! DOLGOZAT_lemezre - ELTE BTK disszertációk

similia, si fixa sint; et omnia masculina, quae neutra quoque in u desinentia inveniuntur
producta, us faciunt genitivum, et omnia sunt quartae declinationis, ut ‛haec nurus’, ‛haec
anus’, quod et ‛anuis’ veteres dixere. TERENTIUS in Heautontimorumeno: eius anuis causa,
opinor, quae erat mortua. (2) ‛Hic visus’, ‛luxus’, ‛casus’, ‛fluxus’, ‛partus’, quod et ‛partio’
dicebatur, ‛hic magistratus’, ‛saltus’, ‛versus’, ‛exercitus’, ‛hic fluctus’, ‛quaestus’ et ‛fastus’ a
‛fastidio’ verbo, pro annali vero a fastis et nefastis diebus sic dictum frequentius secundae est.
(3) ‛Hic potus’, ‛exercitus’, ‛saltus’ pro ‛potatus’, ‛exercitatus’, ‛saltatus’. (4) Item ‛haec acus’,
‛hic portus’, ‛lacus’, ‛sinus’, ‛currus’, ‛gradus’ primitivorum servant declinationem. (5) A
‛portu’ compositum ‛hic angiportus’, quod et ‛hoc angiportum’ dicitur, ‛angiporti’ facit. (6)
‛Sinus’ vero pro vase, quod et ‛sinum’ dicitur, i producta secundae est, et ‛hic tonitrus’,
‛cornus’, ‛artus’ dicta sunt. (7) Excipiuntur ‛haec alvus’ et ‛haec humus’ secundae, quoniam
veteres ‛hic alvus’ et ‛hoc humum’ etiam dicebant. LIVIUS in Adone: Humum humidum
pedibus fodit. Et ‛haec domus’ et ‛haec colus’ tam secundae, quam quartae. (8) ‛Haec Venus’,
‛haec pecus pecudis’, ‛hoc pecus pecoris’, ‛hoc pecu pecu’, praeterea ‛hic lectus lecti’, quod et
quartae apud veteres invenitur. PLAUTUS in Amphitrione: Quam lectus, ubi cubuisti, concaluit
locus. ‛Mustus musti’, quod et mobile invenitur pro ‛novus nova novum’. ‛Ornatus’ tamen,
‛tumultus’, ‛fructus’, ‛quaestus’, ‛adventus’, ‛senatus’, ‛versus’, ‛victus’, ‛gemitus’ apud
veteres etiam secundae inveniuntur. (9) Alia vero in us correptam masculina secundae sunt
declinationis, ut ‛Virgilius’, ‛ventus’, ‛somnus’, ‛lacertus’, ‛cibus’, quod etiam secundum
quartam antiqui protulerunt. Excipiuntur ‛lacus’, ‛arcus arcus’ et ‛arci’ pro Iride. CICERO De
natura deorum: Cur autem arci species non in deorum numero reponatur? ‛Hic specus specus’
ponit TITUS LIVIUS in I Ab urbe condita: lucus erat, quem ex opaco specu, quod tamen et ‛hoc
specum’ et ‛haec speca’ et ‛hoc specus specoris’ invenitur. ‛Penus’ etiam in tribus generibus,
sed et ‛hoc penum’ AFRANIUS protulit. ‛Hic ficus’ pro vitio corporis, ‛haec ficus’ pro fructu et
arbore quartae sunt. (10) Item excipiuntur ‛hic lepus leporis’, ‛Ligus Liguris’, quod et ‛Ligur’
dicitur, ‛vetus veteris’, quod et ‛veter’ dicitur. ENNIUS: Cum veter occubuit Priamus sub Marte
Pelasgo. ‛Sibilus’ tamen et ‛vadus’, ‛vulgus’, ‛fretus’, cum sint secundae declinationis, etiam
secundum quartam veteres protulerunt. 34 (1) II 255, 14–256, 3; 268, 4–15; (2) II 255, 14–256,
11; (3) II 262, 10–13. (4) 262, 13–263, 19 (5) 262, 16–18. (6) 262, 23–24; 262, 1–262, 23. (7)
268, 16–269, 16. (8) 269, 21–271, 7; 257, 4–258, 19. (9) 258, 20–261, 16. (10) 264, 1–8; –
TER. Heaut. 2, 3, 46; LAEVIUS, cf. II 269, 7; PLAUT. Amph. 1, 3, 15 (v. 513); CIC. De natura
deorum 3, 20, 51; LIV. 1, 21, 3; AFRANIUS, cf. II 261, 8; ENNIUS, cf. II 97, 9
6.43 ‛Haec ornus’ genitivo ‛huius orni’ dic regulam. Omnia in us correptam arborum nomina
secundae sunt declinationis praeter ‛quercus’, ‛laurus’, ‛pinus’, ‛cornus’, ‛ficus’, quae tam
secundae, quam quartae inveniuntur. II 267, 1–4
6.44 ‛Haec servitus’ genitivo ‛huius servitutis’ dic regulam. In us productam desinentia
feminina ablata s et addita tis faciunt genitivum: ‛salus salutis’, ‛virtus virtutis’. Excipiuntur
34 (1) veteres dixerunt B ║ Terentius in Eunucho B ║ annis causa, ut opinor B ║ casus, luxus B ║ partio
partionis B ║ (3) in marg. manu altera pro potatus, exercitatus, saltatus ins. B ║ (4) primitivorum servarunt R
primitivorum servant AB ║ (5) quidem, et hoc angiportum dicitur B ║ (6) et hic tonitrus, cornus, artus AR et
tonitrus, cornus, artus, quoniam et hic tonitru, cornu, artu B ║ (7) alvus frequenter AR ║ (8) hoc pecus pecoris
AR haec pecus pecoris B ║ Multus multi A Mustus sti B Mustus musti R ║ (9) numerum A numero B nostrorum
R ║ (10) Ennius B om.
145