Rapport over toekomst verkenningen - Turnaround Communicatie

3.
Waar komen we vandaan?
Onze defensiebijdrage
sinds 1990
Alvorens een nieuwe koers te bepalen, is het belangrijk te weten waar we vandaan komen. Dat geldt zeker
voor Defensie, dat de afgelopen twintig jaar fundamentele veranderingen heeft meegemaakt. In 1990 had
Nederland een omvangrijke kader-militie krijgsmacht van bijna 105.000 militairen (inclusief bijna 50.000
dienstplichtigen), gericht op de verdediging van West-Europa in NAVO-verband tegen een onverhoopte
aanval van het Warschaupact. Anno 2010 is de krijgsmacht in personele omvang gehalveerd. Zij bestaat volledig
uit beroepspersoneel en neemt mondiaal deel aan een reeks operaties. Deze gedaantewisseling heeft
zich binnen betrekkelijk korte tijd voltrokken. Het tempo van de herstructurering van de krijgsmacht lag
hoog. Zij ging gepaard met een verlaging van de defensie-uitgaven in reële termen met vijftien procent (het
‘vredesdividend’ van het einde van de Koude Oorlog). Tegelijkertijd steeg het beroep op de krijgsmacht voor
het uitvoeren van operaties binnen en buiten Europa aanmerkelijk.
3.1 Ontwikkeling van de hoofdtaken en het
ambitieniveau sinds 1990
De hoofdtaken en het ambitieniveau van de krijgsmacht evolueerden in deze periode mee met de fundamentele
veranderingen in de internationale veiligheidssituatie. De Defensienota 1991 zette de eerste
schreden op het pad van de herstructurering en verkleining van de krijgsmacht. De Prioriteitennota 1993
stelde voor het eerst een ambitieniveau voor de krijgsmacht vast. Dit was ingegeven door het groeiende
belang van vredesbewarende en vredesafdwingende operaties onder auspiciën van de Verenigde Naties. Het
gaf bovendien houvast voor het bepalen van de omvang van de krijgsmacht in een snel veranderende internationale
omgeving. De Defensienota 2000 bevatte een herformulering van dit ambitieniveau, maar bracht
Nederland en Defensie in de wereld – Waar komen we vandaan? Onze defensiebijdrage sinds 1990 30