Hoge kwaliteit - Belgian Biosafety Server

Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Belgisch brandpunt voor Bioveiligheid
1990-2010: 20 jaar risicobeoordeling van GGO’s en pathogenen
BEGIN JAREN 90 IS DE SBB HET BELGISCHE WETENSCHAPPELIJKE EXPERTISECENTRUM
INZAKE BIOVEILIGHEID
Zoals we reeds vermeldden in hoofdstuk 1, werd het WIV-ISP al erg vroeg betrokken bij de technische en
wetenschappelijke aspecten van de bioveiligheid, onder andere door zijn deelname aan de gesprekken ter
voorbereiding van het "Blauwboek" van de OESO.
Tussen 1989 en 1993 wordt het WIV-ISP (in dit geval dr. W. Moens) niet enkel betrokken bij de gesprekken over
de omzetting van de "GGO"-richtlijnen, maar biedt het ook rechtstreeks de nodige wetenschappelijke expertise
inzake bioveiligheid ter ondersteuning van de bevoegde overheden. De meeste risicobeoordelingen betreffen
veldproeven met genetisch gemodificeerde planten. Twee vergunningsaanvragen voor het in de handel brengen
van diergeneeskundige vaccins zullen in die periode ook onderzocht worden (zie hoofdstuk 4).
Tussen 1993 en 1996 leidt de omzetting van richtlijn 90/219/EEG in de drie gewesten tot de ondertekening van
overeenkomsten tussen de gewesten en het WIV-ISP 62 . Die overeenkomsten belasten met name de Dienst
Bioveiligheid en Biotechnologie (SBB) van het WIV-ISP met de opdracht om voor rekening van de gewesten een
expertisetaak uit te voeren die de regionale overheden de nodige toelichting moet bieden voor de invoering van
richtlijn 90/219/EEG, in het bijzonder wat betreft de gelijkvormigheid van de kennisgevingen in de technische
bijlagen bij de richtlijn. Dankzij de financiering die bij die overeenkomsten hoort, zal de SBB vijf extra experten
aanwerven. De centrale rol van het WIV-ISP en in het bijzonder van de SBB als permanent expertisecentrum
inzake bioveiligheid wordt aldus geconsolideerd.
Tussen 1993 en 2000 zal de SBB voornamelijk werken dankzij de financiële steun van de gewesten. De
financiële bijdrage van de federale staat komt er pas effectief in 2000 (zie kadertekst op het einde van dit
hoofdstuk). Die federale bijdrage zal geleidelijk aan het onderzoekspersoneel van de SBB versterken. Eind 2010
telt de dienst 11 onderzoekers die zich bezighouden met expertisetaken die verband houden met bioveiligheid.
De wetenschappelijke expertise in bioveiligheid zal dus in eerste instantie verzekerd en georganiseerd worden
door de SBB. Voor zaken met betrekking tot het ingeperkt gebruik van GGO's en pathogenen behoudt de SBB na
verloop van tijd haar rol als technische en wetenschappelijke expert voor de regionale autoriteiten. In de dossiers
met betrekking tot doelbewuste introductie en commercialisatie van GGO's wordt de beoordeling van de risico's
voor de gezondheid van de mens en voor het leefmilieu tot 1996 uitgevoerd door de SBB, op basis van de
overeenkomsten afgesloten tussen het WIV en de gewesten, en op basis van het mandaat van de federale
overheid.
De SBB zal haar eigen expertise al snel aanvullen met de expertise die beschikbaar is bij de Belgische
academische instellingen. Begin jaren 1990 zijn de Europese en internationale bioveiligheidscomités geneigd de
voorkeur te geven aan een expertise gericht op de moleculaire biologie. In de marge van die trend zullen de SBB
en de Belgische overheid ervoor kiezen om de beschikbare expertise uit te breiden in de wetenschappelijke
disciplines die betrekking hebben op de aspecten leefmilieu, agronomie en voedselveiligheid. Op basis van het
mandaat van de regionale en federale overheden worden experten comités samengesteld bestaande uit
wetenschappers van diverse Belgische universiteitsinstellingen en wetenschappelijke instituten teneinde de
62 Het bestaan van deze afspraken zal nadien geformaliseerd worden in het samenwerkingsakkoord inzake bioveiligheid (artikel 18).
46