Rapport over toekomst verkenningen - Turnaround Communicatie

toenemen. Klimaatverandering heeft overigens soms ook positieve gevolgen doordat natuurlijke hulpbronnen
beschikbaar kunnen komen die eerder niet toegankelijk waren. Rusland en Canada worden gezien als
“klimaatwinnaars”, onder meer met het vooruitzicht op mogelijke economische en commerciële baten van
het bevaarbaar worden van de Noordelijke IJszee. Verder beschikt Rusland over grote nog onaangesproken
reserves olie en gas in Siberië en het Arctisch gebied, die door de klimaatverandering makkelijker toegankelijk
worden. Canada wint door de klimaatverandering mogelijk grote gebiedsdelen met ontginbare gronden
en langere agrarische groeiperiodes.
figuur 27 Gevolgen klimaatverandering
Bron: Le Monde Diplomatique
Implicaties voor onze veiligheid en voor de krijgsmacht
Meer droogte en verwoestijning
Kwetsbaar voor overstroming
Hurricane/ typhoon Regio
❚ Klimaatverandering als factor van instabiliteit (‘threat multiplier’). De gevolgen van klimaatverandering
zijn met grote onzekerheid omgeven. Duidelijk is dat klimaat verandert. Minder duidelijk is hoe
ingrijpend deze verandering is en hoe snel deze zich voltrekt – en wat hiervan de betekenis is voor de
internationale en de nationale veiligheid. Omdat de precieze stijging van de temperatuur onzeker
is, werkt het KNMI met verschillende klimaatscenario’s. Hoewel klimaatverandering doorgaans een
geleidelijk karakter heeft, kan er ook een abrupte verandering optreden. De verandering van het klimaat
versterkt waarschijnlijk de al bestaande factoren van instabiliteit in kwetsbare regio’s, zoals in Afrika en
het Midden-Oosten en treedt daardoor op als een “threat multiplier”. Landen die kwetsbaar zijn voor de
gevolgen van klimaatverandering krijgen te maken met toenemende migratie (mede) om milieuredenen
(hongersnood, verwoestijning, overstromingen); zowel binnen als buiten de landgrenzen.
De komende twintig jaar: anders en onzekerder – Drijvende krachten 81