S. AURELII AUGUSTINI CONFESSIONES - World eBook Library

CONFESSIONUM LIBER III. 37
luitur. Quae autem contra mores hominum sunt flagitia, pro
momm diversitate '' vitanda sunt ; ut pactum inter se civitatis
aut gentis consuetudine vel lege firmatum, nulla civis aut
peregiini libidine violetur. Turpis enim omnis pars est suo
universo non congniens. Cum autem Deus aliquid contra
morcm aut pactum quommlibet jubet, etsi nimquam ibi factum
est, faciendum est : et si omissum, instaurandum ; et si insti-
tutum non erat, instituendum est. Si enim regi licet in civi-
tate cui regnat, jubere aliquid quod neque ante illum quis-
quam, nec ipse unquam jusserat ; et non contra societatem
civitatis ei obtemperatur, imo contra societatem non obtemperatur,
(generale quippe pactum est societatis humanae
obedire regibus suis,) quanto magis Deo regnatori universae
creaturae sua3, ad ea quae jusserit, sine dubitatione serviendum
est ! Sicut enim in potestatibus societatis humanae,
major potestas minori ad obediendum praeponilur; ita Deus
omnibus.
16. Item in facinoribus*, ubi libido est nocendi, sive per
contmneliam, sive per injuriam ; et utrmnque vel idciscendi
causa, sicut inimico inimicus ; vel adipiscendi alicujus extra
commodi, sicut latro viatori; vel evitandi mah, sicut ei qui
timetur ; vel invidendo, sicut feUciori miserior ; aut in aliquo
prosperatus, ei quem sibi aequari timet aut ajqualem dolet
vel sola voluptate alieni maU, sicut spectatores gladiatorum,
aut irrisores, aut ilkisores quommUbet : haec sunt capita iniqui-
tatis, quae puUulant principandi et spectandi et sentiendi Ubi- 1 joh.
dine", autuna, aut duabus earum, aut simul omnibus; et vivitur
;
'^' '^-
male adversus tiia et f^eptem^ psalterlum decem chordarum Ps.us,
^ Quando enim mos erat, crimen ' Quod agit indomita cupiditas ad cornon
erat ; et nunc propterea crimen rumpendum animum, et corpus suum,
est, quia mos non est : alia enim sunt Flagitium vocatur. Quod autera agit, ut
peccata contra naturam, alia contra alteri noceat, Facinus dicitur. Et ha;c
mores, alia contra praecepta. Aug. con- duo sunt genera omnium peccatorum :
tra Faust. 1. xxii. c. 47. Quae cum ita sed flagitia priora sunt. Qua3 cum exina-
sint, hajreticis quidem, sive Manichfpis, niverint aniraum, et ad quandam egesta-
sive quicumque alii patribus veteris Tes- tem perduxerint, in facinora prosilitur,
tamenti de pluribus calumniantur uxori- quo removeantur irapedimenta flagitiobus,
satis superque responsura est ; si rura, aut adjumentaquaerantur. Aug.de
tamen capiunt non esse peccatum quod Doctr, Christian. L. iii. $. 16.
neque contra naturam committitur, quia k Haec enim tria genera vitiorum, id
non lasciviendi sed gignendi causa illis est, voluptas carnis et superbia et curio-
foeminis utebantur, neque contra moreni, sitas omnia peccata concludunt. Aug. in
•luia illis temporibus ea factitabantur, Ps. 8. vid. L. x. c. 30 sqq.
neque contra praeceptum, quia nuUa lege • Decalogus enim legis decem praprohibebantur.
August. de Bono Conju- cepta habet, qua^ sic sunt distributa,
gali, c. 25. ut tria pertineant ad Deum, septem
9.