Hoge kwaliteit - Belgian Biosafety Server

Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Belgisch brandpunt voor Bioveiligheid
1990-2010: 20 jaar risicobeoordeling van GGO’s en pathogenen
bedoeling om de burger in begrijpelijke taal te informeren over de activiteiten van ondernemingen en
onderzoekscentra in de sector van de biotechnologie. Bovendien moesten dergelijke openbare dossiers ook een
initiatierol spelen met als doel het publiek op te leiden, de gelopen risico’s met betrekking tot de verwachte
voordelen te beoordelen, een beeld te geven van de ontwikkelingen en producten, enz.
Bij gebrek aan precieze aanwijzingen in de wetgeving over de manier waarop het openbaar dossier moet worden
opgesteld, heeft de SBB de opstelling van richtlijnen gecoördineerd. Deze zijn voorbereid in het kader van een
hiertoe opgerichte werkgroep van wetenschappers en experten gespecialiseerd in de informatie en
communicatie. Samengevat vroegen de richtlijnen aan de kennisgevers om een taal te gebruiken die voor
iedereen begrijpelijk en toegankelijk is, om de wetenschappelijke begrippen en concepten uit te leggen en
beweringen zonder wetenschappelijke fundamenten alsook reclameboodschappen te vermijden. Naast de
algemene en veeleer technische informatie met betrekking tot de risicobeoordeling werden de kennisgevers ook
verzocht hun openbaar dossier aan te vullen met informatie over de sociaaleconomische aspecten om tegemoet
te komen aan de vragen van het grote publiek aangaande de sociale gevolgen van het gebruik van GGO’s.
De eerste richtlijnen met betrekking tot de veldproeven van transgene planten zagen het licht in 2001. Zij zijn in
2002 en 2003 aangepast ten gevolge van de aanbevelingen en de kritische opmerkingen van verschillende
actoren op het gebied. Gelijkaardige richtlijnen betreffende de doelbewuste introductie in het leefmilieu van
genetisch gemodificeerde micro-organismen zijn in 2003 101 uitgewerkt.
Bij de omzetting van de richtlijn 2001/18/EG in Belgisch recht (Koninklijk besluit van 21 februari 2005) zijn de
beschikkingen met betrekking tot het in kennis stellen van het publiek in de wetgeving zelf gepreciseerd. Bijlage
VIII A van het besluit 102 beschrijft in algemene termen de elementen waarmee rekening moet worden gehouden
bij het in kennis stellen van het publiek in het kader van de doelbewuste introductie van GGO's voor experimenten
met of het in de handel brengen van GGO's. Het beoogde doel blijft het publiek over dergelijke activiteiten
informeren zodat het met kennis van zaken aan de consultatieprocedure kan deelnemen.
Richtlijnen met betrekking tot de risicobeoordeling van genetisch gemodificeerde planten bestemd voor
menselijk of dierlijk voedsel (2003)
In het begin van de jaren 2000 is de risicobeoordeling van de voedselgebonden GGO's uitgevoerd conform de
richtlijn 2001/18/EG (dierenvoer) of de verordening (EG) 258/97 (menselijke voeding). Hoewel deze wetteksten
de criteria beschrijven waarmee rekening moet worden gehouden voor de risicobeoordeling voor de menselijke of
dierlijke gezondheid, blijven deze beschikkingen veeleer algemeen.
In overleg met de bevoegde overheden in België heeft de SBB dan een werkgroep samengesteld met
wetenschappers, geselecteerd uit de experten van de ad hoc wetenschappelijke comités, om richtlijnen voor te
bereiden met betrekking tot de risicobeoordeling van de genetisch gemodificeerde planten bestemd voor
menselijk of dierlijk voedsel. Deze werkzaamheden zijn in april 2003 103 afgerond. De doelstelling van deze
richtlijnen bestaat erin de reglementaire beschikkingen geval per geval aan te vullen en de kennisgevers alsook
de risicobeoordelaars te helpen bij de keuze van het type en de omvang van de studies die moeten worden
verricht ter ondersteuning van de risicobeoordeling. De richtlijnen snijden aspecten van de moleculaire
101 Deze documenten staan op de "Belgian Biosafety Server".
102 Zie http://www.bioveiligheid.be
103 Van Haver E, De Schrijver A, Devos Y, Lievens S, Renckens S, Moens W. Guidance notes for the safety assessment of genetically modified
crops for food and feed use. 2003. Edited by ISP-SBB. Koninklijke Bibliotheek van België, nr D/2003/2505/16. Beschikbaar op de "Belgian
Biosafety Server".
125