Euskal literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko ... - Euskara

Euskal literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko Batxilergoan
Banaketa horretatik ondorioztatzen da Hizkuntza eta Literatura irakasgai bakarrean bilduta
egonik ere, eskola-liburuetan ez direla uztartuta lantzen, bereizita baizik. Banaketa hori
curriculumetan dagoen banaketaren isla da, eta agerian uzten du bi irakasgaiak uztartzeko
helburua oraindik ere guztiz lortu gabe dagoela.
Liburu bakoitzaren hasieran ikasle nahiz irakasleek zer aurkituko duten adierazten da:
liburuaren hiru atal nagusiak, bakoitzeko unitate didaktikoak, unitate bakoitzaren eduki
nagusiak eta unitate bakoitzak duen egitura. Gainera, unitate didaktiko bakoitzaren hasieran
unitatearen helburuak eta edukiak aurkezten dira. Horrez gain, hizkuntzari eskainitako
unitate bakoitzaren erdialdean “berrikusketa” izeneko atala dago, non unitate didaktikoan
zehar agertutako eduki linguistikoak laburbiltzen diren eta agertutako edukiak barneratu
diren ebaluatzeko zenbait ariketa proposatzen den. Hala ere, esan behar da atal horrek beti
“lexikoa”, “morfologia”, “sintaxia” eta “ortografia” dituela ardatz, eta ez azaldutako datu
historiko eta sozialen ulermenari lotutako ariketak edota horiei buruzko hausnarketara
bideratutakoak.
Bestalde, hizkuntzari dagozkion unitateetan aipatzekoa da guztietan egituraketa berari
jarraitzen zaiola, unitate bakoitza bost azpiataletan banatuz: “Hizkuntza eta hiztunak”,
“Hizkuntza ikasgai”, “Berrikusketa”, “Diskurtso-aniztasuna” eta “Hizkuntzaren erabilera
funtzionala”. Literaturak leku urria du unitate horietan, baina zenbait kasutan lantzen da
“Diskurtso-aniztasunaren” atalean. Esate baterako, Hizkuntza eta Herria izeneko
unitatearen helburuetako bat da “testua zer den ulertu eta testu mota eta testu-eren arteko
desberdintasunez eta sailkapen-irizpideez jabetzea” (Giltza, 2004a:22). Testu mota horien
artean literarioak ere aipatzen dira, eta lau testu-ereduren bidez, ikasleari eskatzen zaio
identifika dezala testu bakoitza zein motatakoa den. Puntu honetan, garrantzitsua da
hausnarketa bat egitea; Lomasek proposatzen duen bidetik (1996b:198), lau testu
erabiltzean ikasleari lau asmo komunikatiborekin egindako testuak eman zaizkio. Kontuan
hartuta irakasgaiaren helburua ikaslearen gaitasun komunikatiboa garatzean datzala, testu
gehiago eta askotariko asmo komunikatiboei erantzuten dietenak proposatzeak bide
emango zukeen ikasleak errazago ulertzeko egoera komunikatibo bakoitzerako zein testu
mota den egokia.
Bestalde, ez da sakondu literatur testuen eta testu ez-literarioen arteko aldeetan, ez eta
bakoitza aztertzeko tresnetan edo ikasleek testu-zati luzeen aurrean erakusten duten
ulermen-, interpretazio- edo balorazio-trebetasunetan ere. Testu-ekoizpenari dagokionez,
114