Euskal literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko ... - Euskara

Euskal literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko Batxilergoan
ikasleak behin eta berriz egiten ditu antzeko jarduerak, eta beraz, ezagutza teorikoan
aurreratzen badu ere, ezagutza praktikoa berbera da beti. Modu horretan, ikasleak ez du
nabaritzen ezer ikasi duenik, eta aspertu egiten da etengabe ariketak errepikatzen; gainera,
pentsatzekoa da irakasleentzat zaila izango dela baloratzea ikaslearen garapena nolakoa
izan den.
Testu-iruzkinetan ere behin eta berriz errepikatzen dira iruzkin-ereduak; testuliburu
batzuetan galdera itxietan oinarritzen dira, eta beste batzuetan, ikasleari jorratu beharreko
arloak aurkezten zaizkio, berak gara ditzan. Batera zein bestera, progresibotasuna falta da,
gero eta testu nahiz iruzkin konplexu eta osoagoak irakurri eta sortzeko prestakuntza
ematea. Gainera, beste gabezia bat ere badago: ikasleari ez zaio eskaintzen aurretik
ikasitakoarekin loturak egiteko laguntzarik; hori da ikasketa esanguratsuen ardatza, hain
zuzen ere, ikasi dena lehendik ikasitakoarekin lotzea eta ikasitako guztiari osotasuna
ematea.
Horrez gain, garrantzitsua da esatea ez dela komeni literaturaren ataleko ariketen
portzentaje handia egotea eduki kontzeptualak finkatzera bideratuta. Bestela, ikasleak ez du
ulertuko ikasitako horren garrantzia, eta azterketa gainditzeko soilik balio duen eduki gisa
barneratuko du. Gainera, ikaslearen komunikazio-gaitasuna nekez garatuko da eduki
kontzeptualak testuan identifikatze hutsarekin. Ikasleak idazten, irakurtzen, ulertzen,
interpretatzen, baloratzen eta kritikak ondo arrazoitzen ikasi behar du.
Goian aipatutakoagatik, ez da komeni literatur testuen lanketarik gehienak hizkuntza
aztertzera bideratzea ere. Hzkuntza lantzeko ariketak asko dira testuliburu guztietan, eta
hizkuntza aztertzeko bestelako testuak ere (ez literarioak) egon badaude. Hori horrela,
literaturan (ulermenean, interpretazioan, sormenean...) sakontzeko aukerari heldu behar
litzaioke sarriago.
Literatur gaitasuna garatzen laguntzeko, baliabide garrantzitsuak dira testuari buruzko
hausnarketak eta balorazioak bultzatzen dituzten jarduerak. Ibaizabalek zenbait
proposamen egiten ditu bide horretan, ikasleari galdetuz, besteak beste, testuko ondorioak
ongi aterata daudela iruditzen zaion, argudioetan hutsuneren bat nabaritu duen edota beste
argudioren bat erantsiko liokeen. Ariketa mota horrekin ikasleak ikasten du bai ulermenean
sakontzen, bai eta bere arrazoiak modu koherentean azaltzen ere; biak ala biak,
komunikazio-gaitasunak ditugu.
136