TUYEÅN TAÄP

NHỮNG NGÀY ĐẦU THÀNH LẬP
KS. Dương Thị Tân
Nguyên Thành viên Đoàn tiền trạm
Nguyên Trưởng phòng Kế hoạch Viện Nghiên Cứu Mía Đường Bến Cát
Đoàn tiền trạm nghiên cứu cây mía thuộc Viện cây Công nghiệp được Bộ Nông
nghiệp quyết định điều động vào Viện Kỹ thuật Nông Nghiệp miền Đông bao gồm:
Diệp, Tân, Quây, Lan và Lý.
Chặng đường Hà Nội- Sài gòn ngày ấy lắm chông chênh, vất vả. Năm ngày trời
di chuyển trên nhiều phương tiện giao thông (tàu hỏa, ô tô, xe lam), 12 giờ đêm ngày
26/12/1976 chúng tôi đến bến xe Sài Gòn. Giữa trời khuya, xứ lạ, cảnh chen chúc, lôi
kéo chào mời làm cho chúng tôi càng thêm ngao ngán.
Khi tới nơi, chúng tôi được Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền Đông
Nam bộ bố trí cho nơi nghỉ trong cảnh đói và mệt. Sau những ngày lấy lại sức khỏe,
Đoàn phân công nhiệm vụ: Đ/c Lý: kế toán, Đ/c Quây: hậu cần- chế độ, Đ/c Tân, Lan:
kỹ thuật tập đoàn giống, Đ/c Diệp: phụ trách chung, khảo sát tình hình mía ở phía
Nam, sưu tập giống mía, xúc tiến các thủ tục xây dựng trạm ở Tây Nam.
Đoàn chúng tôi đã tiếp kiến và báo cáo tình hình công tác với lãnh đạo Viện.
Sau đó Đoàn đã có một chuyến đi khảo sát thực tế. Cuộc hành trình bắt đầu bằng xe đò
từ Sài Gòn đến Thủ Dầu Một rồi đi xe lam về Bến Cát. Nhưng để về được Tây Nam,
phải cuốc bộ hơn 20 km trong cái nắng mùa khô đầu tiên chúng tôi được thưởng thức
ở miền Nam. Đường dễ đi lạc, sợ giẫm phải bom mìn, những lúc mệt do đói khát
không có quán xá, dân làng thì thưa thớt, những câu chuyện tếu : “Nhìn kìa, phía trước
có rừng chanh, ta vô uống cho đỡ khát” đã làm không khí vui hẳn lên. Thế rồi xế chiều
cũng tới văn phòng UBND xã Tây Nam, mừng quá chỉ mong có người mời uống
nước, đợi mãi anh em trong Đoàn đành tự lĩnh xướng nhau “uống nước đi anh em”. Về
sau mới hiểu ra người Nam không khách sáo, chào mời như ở quê nhà. Từ đó chúng
tôi quen dần cảnh sinh sống trong thiếu thốn, tạm bợ, ngủ thì mắc võng ở bụi gốc cây.
Tháng 02/1977 hai đồng chí Tân và Lan được cử về Bắc nhận tập đoàn giống
mía. Trong chuyến chở mía vào Nam cùng đi có đồng chí Mai Hoài Đức - Cán bộ Tổ
chức và người con trai Mai Văn thành, với tổng số 54 mẫu giống, và nhân được 2000
m giống Co 715 tại trại rau Bình Thắng.
Ngày 03/ 05/1977, Đoàn tổ chức liên hoan chia tay với VKHKTNNMN, khi đó
có người đã quen và thích sống ở Sài Gòn nên ngại ra đi.
Ngày 04/05/1977 tất cả chúng tôi chuyển lên Tây Nam đóng chốt. Cảnh heo
hút, xa lạ, sợ bom mìn, thú rừng…
Cũng như bao đoàn công tác khác, chúng tôi phải thích nghi khắc phục hậu quả
sau chiến tranh để xây dựng và phát triển kinh tế theo đường lối của Đảng.
Cách đường ĐT 744 khoảng 200 m, trên vùng tam giác sắt, một ngôi nhà ngói
dựng lên xung quanh còn đầy những di tích chiến tranh: hố bom, hầm hào, quần áo
lính, đạn mìn, cỏ Mỹ um tùm… Và không ít lần các bạn gái trong đoàn không cầm nỗi
nước mắt, đặc biệt là khi có đoàn công tác từ Hà Nội hay Sài Gòn lên rồi về. Nhưng
hầu hết chúng tôi là những cựu thanh niên xung phong, lính cụ Hồ nên nén lại nổi khó
khăn, nhìn về trách nhiệm phía trước, đoàn kết vững bước tiến lên.
Để có mặt bằng xây dựng và trồng mía, anh em chúng tôi phải tranh thủ san lấp
hàng chục hố bom không kể cái nắng buổi trưa, chiều tối hay lúc trăng sáng. Có lần
17