Hoge kwaliteit - Belgian Biosafety Server

Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Belgisch brandpunt voor Bioveiligheid
1990-2010: 20 jaar risicobeoordeling van GGO’s en pathogenen
Mogelijke evolutie van de methodologie voor het beoordelen van de ecologische risico's van de GGO's
De methode voor de risicobeoordeling van de GGO's in de EU steunt op een hele reeks principes die in de hele wereld
worden toegepast en zich ruimschoots baseren op de werkzaamheden van internationale organisaties zoals de OESO, de
FAO of de WGO. Maar naast deze gemeenschappelijke kenmerken laat de methodologie van de risicobeoordeling ook
zien welke de verschillen tussen de landen zijn. In de EU worden de risico's van GGO's tegenwoordig beoordeeld volgens
de methode beschreven in bijlage II van Richtlijn 2001/18/EG; deze begint met de identificatie van de gevaren (zie
hoofdstuk 1). In andere landen (zoals de Verenigde Staten) is de "problem formulation" de eerste stap in het proces ter
beoordeling van de risico's. De "problem formulation" valt wel deels samen met de identificatie van de gevaren, maar ze
verschilt er ook van in die zin dat ze duidelijker de hypotheses aanduidt die schuilgaan achter de risicobeoordeling, met
name wat er precies tegen schade beschermd moet worden. Daarbij wordt rekening gehouden met de
beschermingsdoelstellingen die gedefinieerd werden in de plaatselijke milieuwetgeving.
In het eerste ontwerp van haar wetenschappelijke standpunt over de beoordeling van de ecologische risico's van genetisch
gemodificeerde planten (wordt momenteel beoordeeld 151 ) heeft de EFSA de "problem formulation" opgenomen als eerste
stap in het proces van de risicobeoordeling. Als die methode wordt goedgekeurd, zal dat betekenen dat de "problem
formulation" binnenkort een sleutelelement wordt in het proces voor de beoordeling van de ecologische risico's van GGO's
in de EU.
Bij de beoordeling van de gegevens wordt er ook een beroep gedaan op expertise die steeds gespecialiseerder
wordt. In deze context moeten we het belang benadrukken, zowel voor de ARB als voor de SBB, om zich te
kunnen laten omringen door een externe expertise. Zoals we in dit boek al meerdere malen hebben vermeld,
hebben de ARB en de SBB een lange traditie van samenwerking met wetenschappers uit de academische
wereld. In de toekomst zullen we ervoor moeten zorgen dat de structuren en procedures die het mogelijk maken
om beroep te doen op deze wetenschappers, voldoende flexibel zijn om op het juiste ogenblik te beschikken over
de gepaste expertise. Verder zullen we er ook voor moeten zorgen dat we beschikken over een zo groot en zo
representatief mogelijke pool van deskundigen in de disciplines waarin een risicobeoordeling moet worden
uitgevoerd, wetende dat dit momenteel al een uitdaging op zich is (het is nu al moeilijk om expertise te vinden in
bepaalde domeinen).
De opeenstapeling van wetenschappelijke kennis en gegevens over het domein van de GGO's en de pathogene
organismen, de opvolging van de technologische vernieuwingen (zoals de nieuwe technieken voor genetische
wijziging) en de aanpassing als gevolg van de constante verbetering van de hulpmiddelen voor de beoordeling
van de biologische risico's zullen in de toekomst ongetwijfeld nog meer anticipatie en creativiteit vereisen, eerder
dan een eenvoudige "opvolging" van de materies. Om te beantwoorden aan die noodzakelijke proactiviteit, moet
België vertegenwoordigd zijn in de diverse instanties op Europees en internationaal niveau die zich buigen over
de thema's met betrekking tot de bioveiligheid. In hoofdstuk 5 hebben we gezien dat de SBB, als Belgisch
knooppunt voor de bioveiligheid, actief bijdroeg aan deze werkzaamheden. De verhoogde betrokkenheid van
Belgische wetenschappers in internationale activiteiten moet ook worden beschouwd als een interessant element
in deze context, want ze draagt bij tot het versterken van de kwaliteit van het in België beschikbare
deskundigennetwerk.
151 EFSA (2010) http://www.efsa.europa.eu/en/consultationsclosed/call/gmo100305a.htm
175