Hoge kwaliteit - Belgian Biosafety Server

Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Belgisch brandpunt voor Bioveiligheid
1990-2010: 20 jaar risicobeoordeling van GGO’s en pathogenen
In de eerste jaren na de invoering van de richtlijn 90/219/EEG hebben de bevoegde overheden er vooral over
gewaakt dat alle betrokken exploitaties de wetgeving in de praktijk brachten. Nadat de richtlijn 98/81/EG was
omgezet, werd het accent op de controle en de inspectie gelegd. Naast de externe controles uitgevoerd door de
regionale inspectiediensten waakt het bioveiligheidscomité of de bioveiligheidscoördinator ook over de
inachtneming van de bioveiligheidsmaatregelen in de exploitatie. De bioveiligheidscoördinator vormt dan ook een
ideale gesprekspartner voor de bevoegde overheden en de SBB. Op voorstel van de SBB zijn de taken van de
bioveiligheidscoördinator in de regionale besluiten opgenomen. De hem toegewezen taken zijn gebaseerd op
specifieke vaardigheden en kennis. In België bestaat er tot nog toe echter geen gestructureerde informatie.
Er zijn enkele initiatieven ondernomen om dergelijke opleidingen te organiseren maar er ontbreekt nog een kader
voor een officieel getuigschrift of attest dat de functie van bioveiligheidscoördinator erkent. De SBB heeft in 2005
nochtans zijn interesse betuigd om zijn vaardigheden en kennis voor een dergelijk initiatief aan te wenden. Er zijn
contacten gelegd met de bevoegde overheden en in 2006 heeft de SBB een vergadering georganiseerd met
vertegenwoordigers van de betrokken actoren, met name de universiteiten, de hogescholen en de Belgische
Biosafety Professionals (BBP). Deze vergadering bood de gelegenheid om de krijtlijnen te trekken van een
geharmoniseerde opleiding die aan de bioveiligheidscoördinatoren de kans zou geven om de kennis en de
kwalificaties te verwerven die zij voor hun functie nodig hebben. De opleiding zou verschillende thema’s
behandelen zoals ‘reglementering en normen’, ‘risicobeoordeling’, ‘risicobeheer’ of ‘communicatie’. De
moeilijkheidsgraad van de onderwerpen kan eventueel worden aangepast. Er zou ook plaats worden gelaten voor
aanvullende opleidingsmodules om thema’s zoals de microbiologie of de moleculaire biologie aan bod te laten
komen. Helaas heeft dit initiatief tot niets geleid. Toch onderneemt de EBSA ("European Biological Safety
Association") sinds enkele jaren acties in die zin (zie hoofdstuk 5).
Tot besluit hebben de omzetting van de Europese richtlijnen en hun toepassing in de Belgische wetgeving de
SBB en de bevoegde overheden de kans geboden om een algemeen overzicht te krijgen van alle lopende of
geplande activiteiten die mogelijk zijn in het kader van ingeperkt gebruik in België, de diagnose, het onderzoek of
de industriële biotechnologie.
Bovendien is het mogelijk dat sommige onderzoeksactiviteiten in ingeperkte gebieden evolueren tot toepassingen
die onder het toepassingsveld van de wetgeving aangaande de doelbewuste introductie van GGO’s zouden
vallen. De opvolging van de activiteiten stelt de bevoegde overheden en de SBB in staat om zich voor te bereiden
op de waarschijnlijke komst van dossiers.
Enkele voorbeelden: de verbouwing, in laboratoria, van planten bestand tegen een herbicide die achteraf voor
veldproeven of voor commerciële doeleinden zullen worden gebruikt en de virale vectoren die in het kader van
gentherapieën in multicentrische klinische studies zullen worden gebruikt.
69