Rapport over toekomst verkenningen - Turnaround Communicatie

samenwerking vervullen de EU en de Verenigde Staten bovendien een belangrijke rol bij conflictmanagement
in multilateraal kader.
De EU ontwikkelt geen gemeenschappelijk vermogen tot projectie van harde militaire macht buiten het
Europese continent. Hiervoor biedt de NAVO nog steeds het politiek-militaire instrumentarium. Dat laat
onverlet dat ook bij expeditionaire missies sprake is van intensieve samenwerking tussen beide organisaties,
waarbij de EU primair met civiel-militaire instrumenten bijdraagt aan een omvattende aanpak van
crisisbeheersing. Op basis van haar brede buitenlandpolitieke instrumentarium manifesteert de Unie zich
als een normatieve of civiele macht, waarvan de ambities op het terrein van veiligheid en stabiliteit zich
vooral richten op de directe omgeving in de vorm van handel, hulp, associatie, etc. Voor zover sprake is van
militair optreden in EU-verband beperkt zich dit tot post-conflict herstel en vredeshandhaving met inzet
van vooral ook civiele middelen. De EU probeert zo een stabiliserende invloed uit te oefenen op de regio die
zich uitstrekt van Noord-Afrika tot in het Midden-Oosten, waarmee het een losse Mediterrane Unie heeft
gevormd. Deze taakverdeling en samenwerking tussen de EU en de NAVO kan ook wereldwijd ten goede
komen aan VN-geleide missies.
Koninkrijk
Nederland
Nederland neemt binnen het systeem van global governance een voorname plaats in als “juridische hoofdstad”
en vestigingsplaats voor belangrijk internationale instellingen. Nederland heeft groot belang bij een
stabiele en vreedzame internationale omgeving en levert hieraan een actieve en constructieve bijdrage.
De Nederlandse economie vaart wel bij de sterke positie die Nederland inneemt in het internationale
handelsverkeer. Onder de bevolking overheerst een externe oriëntatie en bestaat brede steun voor de
samenwerking in de EU. In internationale organisaties vervult Nederland een voortrekkersrol ter bevordering
van de mensenrechten, het duurzaam gebruik van schaarse hulpbronnen, verbetering van het klimaat
en verdeling van de welvaart in de wereld. Op het gebied van de internationale veiligheid, stabiliteit en
rechtsorde levert Nederland eveneens een actieve bijdrage, ook met militaire middelen ter ondersteuning
van multilaterale operaties. Mede dankzij de gunstige economische situatie, de lage werkloosheid en de
naar vooruitgang strevende internationale context bestaan er weinig spanningen binnen de Nederlandse
samenleving. Segregatie en onveiligheidsgevoelens zijn substantieel gedaald. Er bestaat steun voor een
selectief maar niet bijzonder restrictief vreemdelingenbeleid.
Nederlandse Antillen en Aruba
In het Caribische gebied worden de verhoudingen bepaald door de Verenigde Staten en Brazilië, die in
onderlinge afstemming hun invloed aanwenden om de stabiliteit in de regio te bevorderen en de internationale
criminaliteit en drugshandel aan banden te leggen. Het Verdrag van San José vormt het kader
waarbinnen de landen in de regio intensief samenwerken ter bestrijding van de overzeese drugstransporten.
Door de centrale ligging van de eilandgebieden, levert het Koninkrijk hieraan een substantiële bijdrage.
Veiligheids- en militaire implicaties
In dit scenario is sprake van een functionerend stelsel van internationale en multilaterale instellingen, dat
is aangepast aan de ‘nieuwe’ veiligheidsvraagstukken en dat de machtsverschuivingen in de wereld heeft
weten te accommoderen (onder meer dankzij de hervorming van de VN-Veiligheidsraad). Dit betekent niet
dat er geen veiligheidsvraagstukken zijn, maar dat er in de regel wordt samengewerkt om de risico’s het
hoofd te bieden.
Veel veiligheidsvraagstukken in dit scenario hangen samen met bedreigingen van de internationale rechtsorde
en van breed geïnterpreteerde veiligheidsbelangen. De staat is de centrale actor gebleven, maar de
Scenario’s en strategische schokken – Toekomstscenario’s 131