! DOLGOZAT_lemezre - ELTE BTK disszertációk

‛antelucanus’ dicitur et ‛Lucina’. (3) ‛Gadis Gaditis Gaditanus’, ‛Milo Milonis Milonianus’,
‛meridie meridianus’ et similia. Excipiuntur ‛Iugurtinus’, ‛Messalinus’, ‛masculinus’,
‛Ligurinus’, ‛Censorinus’. ‛Vespere vespertinus’, ‛Constantinus’, ‛Clementinus’, ‛matutinus’,
quae i productam habent. Item ‛terrenus’ et ‛hodiernus’. 40 II. 77, 9–78, 19; 76, 20; 80, 12; 82,
12–13.
2.49 (1) ‛Herculinus’ quae pars est? Nomen est. I quanta est? Longa. Quare? Quia nomina
neutra in e et aliorum generum tertiae declinationis, quorum genitivus non vincit
nominativum, et in er secundae declinationis et in us, consonante antecedente eiusdem
declinationis exceptis in cus supra duas syllabas, vel in culus, de quibus diximus supra, et in
ium propria, et in ia antecedente r, et mutorum animalium, cuiuscumque declinationis sint, in
nus, i producta antecedente, faciunt possessiva, ut ‛mare marinus’. (2) ‛Hercules Herculinus’,
‛Verres Verrinus’, ‛macer Macrinus’, ‛cervus cervinus’, ‛mustela mustelinus’, ‛aquila
aquilinus’, ‛lepus leporinus’, ‛Regium Reginus’, ‛Perusium Perusinus’, ‛Nuceria Nucerinus’,
‛humus’ tamen ‛humanus’, ‛mundus mundanus’ facit. 41 II 78, 19–24; 79, 4–17; 80, 3; 81, 22
2.50 (1) ‛Priscianus’ vero magis a ‛priscio’, quam a ‛prisco’ derivari videtur, cum quibus
excipitur ‛lacus lacuna’, quod magis denominativum est. (2) Excipiuntur etiam, quae per se
non a primitivo habent t, quae i corripiunt, ut ‛diutinus’, ‛crastinus’, ‛hornotinus’, ‛pristinus’ a
‛prisco’, ‛mediestinus’ autem a medio et stando vel tenendo componi videtur. Item ‛ficulnus’,
‛colurnus’, nam ‛fiscina’, ‛fuscina’, ‛pagina’, ‛Mutina’, ‛Ariminum’ primitiva sunt. 42 II 79, 8;
75, 23–76, 2; 80, 9–19.
2.51 (1) ‛Maternus’ cuius speciei? Derivativae. Unde derivatur? A nominativo ‛mater’. Quare?
Quia nomina desinentia in er vel in ius facientia genitivum, nisi sint declinationis secundae,
accepta nus faciunt possessivum, ut ‛frater fraternus’, ‛acer acernus’, ‛alternus’. (2) Similiter r
habent ante nus, quae vel a nominibus in ria, vel adverbiis in ra terminatis veniunt. ‛Frabateria
Frabaternus’, * ‛infra infernus’, ‛noctu’ vero ‛nocturnus’, ‛diuturnus’, ‛heri hesternus’,
‛semper sempiternus’, ‛aetas’ quoque ‛aeternus’, ‛aevitas’ apud antiquos ‛aeviternus’ faciunt.
(3) Sic ab eo, quod est ‛vetus’, ‛veternus’ et ‛veteranus’ dicimus, quamvis diversas habeat
significationes. Praeterea ‛corylus colurnus’, ‛tacitus taciturnus’, ‛mensis mensurnus’, id est
‛menstruus’, ‛quercus quernus’, ab ‛imbre’ vel ‛hieme’ ‛hibernus’ dicimus. 43 II, 80, 19–81, 15.
2.52 (1) ‛Hyrcanus’ quae pars est? Nomen possessivum. A quanta? Longa. Quare? Quia in ia
desinentia nomina n antecedente ia in us conversa et producta paenultima faciunt possessiva,
‛Hispania Hispanus’, ‛Mauritania Mauritanus’, ‛Campania Campanus’. (2) Si vero aliam
consonantem ante ia habuerint, i longam habent ante nus, ut ‛Nuceria Nucerinus’, ‛Placentia
Placentinus’, ‛Alexandria Alexandrinus’, ‛Numantia Numantinus’, ‛Anagnia Anagninus’ non
est contra regulam, quoniam praecedit g.* 44 II 81, 15–82, 1
2.53 ‛Abiegnus’, e quanta? Longa. Quare? Quia in gnus vel in gna vel in gnum desinentia
habent praecedentem vocalem natura longam, ut ‛regno regnum’, ‛stagnum’, ‛benignus’,
‛malignus’, ‛privignus’, ‛Pelignus’. II 82, 7–9.
40
(1) Quod nomen? B ║ (2) Tusculus BR Tusculum A ║ dicitur etiam Lucina B
41
(1) I quanta? B
42
(2) habent t AB habent r R ║ hornotinus A ornatinus BR ║ mediestinus, quod a BR mediestinus autem a A ║
componitur R componi videtur AB ║ in marg. fiscina ins. B
43
(2) aeviternus R om. ║ (3) diversas habeant BR diversas habeat A ║ * Plinius lib. 3. cap. 5. A comm.
44
(1) Nomen posessivum est. B Nomen possessivum. AR ║ ia in ur R ia in us AB ║ conversa producta B ║ (2)
habuerunt B ║ in. marg. Alexandria Alexandrinus, Numantia Numantinus ins. B ║ anagnia A anagnina R ║ *
Plin. loco supra citato. A comm.
115