Hoge kwaliteit - Belgian Biosafety Server

Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Belgisch brandpunt voor Bioveiligheid
1990-2010: 20 jaar risicobeoordeling van GGO’s en pathogenen
Daarenboven is het bestaan van het laboratorium van de SBB sinds 1997 en na de goedkeuring van het
samenwerkingsakkoord inzake bioveiligheid bekrachtigd in deze wettekst. Een van de hoofdopdrachten van het
laboratorium bestaat uit het ondersteunen van de inspectiediensten in het kader van het toezicht op de
doelbewuste of toevallige introductie van genetisch gemodificeerde organismen in het leefmilieu of van de
commercialisatie van GGO's, met name voor voedingsdoeleinden.
Deze toezichtsopdracht vloeit voort uit diverse bepalingen vastgelegd in de Europese Richtlijnen 2009/41/EG en
2001/18/EG en hun omzetting in de Belgische wetgeving, alsook in de Europese Verordeningen (EG) 1829/2003
en (EG) 1830/2003. Die wetteksten vereisen met name dat genetisch gemodificeerde organismen en producten
die verkregen worden op basis van GGO's, tijdens de hele voedselketen traceerbaar en geëtiketteerd zijn. De
Europese regelgeving voorziet in een verplichte etikettering van producten die bestemd zijn voor levensmiddelen
of diervoeders, als die per ingrediënt meer dan 0,9% GGO's bevatten. De lidstaten moeten verzekeren dat de
maatregelen voor inspectie en controle van de producten worden toegepast, inclusief controle via bemonstering
en kwaliteits- en kwantiteitsanalyses van de voedingsmiddelen.
We moeten echter ook opmerken dat de SBB niet heeft gewacht op de implementering van het
samenwerkingsakkoord of van de bovenvermelde Europese wetteksten om zowel de Belgische als de Europese
overheden te wijzen op het belang om de noodzakelijke moleculaire-geneticatechnieken te ontwikkelen en te
beheersen met het oog op de detectie en identificatie van GGO's. Die detectie en identificatie zijn immers precies
wat de bevoegde instanties nodig hebben om hun taken op het vlak van marktcontrole en verificatie van de
geldende bepalingen inzake toezicht, traceerbaarheid en etikettering te vervullen.
In december 1996 werd de SBB door de Belgische autoriteiten belast met de controle op de invoer in Europa via
België van transgene maïs door de Zwitserse firma Ciba-Geigy (het huidige Syngenta); maïs die op dat ogenblik
niet toegelaten was in de Europese Unie. De analyses van de genetische kaart werden op twee weken tijd
uitgevoerd (in samenwerking met het Berlijnse Robert Koch Instituut) en bevestigden de aanwezigheid van niet
toegelaten transgene maïs. Bovenop de polemiek die rond deze eerste invoer van GGO's in Europa werd
gevoerd, toonden die analyses vooral aan dat het mogelijk was om snel specifieke GGO's op te sporen met een
gevoeligheid van minder dan 1 transgene korrel tussen 1000 andere.
Na die eerste analyses die bedoeld waren om GGO's op te sporen en te identificeren, werd in 1999 in Ispra
(Italië) in het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de Europese Commissie (of het JRC, "Joint
Research Centre") het idee geopperd om een Europees netwerk van GGO-laboratoria te creëren. Dat netwerk
werd in december 2002 plechtig ingehuldigd door de Europese Commissaris voor Onderzoek, de Belg Philippe
Busquin. Het WIV-ISP kreeg de eer toebedeeld om de inhuldigingstoespraak te houden in aanwezigheid van de
directeurs van zowat 50 wetenschappelijke instellingen en de internationale pers. Het "European Network of GMO
Laboratories" (ENGL) telt tegenwoordig meer dan 100 laboratoria onder zijn leden die zijn aangeduid door de
bevoegde instanties van de 27 lidstaten, alsook Noorwegen en Zwitserland. Dit initiatief heeft er bovendien toe
geleid dat er ook in Azië, in de Verenigde Staten en in de Maghreb-landen gelijkaardige netwerken zijn opgericht.
De hoofdtaken van het ENGL bestaan uit de ontwikkeling, aanpassing en normalisering van de methodes voor
bemonstering, detectie, identificatie en kwantificering van GGO's of afgeleide producten in een groot aantal
structuren waaronder zaaigoed, graangewassen, levensmiddelen, diervoeders en milieustalen. In juni 2008
organiseerden het JRC en het ENGL hun eerste wereldcongres over GGO-analyses.
134