Euskal literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko ... - Euskara

Euskal literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko Batxilergoan
lehendabiziko ikastunitatea bertsolaritzari buruzkoa da, baina galdu egin da sormena –eta
bide batez, motibazioa– lantzeko aukera. Izan ere, bukaeran eska zekiekeen ikasleei
bertsoak sortzeko eta ikaskideei kantatzeko, bertso lehiaketaren bat antolatzeko edo
bestelako sorkuntza- nahiz motibazio-jardueraren bat.
Berritasun horiez gain, aipagarria da testuliburu bietan orekatuta dagoela eduki
kontzeptualen eta jarduera praktikoen lekua. Testuen lanketari dagokionez, esanguratsua da
argitaletxe honetako liburuek eskaintzen duten testu ugaritasuna, eta gainera, testurik
gehienek daukate lanketa-proposamenen bat. Bestalde, lehenago ere aipatu dut literatur
testuen ugaritasuna, eta testuen luzera ere aldatu egiten da proposatzen den lanketaren
arabera.
Orotara 158 testu-lanketa proposatzen dira lehenengo mailako testuliburuan, eta 89
bigarrenekoan 36 . Lanketa horietan protagonismo berezia eman zaie testuaren ulermenean
sakontzeko ariketei (lehenengo mailan ariketen % 27,2 betetzen dute, eta bigarrenean
% 52,8). Horretarako proposatzen diren ariketak, besteak beste, honakoak dira: testuaren
ideia nagusiak atera (Elkar, 2005a:233); testua irakurri eta ulertu (id. 177); gaia zehaztu
(id. 243); testuaren gaineko hausnarketak egin (id. 315); ulermen galderak (Elkar,
2005b:140); testuarekiko adostasuna edo ezadostasuna adierazi (id. 255); izenburuaren
gaineko hausnarketa egin (id. 255); testuaren ikasbidea zein den zehaztu (Ekar, 2005a:234);
testuaren tonua aztertu (id. 67), e.a. Komeni da esatea bigarren mailako testuliburuan
–lehenengoarekin alderatuta– ulermena sakontzera bideratutako ariketek nabarmen egin
dutela gora (ariketa guztien erdia baino gehiago betetzen dute). Horrekin batera, testuaren
ulermenari zuzenean lotutako galderak bigarren mailako testuliburuan bakarrik proposatzen
dira; pentsatzekoa da bigarren mailan lehentasuna eman zaiola testuen ulermenean
sakontzeari. Gainera, bi ariketatan ikasleari eskatzen zaio testuarekiko adostasuna edo
ezadostasuna adierazteko, eta horrek –ulertzeko beharra sortzeaz gain– balorazio-gaitasuna
garatzen eta kritikak arrazoitzen ikasten lagun diezaioke ikasleari.
Testuaren estiloa aztertzera bideratutako jarduerek ariketen laurdena betetzen dute bi
testuliburuetan: % 25,6 lehenengo mailakoan eta % 27 bigarrenekoan. Multzo hau osatzen
duten ariketak, besteren artean, honakoak dira: testuaren formari buruzko datu
esanguratsuenak atera (Elkar, 2005a:116); poemen neurria eta errima aztertu (id. 230);
36 Ariketa kopuru handia dela eta, aipatzen dudan ariketa bakoitzeko erreferentzia bakarra jarriko dut.
129