Hoge kwaliteit - Belgian Biosafety Server

Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Belgisch brandpunt voor Bioveiligheid
1990-2010: 20 jaar risicobeoordeling van GGO’s en pathogenen
wetenschappelijk-technische ondersteuning voorziet van de bevoegde instanties, werd deze taak opgedragen
aan de SBB.
Sinds 2002 verzorgt de SBB regelmatig opleidingen rond risico-evaluatie en risicobeheer voor de verschillende
inspectiediensten in België (drie Gewesten en Vlaamse Gemeenschap). Het doel is enerzijds de noties bij te
brengen van risico-evaluatie door een beter begrip te krijgen van de biologische gevaren die inherent zijn aan de
aanwending van pathogene en/of genetisch gemodificeerde organismen in laboratoria, proefdierverblijven of
serres. Het tweede luik is toegespitst op de nodige en gepaste inperkingsmaatregelen om de risico’s voor de
volksgezondheid en milieu tot een minimum te beperken. Toelichting bij adequate inperkingsmaatregelen zoals
persoonlijke beschermingsmaatregelen en het correcte gebruik van bioveiligheidsuitrustingen komen hierbij
uitvoerig aan bod. Hierbij dient steeds een evenwicht te worden nagestreefd tussen een zo éénduidig en volledig
mogelijke invulling van de vereiste/aanbevolen/optionele inperkingsmaatregelen per inperkingsniveau enerzijds
en de gevalsspecifieke benadering van elke activiteit van ingeperkt gebruik anderzijds. Op vraag van de
bevoegde overheden en van inspectie heeft de SBB daarom bepaalde inperkingscriteria verder gepreciseerd. De
overdracht van informatie gebeurt door middel van opleidingen (jaarlijks), het bijwerken van de webpagina’s en ad
hoc adviesverlening.
De SBB heeft ook de inspectie eveneens geïntroduceerd bij andere Europese inspectiediensten via deelname
aan de activiteiten van de EEP ("European Enforcement Project"), het Europees netwerk van inspecteurs
betrokken bij ingeperkt gebruik en doelbewuste introductie van GGO's (zie hoofdstuk 5).
In de drie gewesten werd een verschillende strategie gebruikt voor het uitvoeren van inspecties.
Waar de inspectiediensten van het Vlaamse Gewest zich toespitsen op activiteiten waarvoor een kennisgeving
werd gedaan, voert het Waalse Gewest inspecties uit van alle inrichtingen waar activiteiten van ingeperkt gebruik
plaatsvinden, ongeacht of zij reeds de bevoegde overheden hebben ingelicht. In het Brussels Hoofdstedelijk
Gewest werden eerst de inrichtingen met het hoogste inperkingsniveau gecontroleerd.
Ingeval bij inspectie belangrijke inbreuken worden vastgesteld worden door de toezichthoudende overheid
termijnen vastgelegd waarbinnen aan deze tekortkomingen moet verholpen worden. Bij ernstige inbreuken kan de
toezichthoudende overheid overgaan tot stopzetting van de activiteiten of sluiting van de inrichting.
Algemeen gesproken draagt toezicht bij tot een beter besef van het begrip bioveiligheid, waardoor veel
inspanningen werden geleverd om de inperkingsmaatregelen aan te passen en te verbeteren en op die manier de
biologische risico’s voor de menselijke gezondheid en het leefmilieu tot een minimum te herleiden.
Naarmate meer inspecties werden uitgevoerd en de inspecteurs werden geconfronteerd met praktische
problemen op het terrein, kwamen echter ook een aantal knelpunten aan het licht. Deze hadden voornamelijk
betrekking op het toepassingsgebied van de wetgeving en op moeilijkheden bij de interpretatie van sommige
inperkingsmaatregelen vermeld in de wetgeving die te vaag omschreven waren en moesten gepreciseerd
worden. Het was bijvoorbeeld van bij het begin niet duidelijk of laboratoria voor kwaliteitscontrole, die enkel
kiemgetal bepalingen uitvoerden, zonder verdere identificatie van de pathogenen, of bedrijven die enkel opslag
en distributie van GGM’s deden zonder enige manipulatie, onder de toepassing van de wetgeving vallen.
72