TUYEÅN TAÄP

anh em chúng tôi nhốn nháo hồn bay phách lạc, xéo lên cả chướng ngại vật, chạy tháo
thân “Bây ơi! về thôi” vì đang đắp đất làm nền nhà, cuốc phải pháo sáng, nó phát nổ,
sáng quắc.
Đến tháng 10/1977 chúng tôi đã san lấp được 18 hố bom và giải phóng được 3
ha đất, trồng được 300 giống mía nhận từ Nha Hố mang về. Từ tháng 11 trời không
mưa, để đảm bảo các giống mía không chết, chúng tôi quay nước ở giếng sâu 20 mét,
gánh và xách tưới cho từng hàng giống, cách 4 ngày vòng lại. Đến tháng 5/1978 đưa
tập đoàn giống mía miền Bắc từ Bình Thắng về trồng ở Tây Nam.
Tháng 10/1978 đã bố trí được 3 thí nghiệm so sánh giống, 3 thí nghiệm về
khoảng cách hàng và một giám định giống. Nhân lực được bổ sung thêm từ tháng
8/1978 Phó Trạm Trưởng Nguyễn Huy Ước, tháng 10/1978 Viện Cây công nghiệp cử
thêm 4 cán bộ tăng cường và tuyển thêm một số công nhân. Lúc này quân số gần
khoảng 20 người, công việc được phân công cụ thể hơn.
Công việc vất vả gian nan, việc ăn ở cũng chưa có phần cải thiện (bo bo, bột
mì, cá khô, củ mì tươi được cấp thay gạo phải vùi xuống cát để ăn hàng ngày). Và từ
đó, anh em tranh thủ tăng gia sản xuất, đem về những thúng khoai lang đầy ắp, những
trái bắp đều rắp, không ăn hết còn phải phơi khô. Rồi đậu đen, đậu nành, đậu xanh cả
mè đen, mè trắng cũng thay nhau cho hạt. Heo gà lớn nhanh như thổi. Thế là trong bếp
luôn có lương thực cung cấp, làm cho sức khỏe của anh em dẻo dai hơn, công việc đạt
hiệu quả hơn, nhất là có đủ sức để kéo củi đốt lửa đuổi heo rừng và nhiều loài thú khác
vào ban đêm.
Năm 1979 các bộ môn: Giống, Bảo vệ thực vật, Kỹ thuật vanh tác và các
phòng: Tổ chức Hành chính, Kế Hoạch, Kế Toán đã đi vào hoạt động đúng nhiệm vụ
chuyên môn. Thiết bị vật chất được trang bị thêm máy phát điện, thuê máy san lấp hố
bom của phòng Nông nghiệp huyện Bến Cát. Công binh tiếp tục dò mìn và trong năm
này một số anh em đã bị thương do gạt phải mìn chống tăng còn sót lại.
Đầu thập niên 80, Trạm tuyển thêm nhiều kỹ sư, trung cấp, công nhân. Nguồn
kinh phí Nhà nước cấp rất khiêm tốn, lương thấp. Công tác nghiên cứu đi đôi với xây
dựng cơ bản. Chuyên gia Cu Ba tới, một số cán bộ lãnh đạo của trạm sang Cu Ba học
tập. Công tác lai tạo tiến hành, và có nhiều giống mía tốt được lai tạo thành công tại
Viện. Trong những năm này đã có 5 giống mía được Hội đồng Khoa học Nhà nước
công nhận, đưa ra sản xuất đại trà, diện tích nhân giống tại Viện liên tục mở rộng. Đó
là nền tảng bước đầu cho sự phát triển của Viện về sau như chúng ta đã thấy.
Đoàn tiền trạm và những người đi tiên phong đến xây dựng trạm bây giờ có
người đã đi xa như Xuân Hoa hy sinh ở chiến trường Tây Nam năm 1979, nguyên
Viện trưởng Nguyễn Huy Ước cũng không còn. Số còn lại mỗi người một hoàn cảnh.
Tuy vậy khi gặp nhau chúng tôi không quên ôn lại những ngày đã qua, nhiều kỉ niệm
vui, buồn, chua xót, tuổi xuân chôn vùi… Nhưng thật tự hào vì chúng tôi đã đóng góp
một ít công sức mình cho sự nghiệp nghiên cứu mía đường Việt Nam.
Nhân dịp 30 năm ngày thành lập Trung tâm, tôi ghi lại đôi dòng kí ức về những
ngày đầu. Thiết nghĩ, có quá khứ mới có tương lai, có lao động mới có hưởng thụ, trong
nền kinh tế tri thức và xu thế hội nhập hiện nay, chúng tôi mong rằng công tác nghiên cứu
của Trung tâm sẽ ngày càng phát triển không ngừng về mọi mặt, góp phần đưa ngành Mía
Đường của đất nước có chổ đứng vững chắc trên thị trường khu vực và thế giới.
Bến Cát, ngày 02/09/2007
18