PGS.TS. Nguyễn Đức Khiêm
Trường Đại học Nông nghiệp I – Hà Nội
ĐẶT VẤN ĐỀ
Theo kết quả điều tra của các tác giả như Đỗ Ngọc Diệp và CTV (1987), Vũ
Hữu Hạnh và CTV (1995), Nguyễn Huy Ước (1997), Cao Anh Đương (1998), Viện
Nghiên cứu Mía Đường (2001),... nhóm sâu đục thân mía ở miền Đông Nam bộ có tới
7 loài, trong đó có 6 loài phổ biến. Theo đánh giá của Nguyễn Huy Ước (1994), hàng
năm, thiệt hại do nhóm sâu đục thân gây ra ở miền Đông Nam bộ lên tới 20% năng
suất mía.
Qua điều tra, theo dõi từ năm 1997 - 2002, chúng tôi xác định được quy luật
phát sinh và gây hại của 6 loài sâu đục thân mía phổ biến ở miền Đông Nam bộ là: Sâu
đục thân mình hồng Sesamia sp. (SMH), sâu đục thân mình tím Phragmataecia
castaneae (SMT), sâu đục thân 4 vạch Chilo sacchariphagus (S4V), sâu đục thân 5
vạch Chilo infuscatellus (S5V), sâu đục thân mình vàng Eucosma schistaceana (SMV)
và sâu đục ngọn Scirpophaga nivella (SĐN).
VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Điều tra diễn biến tỷ lệ cây bị hại theo dõi thời gian sinh trưởng
Chúng tôi đã tiến hành điều tra diễn biến tỷ lệ cây bị các loài sâu đục thân gây
hại theo thời gian sinh trưởng của cây mía tại Viện Nghiên cứu Mía Đường Bến Cát,
Bình Dương. Ở mỗi thời vụ trồng mía (hè thu hoặc đông xuân), chúng tôi tiến hành
điều tra trên 4 ruộng, mỗi ruộng có diện tích > 2 ha, tương ứng trồng 4 giống mía phổ
biến trong vùng là VN84-4137, VĐ79-177, ROC10 và ROC16. Điều tra theo kiểu định
kỳ 7 ngày/1 lần kể từ sau khi mía mọc mầm hoặc tái sinh cho đến khi thu hoạch. Trên
mỗi ruộng giống (mỗi giống mía), tiến hành điều tra theo phương pháp 5 điểm chéo
góc, không cố định điểm, tịnh tiến không lặp lại, mỗi điểm điều tra 5 mét dài hàng
mía. Trên mỗi điểm điều tra, tiến hành theo dõi và ghi lại các chỉ tiêu như tổng cây
điều tra, số cây mỗi loài gây hại, số lượng sâu non và nhộng của mỗi loài,... Điều tra
liên tục trong một chu kỳ mía (3 vụ = 36 tháng) cho mỗi thời vụ trồng (hè thu hoặc
đông xuân), từ đó xác định được diễn biến tỷ lệ cây bị hại trung bình của mỗi loài theo
thời gian sinh trưởng của cây mía.
Điều tra mức độ ảnh hưởng của sâu đục thân đến năng suất và chất lượng mía
nguyên liệu
Chúng tôi tiến hành lấy mẫu trên mía nguyên liệu sau khi thu hoạch 1 ngày,
trước khi vận chuyển về nhà máy đường. Mỗi mẫu 1 cây, rút ngẫu nhiên từ các xe chở
mía (mỗi xe rút 5 cây), các giống mía lấy mẫu gồm VN 84-4137, ROC10, ROC16 và
VĐ79-177. Lấy cả trên mía nguyên liệu vụ đông xuân và hè thu. Mẫu sau khi lấy được
109