! DOLGOZAT_lemezre - ELTE BTK disszertációk

tantillum’, ‛lucrum lucellum’, ‛cerebrum cerebellum’, ‛flabrum flabellum’, ‛flagrum
flagellum’, ‛castrum castellum’, ‛sacrum sacellum’. 36 II 110, 25–111, 12. – APULEIUS, cf. II
111, 2–3.
3.37 (1) ‛Villum’ unde derivatur? A nominativo ‛vinum’. Quare? Quia pares habet syllabas
primitivo. Nam in ellus vel in illus, similiter in ella vel in illa, sic et in ellum vel in illum
desinentia diminutiva, si a disyllabis derivantur, unam assumunt syllabam, ut ‛agnellus’,
‛libellus’, ‛cultellus’, ‛pauxillus’, ‛capella’, ‛libella’, ‛umbella’, ‛pauxilla’, ‛tigillum’,
‛sigillum’, ‛lucellum’, ‛pauxillum’. (2) Excipiuntur venientia a desinentibus in nus na num,
quae nullam habent in eadem syllaba consonantem ante n, quae pares habent syllabas
primitivis, ut ‛bonus bona bonum, bellus bella bellum’, ‛unus una unum, ullus ulla ullum’,
‛vinum villum’. 37 II 111, 12–112, 1.
3.38 Alia vero omnia in us a um, cum faciunt diminutiva, terminatione in u mutata accipiunt
lus la lum, ‛servulus’, ‛Graeculus’, ‛pauculus’, ‛primulus’, ‛summula’, ‛servula’, ‛serrula’,
‛aqua aquula’, ‛animula’, ‛primulum’, ‛verbulum’. II 113, 10–114, 13.
3.39 (1) ‛Alveolus’ unde derivatur? A nominativo ‛alveus’. Per quam regulam? Omnia nomina
secundae declinationis in us vel in um vel in a primae e vel i antecedentibus, cum faciunt
diminutiva, ultima syllaba mutata in o accipiunt lus la lum, ut ‛luteolus’, ‛aureolus’,
‛patriciolus’, ‛malleolus’, ‛gladiolus’, ‛Tulliolus’, ‛laureola’, ‛unciola’, ‛palliolum’,
‛laureolum’. (2) Excipitur ‛Antonius Antoniaster’. In aster, cio, leus fere sola haec in usu
inveniuntur: ‛Antoniaster’, ‛surdaster’, ‛parasitaster’, ‛catulaster’, ‛homo homuncio’, ‛senex
senecio’, ‛equus equuleus’. CICERO in Verrem: Equuleos argenteos nobiles, quique maximi
fuerant, aufert. ‛Haec acus hic aculeus’, ‛oculus oculeus’. Usi sunt etiam Graecis diminutivis
auctores, TERENTIUS: Edepol, Syrisce, te curasti molliter. 38 II 112, 11–113, 9; 114, 14–115, 2.
– CIC. in Verrem de signis 2, 4, 20, 42; TER. Ad. 5, 1, 1
3.40 (1) ‛Puella’ cuius generis? Feminini. Quare? Quia diminutiva nomina servant
primitivorum genera praeter ‛rana ranunculus’, ‛canis canicula’, ‛scutum’ vel ‛scuta scutella’.
‛Hic qualus hoc quasillum’, ‛pistrinum pistrilla’, ‛pannus pannicula’. (2) ‛Hoc glandium haec
glandula’ pars intestinorum, ‛ensis ensiculus’ et ‛ensicula’, ‛beta’, ‛malva’, ‛betaceus’,
‛malvaceus’, praeter ‛haec acus hic aculeus’, ‛hic anguis haec anguilla’, ‛hic unguis haec
ungula’, ‛haec nubes hoc nubilum’. Quae cum non servent diminutivorum significationem,
magis denominativa sunt existimanda. 39 II 115, 6–116, 2.
36
(2) vel in ellum AR et in ellum B ║ * Nos scabellum, apud Prisc. ex Apul. leg. scammillum. A comm.
37
(1) pares habet AR pares habent B ║ sic et in ellum AR sic etiam in ellum B
38
(2) autores AB auctores R
39
(2) haec nubes hoc nubilum AR nubes nubilum BV ║ existimanda B extimanda AR
122