TUYEÅN TAÄP

thuốc trên toàn bộ diện tích trồng mía, cả chỗ có sâu và không có sâu gây hại, không
chừa lại vị trí nào, đó có thể là nguyên nhân khiến cho việc sử dụng các loại thuốc trừ
sâu phổ biến trong sản xuất mía (theo Bảng 2) đều thấy có ảnh hưởng đến các loài thiên
địch của sâu đục thân mía.
Nhằm đánh giá mức độ ảnh hưởng của 1 trong số các loại thuốc trừ sâu này
(thuốc Diazinon) đến các loài thiên địch sâu đục thân mía khi sử dụng theo cách chọn
lọc (hay cục bộ theo cách gọi của Đỗ Ngọc Diệp, 2002) [3], chúng tôi đã bố trí và tiến
hành điều tra liên tục qua 2 năm 2001 – 2002, trên cả vụ hè thu và đông xuân, mỗi vụ
mía điều tra trên 2 ruộng tương ứng với 2 công thức áp dụng 2 cách phòng trừ khác
nhau là cách cũ (hay cách không chọn lọc) và cách mới (hay cách có chọn lọc), tức chỉ
tập trung phun hoặc rải thuốc ở những chỗ, đoạn mía có sâu gây hại hoặc nghi bị sâu
gây hại. Kết quả thu được chúng tôi trình bày trong Bảng 3.
Bảng 3. Ảnh hưởng của cách sử dụng thuốc trừ sâu đến các loài côn trùng
thiên địch của sâu đục thân mía (2001 - 2002)
Các cách sử dụng thuốc trừ sâu Chỉ số thống kê
Chỉ tiêu theo dõi
Chọn lọc Không chọn lọc Prob. t tính
Tỷ lệ trứng sâu đục
thân bị kí sinh (%)
13,69 2,80 0,0001 (**) 30,9745
Tỷ lệ sâu non sâu
đục thân bị kí sinh (%)
3,05 1,64 0,0094 (**) 5,9631
Tỷ lệ nhộng sâu đục
thân bị kí sinh (%)
0,86 0,18 0,0006 (**) 15,2231
Mật độ bọ đuôi kìm
E. annulipes con/100m 2 )
9,23 6,54 0,0008 (**) 14,1765
164
Ghi chú: t (n-2=14, ∝=0,05) = 2,977; (**) Sai khác có ý nghĩa ở mức xác suất 99%.
Qua Bảng 3 chúng tôi nhận thấy khi chúng ta sử dụng thuốc theo cách mới (có
chọn lọc), tỷ lệ kí sinh pha trứng, pha sâu non và pha nhộng sâu đục thân mía đều
được nâng lên một cách rõ rệt so với cách sử dụng cũ (không chọn lọc). Nguyên nhân
theo chúng tôi là do khi sử dụng thuốc theo cách chọn lọc, trên ruộng vẫn còn những
khoảng trống cho các loài thiên địch trú ẩn để tiếp tục kí sinh hoặc bắt mồi các loài sâu
đục thân mía. Còn nếu sử dụng thuốc theo cách cũ (không chọn lọc), các loài thiên
địch hầu như không còn khoảng trống để tồn tại và phát triển, chính vì vậy hoạt động
kí sinh và bắt mồi của chúng bị giảm đi rõ rệt.
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
Việc sử dụng các loại thuốc trừ sâu dạng hạt như Diazinon, Cartap, Carbosulfan
và Fipronil để bón lót hoặc phun thuốc trừ sâu Diazinon theo cách chọn lọc đều ít ảnh
hưởng đến các loài thiên địch sâu đục thân mía. Tuy nhiên, cần phải khuyến cáo không