! DOLGOZAT_lemezre - ELTE BTK disszertációk

DECLINATIONES 1
13.1 Pronominum alia sunt monoptota, ut ‛istoc’, ‛eccum’, ‛eccam’, ‛ellum’, ‛mecum’,
‛tecum’, ‛secum’, ‛nobiscum’, ‛vobiscum’, ‛suapte’. Alia triptota, ut ‛sui’, ‛sibi’, ‛se’, ‛meum’,
‛tuum’, ‛suum’, ‛nostrum’, ‛vestrum’. Alia tetraptota, ut ‛tuus’, ‛suus’, ‛illud’, ‛istud’. Alia
pentaptota, ut ‛ille’, ‛iste’, ‛ipse’. Nam exaptota non inveniuntur. 2 III 2, 6–10.
13.2 Quot sunt declinationum modi in pronominibus? Quatuor. 3 III 2, 25
I
13.3 Primus est, cuius genitivus in i vel in is desinit et dativus in i.* 4
13.4 Quot pronomina declinantur hoc modo? Tria: ‛ego’, ‛tu’, ‛sui’, quod caret nominativo,
‛mei’ vel ‛mis’, ‛mihi’, ‛tui’ vel ‛tis’, ‛tibi’, ‛sui’, ‛sibi’, ‛sis’ autem non dicitur differentiae
causa. Accusativus: ‛me’, ‛te’, ‛se’. Vocativus: ‛o tu’. Ablativus: ‛a me’, ‛a te’, ‛a se’. Et
pluraliter nominativo: ‛nos’, ‛vos’, genitivo: ‛nostrum’ vel ‛nostri’, ‛vestrum’ vel ‛vestri’,
‛sui’, dativo: ‛nobis’, ‛vobis’, ‛sibi’, accusativo: ‛nos’, ‛vos’, ‛se’, vocativo: ‛o vos’, ablativo:
‛a nobis’, ‛a vobis’, ‛a se’. 5 III 2, 25–5, 16
13.5 Notandum, quod in pronominibus ex primis syllabis personae intelliguntur, ab extremis
casus et genera et numeri in possessivis. III 3, 20–23.
II
13.6 Secundus modus pronominis est, qui genitivum singularem in ius terminat, et declinantur
hoc modo pronomina quinque: ‛iste’, ‛ille’, ‛is’, ‛hic’, ‛ipse’, quod ‛ipsus’ dicitur, quorum
feminina ‛ista’, ‛illa’, ‛ea’, ‛haec’, ‛ipsa’ faciunt, neutra ‛istud’, ‛illud’, ‛id’, ‛hoc’, ‛ipsum’. 6
III 5, 17–7, 4
13.7 Genitivus in ius omnium generum communis est, et producit i, quam poetae etiam
corripiunt. III 6, 8–15.
13.8 Dativus similiter trium generum est, et fit a genitivo abiecta us, huic solum assumit c.
Reliqui vero casus tam in singulari, quam in plurali secundum mobilium nominum regulam
declinantur, ut ‛illius’, ‛illi’, ‛illum’, ‛illam’, ‛illud’, ‛ab illo’, ‛ab illa’, ‛ab illo’. Et in plurali
‛illi’, ‛illae’, ‛illa’, ‛illorum’, ‛illarum’, ‛illorum’, ‛illis’, ‛illos’, ‛illas’, ‛illa’, ‛ab illis’, sic
cetera eiusdem formae tam pronomina, quam nomina. 7 III 6, 8–15.
13.9 (1) Quot nomina secundo modo pronominis declinantur? Octo: ‛unus’, ‛totus’, ‛solus’,
‛alius’, ‛ullus’, ‛uter’ et ‛alter’ et ‛quis’ vel ‛qui’ cum suis compositis, quae etiam secundum
mobilium nominum regulam vetustissimi declinabant praeter ‛quis’. ‛Neuter’ tamen ‛neutra,
neutrum’ cum utroque modo, ut simplex diceretur apud iuniores, secundum mobilia nomina
declinantur tantum. Horum feminina sunt: ‛una’, ‛tota’, ‛sola’, ‛alia’, ‛ulla’, ‛altera’, ‛utra’,
‛quae’. Neutra: ‛unum’, ‛totum’, ‛solum’, ‛aliud’, ‛ullum’, ‛utrum’, ‛alterum’, ‛quod’ vel
1 Tit. Declinationes ex XIII. Prisciani A
2 µονπτωτα A monoptota BR ║ τρίπτωτα A triptota BR ║ τετράπτωτα A tetraptota BR ║ πεντάπτωτα A
pentaptota BR ║ iste, ipse AR ipse, iste B ║ ξάπτωτα A exaptota BR
3 sunt AR om. ║ declinationuum R
4 * Non prorsus curiosa sunt, quae hoc loco annotavit Lancilotus li. 8. ca. 36. A comm.
5 Quoot R ║ si autem B ║ pluraliter AR in plurali numero B
6 declinatur R ║ ipsus R
7 regulam B om.
190