Euskal literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko ... - Euskara

More documents

Recommendations

Info

Euskal literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko Batxilergoan esperientziek ere lotura eduki behar dute beren artean, hau da, helburu zehatzak lortzeko egiten diren jarduerek elkarren osagarri izan behar dute. Hurrengo atalean ikusiko dugu pedagogia berritzaileek zer-nolako jarduerak proposatzen dituzten literaturaren bidez ikaslearen irakurtzeko zaletasuna sustatu eta gaitasun literarioa 22 garatzeko. 1.2.3.3. Irakaskuntza komunikatiboaren irizpide nagusiak Orain arte ikusitakoaren arabera, Europako herrialdeetan XX. mendean literatura irakasteko eredu formala (tradizionala) eta komunikatiboa egon dira. Pedagogian adituak diren askok diote (Torres, 1989; Colomer, 1991; Fernández et al., 1998) gaur egunean ikuspegi formaldun jarduerak direla nagusi; eduki kontzeptualak lehenetsi eta ikasketa esanguratsuak bigarren mailara alboratzen direla. Duela urte askotatik hezkuntzari buruzko lege gehienek azpimarratu dute hezkuntzak parte-hartzaileagoa izan behar duela, taldekako lanak bultzatu behar direla, ebaluazio jarraia egin behar dela... hala ere, izaera tradizionalari eusten dioten ikastetxeak asko dira. Diesbachek (2002:21) ohartarazten duen moduan, oraindik hezkuntza-prozesuen agente nagusia irakaslea da, eta ikaslearengan informazioa “utzi” egiten da. Dena dela, azken urteotan literaturaren irakaskuntza komunikatiboa lortzeko helburuarekin, zenbait jarduera eta irizpide proposatu dira, eta apurka-apurka, hainbat ikastetxek baztertu egin dituzte metodologia zaharrak, berriekin saiatzeko. Esaterako, batzuk hasi dira teknologia berriak erabiltzen literaturaren irakaskuntzan; multimedia literarioei egin zaie lekua, literaturaren datu-baseak erabiltzen dira, idaztearen eta irakurtzearen esperientziak ikastetxeen artean trukatzen dituzte, eta abar (Colomer, 1996b:137). Azpiatal honetan teoriatik praktikarako jauzia egin nahi dut, jarduera praktikoetarako proposatzen diren irizpide nagusiak bilduz. Horiek jasotzearen helburua hau da: ikerlanean zehar egingo ditudan azterketa soziologikoetarako oinarri sendoak finkatzea. Sarritan zaila izaten da proposamen teorikoek praktikan duten isla neurtzea, ez delako neurtzeko tresna 22 Gaitasun literarioa Culleren (1975) zentzuan erabiliko dut, hau da, ikasketa-prozesuaren bidez eratzen eta barneratzen den gaitasun gisa. Gaitasun literarioaren ikuspegi generatiborako ikusi Bierwisch (1965) eta van Dijk (1972). 62
Euskal literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko Batxilergoan objektiborik edukitzen. Beraz, garrantzitsua da proposatzen diren jardueren nondik norakoak ezagutzea, eta horien erabilera hartzea neurgailu gisa. Literatura irakasteko sortu diren eredu praktikoek lau ardatz nagusi bereizten dituzte ikasketa-prozesuan zehar (Miret eta Reyzabal, 1990; Reyzabal eta Tenorio, 1992): literatur testuen ekoizpena, obra osoen irakurketak, testu-iruzkinak eta literaturaren historia. Lehendabizi ikusiko dugu literatur testuen ekoizpena lantzeko egin den proposamen garrantzitsuena (literatur tailerretan oinarritzen dena) zertan datzan; ondoren, ikasleei irakurtzeko agintzen zaizkien liburuak aukeratzeko irizpide egokiak zeintzuk diren –betiere, gaitasun komunikatiboak garatzera bideratutako hezkuntza-ereduaren baitan–; gero, testuiruzkinak egiteko proposamen berria ezagutuko dugu; eta azkenik, hezkuntza-eredu horretan literaturaren historiak zein eginkizun daukan. Idazketa-tailerrak 1970eko hamarkadatik aurrera berreskuratu egin da testu-ekoizpenaren garrantzia. Gogoratu behar da XIX. mendean literatura nazionalen bultzadak eragindako historizismoak erretorikaren lanketa ia erabat desagerrarazi zuela, eta ikastetxeetan ikasleak informazioa jasotzera mugatu zirela 23 . 