Rapport over toekomst verkenningen - Turnaround Communicatie

Wat betekent dit voor de krijgsmacht?
Beide vormen van ontkokering zijn relevant voor Defensie. In het licht van de geïntegreerde veiligheidsaanpak
moeten de activiteiten van Defensie zowel nationaal als internationaal zonder dubbelingen aansluiten
op de inspanningen van de andere departementen. Waar sprake is van overlap moeten de taakgebieden
worden afgebakend op basis van comparatieve voordelen. Daarnaast speelt ook voor Defensie de uitdaging
om blijvend te excelleren op de kerntaken, waartoe het in de toekomst noodzakelijk kan zijn meer ondersteunende
activiteiten via publiek-private samenwerkingsconstructies van de markt te betrekken.
Een innovatieve en concurrerende economie
De welvaart van de Nederlandse samenleving is sterk afhankelijk van het innovatieve en concurrerende
vermogen van de Nederlandse economie en het bedrijfsleven. De opkomst van nieuwe economische grootmachten,
vooral in Azië, biedt nieuwe kansen maar leidt – ook op technologisch hoogwaardige gebieden
– eveneens tot meer internationale concurrentie. Nederland stelt zich open op naar de EU en de rest van
de wereld. Niet alleen omdat het buitenland een belangrijke afzetmarkt is, maar ook omdat buitenlandse
investeerders en kenniswerkers direct bijdragen aan de Nederlandse welvaart. Het Nederlandse onderwijs
en onderzoek kan alleen op hoog niveau presteren als de onderzoeksinfrastructuur van een hoge kwaliteit
blijft.
Wat betekent dit voor de krijgsmacht?
Van de totale defensiebegroting wordt 80 tot 90 procent in Nederland besteed. Deze bestedingswaarde
omvat de salarissen, aankopen bij (lokale) toeleveranciers van diensten, gebruiks- en consumptieartikelen,
hoogwaardige investeringen bij Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen en compensatieorders
voor buitenlandse aanbestedingen. In dit beeld is nog niet de toegevoegde economische waarde begrepen
die Defensie heeft als motor voor kennisopbouw en innovatie in Nederland, zowel in militair als in civiel
opzicht. Hoewel bij verwervingsbesluiten de operationele behoefte van de krijgsmacht leidend is en blijft,
bevordert Defensie op uiteenlopende manieren het innovatieve vermogen en de concurrentiekracht van de
Nederlandse economie en industrie. Dit leidt uiteindelijk tot extra omzet voor Nederlandse bedrijven, niet
alleen in Nederland maar ook daarbuiten op de exportmarkten. De Defensie Industrie Strategie is leidend
voor de samenwerking in dit veld.
Nederland in de wereld
De laatste jaren lijkt zich in de Nederlandse samenleving een trend af te tekenen van verminderde betrokkenheid
bij de wereld om ons heen en een afnemende ambitie om grote internationale problemen te lijf
te gaan. Onderwerpen van internationale politiek spelen bij verkiezingen zelden een grote rol en mensen
lijken zich bij het maken van politieke keuzes meer door nationale thema’s zoals inkomen, zorg en onderwijs
te laten leiden. Deze houding lijkt in contrast te staan met het activisme en internationalisme van de
jaren zeventig en tachtig. Onderzoek naar dit fenomeen rechtvaardigt echter een nuance. De Nederlander
heeft wel degelijk ideeën en zorgen over de wereld om ons heen en is ook wel bereid hier iets aan te doen.
Dit laat onverlet dat internationale kwesties en militaire zaken door veel Nederlanders als “ver van het bed”
worden beschouwd.
Wat betekent dit voor de krijgsmacht?
Uit een in 2006 door Defensie gevoerde reeks gesprekken met vertegenwoordigers uit de top van het
bedrijfsleven, de wetenschap en cultuur is naar voren gekomen dat voor velen onvoldoende duidelijk is
waar Defensie voor staat.15 Dat laat onverlet dat gemiddeld ruim driekwart van de Nederlandse bevolking
een krijgsmacht noodzakelijk acht. Dat geldt voor alle drie de hoofdtaken, zonder dat voor bepaalde hoofdtaken
beduidend meer (of minder) steun is dan voor andere. Zelfs ingrijpende veranderingen zoals het
einde van de Koude Oorlog, de overgang van een dienstplichtigen- naar een professionele krijgsmacht en
15 Ministerie van Defensie, Kopstukken over de krijgsmacht. Interviews over de toekomst van Defensie (november 2006).
De komende twintig jaar: anders en onzekerder – Actoren 116