TUYEÅN TAÄP

Hội nghị Côn trùng học toàn quốc Lần thứ 5, Hà Nội 11-12/04/2005, trang 176-180
ĐẶC ĐIỂM SINH VẬT HỌC, SINH THÁI HỌC CỦA SÂU ĐỤC THÂN
MÌNH HỒNG NHỎ SESAMIA INFERENS WALKER
(LEP: NOTUIDAE) HẠI MÍA
TS. Nguyễn Đức Quang
Viện Nghiên cứu Mía Đường Bến Cát
PGS. TS. Phạm Văm Lầm
Viện Bảo vệ thực vật
ĐẶT VẤN ĐỀ
Sâu đục thân mình hồng nhỏ Sesamia inferens Walker được mô tả đầu tiên vào
năm 1856 với tên Leucania inferens Walker. Sau đó được các tác giả khác nhau đặt tên
mới khác nhau. Sâu đục thân mình hồng nhỏ được ghi nhận gây hại cho lúa, ngô, cao
lương, mía và nhiều loài thực vật họ hòa thảo (Allsopp et al., 2001). Những dẫn liệu về
sinh vật học, sinh thái học của loài Sesamia inferens Walker ở nước ta từ trước đến
nay đều ghi nhận dưới góc độ nó là sâu hại lúa (Nguyễn Xuân Cung, 1974; Trương
Quốc Tùng , 1977;...). Chưa có nghiên cứu nào về loài sâu hại này dưới góc độ sâu hại
mía ở nước ta (1) . Bài viết này cung cấp các dẫn liệu về sinh vật học, sinh thái học của
loài Sesamia inferens Walker.
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Các nghiên cứu được tiến hành tại Viện Nghiên cứu Mía Đường Bến Cát theo
phương pháp của Young và nnk (1992) trong tủ sinh thái SANYO ML350 H.
Thu nhộng của loài Sesamia inferens Walker để vũ hóa ra trưởng thành. Trưởng
thành xuất hiện được ghép cặp trong lồng vải màn (đường kính 0,6 x 1.0 m chiều cao)
có bụi mía 2 tháng tuổi để làm nơi đẻ trứng. Thu trứng mới đẻ cho vào tủ sinh thái ở 2
nhiệt độ 25 và 30 0 C với cùng độ ẩm là 80%. Sâu non nở ra được nuôi bằng các đoạn
thân của mầm mía. Sâu non từ tuổi 3 được nuôi bằng các lóng mía đến khi hóa nhộng.
Khi trưởng thành vũ hóa được ghép cặp để theo dõi khả năng đẻ trứng và tuổi thọ.
Nhiệt độ khởi điểm phát dục của các pha phát dục được tính theo Iakhontov (1969).
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
1. Tập tính sống của sâu đục thân mình hồng nhỏ Sesamia inferens Walker
Trứng loài Sesamia inferens Walker được đẻ thành ổ, xếp 2 hàng trong những
bẹ lá mía đang tách dần khỏi thân cây; trên mặt ổ trứng phủ một lớp keo trong suốt.
Khi nở, sâu non đục lỗ trên đỉnh của trứng để chui ra ngoài và ăn một phần vỏ trứng,
để lại vết ổ trứng.
Ngay sau nở, sâu non sống tập trung cạnh vết ổ trứng. Cuối tuổi 2, chúng bắt
đầu phân tán, đục vào nơi non, mềm trên thân cây. Đường đục kéo dài từ 2-3 lóng
trong thân, theo hướng đi lên là chủ yếu. Sâu non đẫy sức hóa nhộng trong thân cây
hoặc bẹ lá trên mầm mía. Trưởng thành vũ hóa vào ban đêm, trên đồng thường đậu ở
các phiến lá mía.
2. Thời gian phát dục các pha, vòng đời của loài Sesamia inferens Walker
Nuôi ở nhiệt độ 30 o C, ẩm độ 80%, sâu non loài Sesamia inferens Walker có 5
tuổi. Thời gian phát dục của các tuổi tăng dần theo tuổi của chúng. Sâu non tuổi 1 có
132