Rapport over toekomst verkenningen - Turnaround Communicatie

Naast het uitgangspunt dat de functies Anticiperen en Voorkomen in iedere beleidsoptie nadrukkelijk
aandacht moeten krijgen, heeft de toetsing aan de scenario’s en de omgevingsanalyse tot de volgende
inzichten geleid:
❚ profielen waarin de strategische functie Beschermen een hoofdaccent krijgt, hebben de toetsing aan de
scenario’s goed doorstaan. Deze uitkomst weerspiegelt het gegeven dat de bescherming van het grondgebied,
de staatsburgers en van in het Koninkrijk geregistreerde eigendommen waarop de Nederlandse
wet van toepassing is, een eerste vereiste is die aan de krijgsmacht wordt gesteld. Om hieraan recht te
doen moet de functie Beschermen, evenals Anticiperen en Voorkomen, worden beschouwd als een
basisfunctie waaraan in iedere beleidsoptie voldoende invulling moet worden gegeven;
❚ tegelijkertijd maken de omgevingsanalyse en de toetsing aan de scenario’s duidelijk dat, in relatie tot
de bescherming van het Koninkrijk, de komende jaren nieuwe veiligheidsrisico’s zijn geïdentificeerd.
Te denken valt aan de toenemende samenhang van interne en externe veiligheid, de groeiende migratiestromen,
het groeiende verkeer over de grenzen, de als gevolg van de opwarming van het klimaat
toenemende kans op natuurrampen en de voortgaande verspreiding van rakettechnologie waardoor
West-Europa binnen het bereik komt te liggen van het vernietigingspotentieel van een groeiend aantal
landen. Ook moet worden gedacht aan de groeiende kwetsbaarheid van onze vitale infrastructuur, de
aanvoer van grondstoffen en energie en communicatie- en informatiesystemen. In het licht hiervan valt
een beleidsoptie te overwegen waarin de krijgsmacht aanvullende beschermingstaken krijgt opgedragen,
niet alleen binnen of aan de grenzen van het Koninkrijk maar ook aan die van de NAVO en de Europese
Unie. Daarom is een beleidsoptie geselecteerd waarin het hoofdaccent ligt op de strategische functie
Beschermen;
❚ profielen waarin een hoofdaccent ligt op de strategische functie Interveniëren hebben relatief goed
gescoord in de scenario’s MulTIpolaIr en MulTIlaTeraal en redelijk in de scenario’s FragMeNTaTIe
en NeTwerK. Zij verschaffen daardoor de grondslag voor een verhoudingsgewijs toekomstbestendige
beleidsoptie. In de scenario´s doet zich een scala aan mogelijke conflictsituaties voor in het kader waarvan
een beroep op deze functie aan de orde kan zijn, zowel in de gordel van instabiliteit als daarbuiten.
Deze profielen zijn voorts bij uitstek geschikt om bij te dragen aan de handhaving en afdwinging van de
internationale rechtsorde. Daarom is een beleidsoptie geselecteerd waarin het hoofdaccent ligt op de
strategische functie Interveniëren. Het kan daarbij gaan om militair ingrijpen binnen, tussen of tegen
staten of individuen en groeperingen. Behalve een operationeel belang dient het technologisch hoogwaardige
karakter van deze beleidsoptie een strategisch belang van de NAVO en de EU: door te investeren
in het technologische overwicht van de krijgsmacht op mogelijke tegenstanders draagt deze beleidsoptie
bij aan het behoud van het militaire overwicht van het Westen in de toekomst. Zoals uit de omgevingsanalyse
blijkt, staat dit technologische en militaire overwicht onder druk als gevolg van de opkomst van
nieuwe grootmachten en het irreguliere optreden van tegenstanders. Ook in deze beleidsoptie moet de
krijgsmacht overigens zijn beschermingstaak kunnen blijven uitoefenen (zie hierboven), waardoor deze
beleidsoptie tevens meer bestendig wordt in de scenario’s FragMeNTaTIe en NeTwerK. Vooral in het scenario
MulTIlaTeraal, waarin de omstandigheden voor taakspecialisatie verhoudingsgewijs gunstig zijn,
doet zich deze keuzemogelijkheid voor;
❚ profielen waarin een hoofdaccent ligt op de strategische functie Stabiliseren hebben goed gescoord
in de twee scenario’s waarin sprake is van internationale samenwerking en die in het verlengde liggen
van de buitenlandspolitieke doelen die ons land sinds het einde van de Koude Oorlog heeft gesteld:
MulTIlaTeraal en – in mindere mate – NeTwerK. Deze profielen zijn bij uitstek geschikt om in de gordel
van instabiliteit duurzaam bij te dragen aan stabiliteit en ontwikkeling. Uit de omgevingsanalyse blijkt
dat de komende twee decennia rekening moet worden gehouden met veiligheidsrisico’s voor Europa en
Nederland die het gevolg zijn van omstandigheden in deze gordel. Steun aan staatsvorming is vaak de
belangrijkste opgave van stabilisatieoperaties in fragiele staten; het optreden van militairen is in dit soort
operaties vooral voorwaardenscheppend. Stabilisatieoperaties kunnen echter ook gericht zijn op het uit
Beleidsopties voor de krijgsmacht van de toekomst – De selectie van beleidsopties 202