Euskal literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko ... - Euskara

Euskal literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko Batxilergoan
7.3. Testuliburuen egitekoaz
eta literatur generoez
Testuliburuei eskaini dizkiedan bi atalek (4.2. eta 7. atalek) agerian utzi dute euskal
testuliburuek, gehiago edo gutxiago, ikuspegi historizistari jarraitzen diotela beren edukiak
hautatu eta antolatzeko orduan. Ondorioz, proposatzen diren ariketek ere ikaslearen
ezagutza kontzeptuala dute helburu, eta ez haren gaitasun komunikatibo eta literarioak
garatzea. Ikuspegi horrekin, euskal literaturaren historian esanguratsuak bihurtu diren
idazleei eskaintzen zaie, testuliburuetan, tarterik zabalena.
1.2. atalean ikusi dugunaren haritik, esan daiteke egungo hezkuntzaren erronka
ikaslearen gaitasun komunikatiboak garatzean datzala, nahiz eta oraindik helburu hori
maila teorikoan bakarrik egon txertatuta Hezkuntza-Sisteman. Literaturaren
irakaskuntzaren kasuan, literatura hizkuntza ikasteko tresna baliagarria dela esan dugu, eta
bestetik, literaturak ikasleari beste zenbait gaitasun garatzen lagun diezaiokeela, besteren
artean, arrazoitzen, imajinazioa lantzen edota testuen atzean dagoena ulertzen eta
interpretatzen.
Oinarri teoriko sendoak daude pentsatzeko ikaslearen gaitasun komunikatibo eta
literarioak lantzeko ez dela egokia gramatika-ariketa analitikoak eta literaturaren eduki
kontzeptualak proposatzea. Aitzitik, literatur edukiak aukeratzen direnean irizpide
pedagogikoen arabera egitearen garrantzia azaleratu da ikerlanean zehar.
Hausnarketa horiek eginda, iruditzen zait garrantzitsua dela geure buruari honako
galdera hau egitea: zein ondorio ekar ditzake edukiak gaitasun komunikatiboa lantzeko
egokiak diren edo ez diren irizpide soilaren arabera aukeratzeak?
Batxilergoa bukatu ostean, ikasle askok eten egiten dute euskal literaturarekiko lotura,
dela nahiago dutelako gaztelaniaz irakurri, dela ez dutelako atsegin irakurtzea... Horrek
esan nahi du Batxilergoko bi urteak giltzarri direla ikasleak euskal literaturaren berri
izateko (euskal literatur sistemaren konplexutasuna ulertzeko Batxilergoaren aurreko
mailak –Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan– ez baitatezke oso egokiak).
Nire ustez, ikasleek beren kulturari dagokion literatur sistema ezagutzea garrantzitsua
da ikaslearen ezagutza kulturala osatzeko eta testuak irakurtzean gutxieneko kokapen eta
ezagutza bat izateko. Horren barruan, ikaslearen izaera kritikoa garatzeko garrantzitsua da
ikasleak jakitea ezein sistemak daukala erdigunea eta periferia, eta delako erdigune edo
265