Rapport over toekomst verkenningen - Turnaround Communicatie

informatievoorziening omvat. Het aandeel materieelinvesteringen bedroeg de afgelopen twee jaar zestien
procent, waarmee Nederland internationaal gezien een middenmoter is.
❚ De krijgsmacht heeft bewezen in staat te zijn ook ver buiten de landsgrenzen en onder zware
operationele en logistieke omstandigheden op te treden. De kwaliteit en de effectiviteit van het
operationele optreden van de eenheden worden zowel nationaal als internationaal hoog aangeslagen.
Wel doen zich op verschillende terreinen zorgwekkende knelpunten voor die de inzetbaarheid en het
voortzettingsvermogen van de krijgsmacht onder druk zetten (zie onder zwakke punten).
❚ De krijgsmacht is ingesteld op een geïntegreerde civiel-militaire aanpak. Nederlandse militairen zijn
zich bij stabilisatieoperaties zeer bewust van het belang van de geïntegreerde inzet van politieke, diplomatieke,
economische en militaire instrumenten. Hun inzet in Afghanistan strekt hierbij tot voorbeeld.
Ook binnen de landsgrenzen zijn zij goed in staat tot gezamenlijk optreden met civiele autoriteiten, zoals
bij oefeningen in het kader van de Intensivering Civiel-Militaire Samenwerking is gebleken.
❚ De Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS) voorziet in een flexibel financieringsarrangement
ten behoeve van de uitvoering van crisisbeheersingsoperaties. Deze financieringsvorm
heeft als voordeel dat de aanvullende kosten die zijn gemoeid met de inzet van de krijgsmacht niet ten
laste vallen van de vredesbedrijfsvoering bij Defensie. Bovendien versterkt dit de geïntegreerde besluitvorming
op politiek niveau over de inzet van de krijgsmacht. Dit financieringsarrangement blijkt in
vergelijking met andere landen als positief te worden ervaren.
❚ De krijgsmacht wordt gekenmerkt door grote operationele doelmatigheid. Dankzij haar modulaire
opzet, waarbij in beginsel geen onderscheid wordt gemaakt tussen categorieën strijdkrachten, is de
krijgsmacht bij machte gebleken om in nationaal en internationaal verband te reageren op sterk uiteenlopende
behoeften. Met relatief weinig middelen is de krijgsmacht daarbij in staat een relatief groot
operationeel effect te sorteren; vooral het aantal militairen per hoofdwapensysteem is doorgaans laag in
vergelijking tot partners.
5.2 Zwakten
❚ De krijgsmacht is financieel en organisatorisch krap bemeten. Dit komt tot uitdrukking in het hanteren
van een 'drieslag' in grote delen van de organisatie, hetgeen betekent dat drie eenheden beschikbaar
zijn om de voortdurende inzetbaarheid van één eenheid te waarborgen. Deze verhouding blijkt door
de veelvuldige inzet van de krijgsmacht in de afgelopen jaren in een aantal categorieën te krap, mede
omdat – naast de inzetcyclus – ook noodzakelijke militaire vaardigheden op andere terreinen op peil
moet worden gehouden en invulling moet worden gegeven aan individuele uitzendingen en bijdragen
aan internationale staven. Voorts zijn de afgelopen jaren een groot aantal wapensystemen afgestoten
en zijn belangrijke nieuwe investeringen om financiële redenen geschrapt, naar beneden bijgesteld of
vertraagd. Als gevolg hiervan is op veel terreinen het aantal wapensystemen verminderd tot een niveau
waaronder de inzetbaarheid en de instandhouding van hoogwaardige kennis en kunde niet continu
kunnen worden gegarandeerd.
❚ De stijging van de reële kosten van defensiematerieel en –personeel vormt een risico voor de
toekomstige bedrijfsvoering van Defensie. Volgens wetenschappelijk onderzoek in het Verenigd
Koninkrijk en de inzichten van het Europese Defensie Agentschap (EDA) zijn de kosten van investeringen
in militair materieel met naar schatting twee tot zeven procent per jaar sneller gestegen dan de
inflatie. Het Britse ministerie van Defensie gaat uit van een blijvende stijging van de investeringskosten
van militair materieel. Rekening houdend met onzekerheden bestaat de verwachting dat Defensie voor
het bestendigen van de huidige krijgsmacht in de exploitatiesfeer jaarlijks tussen de 100 en 150 miljoen
Nederland en Defensie in de wereld – Sterkten en zwakten van de huidige krijgsmacht 51