Euskal literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko ... - Euskara

Euskal literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko Batxilergoan
irakaskuntzaz kanpoko bai barneko azterketek alde batera uztea obra literarioaren balorazio
kritikoa. Bestalde, irakurketari lotutako jarduerak obra osoen irakurketara eta testu-zatien
ahozko irakurketa zein azalpenetara bideratu ziren. Urteak igaro ahala, literaturaren
historiari zegozkion eduki teorikoek gero eta presentzia handiagoa hartu zuten, eta obra
osoen irakurketa (mantendu zen kasuetan) etxeko eremura zokoratuta geratu zen.
1969an Cerisy-La Salleko kongresua antolatu zuten zenbait estrukturalistak. Kongresu
hartako ekarpenak mugarri izan ziren aurrerantzean egingo zen literaturaren
irakaskuntzarako.
Cerisy-La Salleko kongresua: ardatz kronologiko eta nazionalarekiko etena eta testuazterketen
aldeko aldarria
1969an, estrukturalismoaren eskutik, T. Todorov eta S. Doubrovskik zuzendutako
Cerisy-La Salleko kongresuan literaturaren irakaskuntzaren egoera aztertu zen. Testuak
ikasgelako jardueretatik kanpo geratzen ari zirela ikusita, egoera hura iraultzeko beharra
aldarrikatu zen, aurreko berrogeita hamar urteetan egondako literatur irakaskuntzarekiko
etena proposatuz (Todorov, 1971:635). Kongresu hartan zehaztu ziren literaturaren
irakaskuntzak etorkizunean jorratu beharreko bide nagusiak, eta horiek ikerlan honetarako
daukaten garrantzia handia izanik, esanguratsuenak bilduko ditut hurrengo lerroetan.
Zergatik irakatsi literatura? Zer irakatsi? Nola irakatsi? Hiru ildo horiek jorratu zituzten
1969ko Cerisy-La Salleko L’enseignement de la littérature kongresuan. Todorovek
(1971:628) zioen moduan, ez dago galdera horiei modu bakar eta sinplean erantzuterik;
Unibertsitate, Eskola eta herrialde bakoitzeko testuinguruari erreparatu behar zaio, eta
beraz, erantzun partzialak baino ez daude. Dena dela, irizpide nagusi batzuk zehatz
daitezke.
Literatura aztertzean bi hurbilketa mota bereizi ziren aipagai dudan kongresuan
(Todorov, 1971:629): barne hurbilketa eta kanpo hurbilketa. Lehenengoak alderdi teorikoa
(poetika edo literaturaren teoria) eta praktikoa (literatur testuen azterketa) biltzen ditu.
Bigarrenak literatura aztertzeko askotariko ikuspegiekin du zerikusia (ikuspegi filosofikoa,
soziologikoa, psikoanalitikoa...). Cerisy-La Salleko kongresuan bi hurbilketei buruzko
hausnarketa teorikoak nahiz esperientzia praktikoak jaso ziren, eta horietan oinarrituta
zenbait ildo zehaztu.
48