Hoge kwaliteit - Belgian Biosafety Server

Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Belgisch brandpunt voor Bioveiligheid
1990-2010: 20 jaar risicobeoordeling van GGO’s en pathogenen
en Amerika, maar ook Europa blijft niet volledig gespaard. Vermelden we bijvoorbeeld de hersenvliesontsteking
veroorzaakt door het West-Nijlvirus in Frankrijk.
Tot slot moeten we daar nog het toenemende aantal bacteriën aan toevoegen dat resistent wordt tegen steeds
meer antibiotica door overmatig antibioticagebruik in de veeteelt en overconsumptie in de humane geneeskunde.
In heel wat streken hebben de "eerste generatie"-antibiotica hun doeltreffendheid tegen infecties veroorzaakt door
micro-organismen zoals Escherichia coli, Mycobacterium tuberculosis, Neisseria gonorrhoea, Pneumococcus,
Shigella en Staphylococcus aureus verloren.
We moeten wel opmerken dat de bovenvermelde fenomenen niet enkel de humane pathogenen betreffen. De
laatste jaren worden immers gekenmerkt door het ontstaan of opnieuw ontstaan van dierlijke infectieziekten zoals
de ziekten veroorzaakt door prionen of de epizoötieën van mond-en-klauwzeer. Die situaties zijn uiteraard
potentieel nadelig voor de voedselveiligheid in de wereld en de keteneconomie. Maar de voorbeelden van SARS
(ernstig acuut respiratoir syndroom) of vogelgriep laten ook de werkelijke dreiging zien die uitgaat van deze
dierlijke infectieziekten voor de gezondheid van de mens (zoönose).
Het feit dat infectieziekten de kop opsteken en opnieuw de kop opsteken, is in eerste instantie een probleem voor
de volksgezondheid. Er zijn dan ook meerdere nationale en internationale (WGO) initiatieven genomen om het
toezicht op en de bestrijding van deze ziekten te verbeteren. Maar ze hebben uiteraard ook een impact op de
bioveiligheid. De wetenschappelijke beoordeling van de microbiologische risico's moet zich aanpassen aan de
manipulatie van deze nieuwe pathogenen in de laboratoria, om nauwkeurig te kunnen bepalen welke
maatregelen inzake risicobeheer gepast zijn (werkpraktijken, inperking, afvalbeheer).
Melden we tot slot nog dat het mogelijke gebruik voor terroristische doeleinden van deze opkomende (of opnieuw
opkomende) besmettelijke en/of overdraagbare agentia vandaag de dag een dreiging is die niet genegeerd kan
worden (zie hieronder).
Biobeveiliging
Er blijft tegenwoordig nog altijd een zekere verwarring bestaan tussen de begrippen "bioveiligheid",
"biobeveiliging" en "biorisico". Er is bovendien ook nog geen akkoord over een definitie van de term biobeveiliging
op internationaal vlak 149 . Maar het is duidelijk dat de bestaande of de geplande acties ter voorbereiding op een
eventuele bioterroristische dreiging (gelinkt aan het kwaadwillige gebruik van al dan niet genetisch
149 New Security Challenges: Biosecurity. Origins, transformations and Practices. B. Rappert en C. Gould. Ed. Palgrave macmillan. 250 pp. ISBN
13:978-0-230-22356-1.
173