1970eko hamarkadatik aurrera bultzatutako eredu komunikatiboak, ordea, hausnarketa garrantzitsuak eragin ditu testu-ekoizpenen inguruan ere, eta beharrezko jo da ikasleak ondo hitz egin, irakurri eta idazteko gaitzea (bestalde, gogoratu behar da estrukturalismoaren eskutik antolatutako Cerisy-La Salleko kongresuan ere irakurketaren eta idazketaren arteko uztarketa proposatu zela. Ikusi 1.2.2. atala, 49. or.). Ildo beretik, murgiltze programetan 24 aditua den Swainen (1985) arabera, hizkuntza ongi ikasteko ezinbestekoa da delako hizkuntza ekoiztea. Hala ere, irakaskuntza eredu 23 Erretorikaren oinarri metodologikoa idazleen imitazioan datza. Bost atal ditu erretorikak: inventio, diskurtsoaren argumentuak aurkitzen laguntzen duen erretorikaren atala; dispositio, argumentuak zein diskurtsoaren beste elementu batzuk hurrenkera egokian antolatzen irakasten duena; elocutio, adierazi nahi diren ideiak adierazpide egokien bidez adierazten irakasten duena; memoria, ahozko aurkezpenerako gogoratu behar dena gogoratzeko teknikak irakasten dituen atala; eta azkenik, actio, diskurtsoa komunikatzen irakasten duena (ahotsa, keinuak, e.a.). Urteak igaro ahala, ordea, lehenengo bi arloetara mugatu zen erretorikaren irakaspena. 24 Murgiltze programak ditugu, hain zuzen ere, ikasleak bigarren hizkuntza batean eskolaratzean oinarritzen diren irakaskuntza-programak. 63
Page 1 and 2:
Jakintza-arloa: Literatura Euskal l
Page 3 and 4:
Euskal literaturaren irakaskuntza H
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14: Euskal literaturaren irakaskuntza H
Page 25 and 26: 1.1.2. Estrukturalismoa Euskal lite
Page 27 and 28: Estrukturalismoaren alderdi ahulak
Page 35 and 36: Literatur sistema: erdigunea eta pe
Page 63: Euskal literaturaren irakaskuntza H
Page 95 and 96: Eduki-azterketa Euskal literaturare
Page 107 and 108: Ebaluazio-irizpideak Euskal literat
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
1. Ulermena 2. Azalpena 2.1. Kokape
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
1. unitatea: Hizkuntza eta komunika
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
II. taula: Lurraldekako ikastetxeen
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Metodologia Euskal literaturaren ir
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
II. irudia 100 90 80 70 60 50 40 30
Page 197 and 198:
XVI. taula: Noizbait landu izan dit
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
III. irudia 100 90 80 70 60 50 40 3
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
IV. irudia 100 90 80 70 60 50 40 30
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Bi erdiguneen arteko nahasketa Eusk
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235 and 236:
Metodologia Euskal literaturaren ir
Page 237 and 238:
Page 239 and 240:
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
XLV. taula: Liburuen aipamen maizta
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
LIX. taula: Egileen nahiz liburuen
Page 261 and 262:
VI. irudia A.Lertxundi B. Atxaga B.
Page 263 and 264:
VIII. irudia A. Egaña A. Lertxundi
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
X. irudia Euskal literaturaren irak
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
XIII. irudia Euskal literaturaren i
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
LXV. taula: Poesiaren kritika saria
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
XVIII. irudia Euskal literaturaren
Page 289 and 290:
8.2.3. Euskarazko Euskadi Literatur
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
XXVII. irudia: Literatur irakaskunt
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Elkarrizketatuaren fitxa teknikoa A
Page 345 and 346:
Elkarrizketatuaren fitxa teknikoa E
Page 347 and 348:
II. eranskina: sakoneko elkarrizket
Page 349 and 350:
Page 351 and 352:
Page 353 and 354:
Page 355 and 356:
Page 357 and 358:
show all

Euskal literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko ... - Euskara

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?