Rapport over toekomst verkenningen - Turnaround Communicatie

De consequenties van de
minvariant “Veilig blijven”
Politiek-strategische consequenties
Een stapsgewijze verlaging van de defensiebegroting met structureel 1,5 miljard euro heeft verstrekkende
gevolgen voor de krijgsmacht. Een aanzienlijke verlaging van het ambitie- en activiteitenniveau en
de afstoting van een belangrijk deel van de krijgsmacht is dan onvermijdelijk. Dit betekent dat de krijgsmacht
op minder inzetmogelijkheden is voorbereid en minder flexibel kan voldoen aan politieke wensen.
De variant staat haaks op het defensiebeleid sinds het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw.
In politiek-strategisch opzicht gaat deze minvariant onvermijdelijk ten koste van de internationale
positie van Nederland. Het ambitieniveau en de mogelijkheden van de krijgsmacht zijn sterk verlaagd ten
opzichte van de huidige krijgsmacht. Binnen de VN, de NAVO en de EU zal Nederland worden gezien als
een free rider in het licht van de omvang van zijn economie en bevolking en de voordelen die Nederland
heeft van het lidmaatschap van deze organisaties. Als gevolg daarvan zal Nederland in internationaal
verband aan invloed en aanzien verliezen, niet alleen op veiligheidspolitiek gebied maar ook op andere
terreinen. De keuze voor deze variant heeft ook nadelige invloed op de positie van het Nederlandse
bedrijfsleven, zowel binnen de defensiegerelateerde industrie als daarbuiten. Deze variant verzwakt ook
de positie van de NAVO en de EU als geheel, draagt bij aan een renationalisatie van Europese defensieinspanningen
en brengt het scenario-Fragmentatie mogelijk dichterbij.
Omdat Nederland in deze variant nauwelijks nog bijdragen levert aan internationale stabilisatieoperaties
raakt het zijn internationale voortrekkersrol ter bevordering van een brede en samenhangende aanpak
kwijt. Het kan hoogstwaarschijnlijk evenmin invloed uitoefenen op het internationale militaire planning-
en uitvoeringsproces, een van de aandachtspunten in het Toetsingskader voor de uitzending van militaire
eenheden. De beëindiging van de Nederlandse deelneming aan het snel inzetbare Duits-Nederlandse
legerkorpshoofdkwartier tast de positie van Nederland binnen de NAVO en de EU alsmede de bilaterale
betrekkingen met Duitsland aan. De deskundigheid om in grotere operaties leidinggevende taken uit te
voeren, neemt daardoor af.
De keuze voor deze variant beantwoordt niet aan belangrijke elementen van de omgevingsanalyse
van de Verkenningen, zoals het belang van militair optreden in de gordel van instabiliteit, en aan de
internationale behoefte aan snel inzetbare militaire eenheden. Zij staat op gespannen voet met het
grondwettelijke streven naar versterking van de internationale rechtsorde, de eerbiediging van de rechten
van de mens en de versterking van de Europese samenwerking. De welvaart en de veiligheid van het
Koninkrijk zelf zijn hierdoor uiteindelijk niet gediend.
In deze variant verliezen 11.000 tot 11.500 mensen hun baan bij de krijgsmacht, met aanzienlijke
sociaal-maatschappelijke consequenties in kwetsbare regio’s als Noord-Oost Nederland, Noord-Limburg
en Zuid-Oost Brabant. Door de verkleining van de krijgsmacht zijn ook minder mensen en middelen
beschikbaar voor de uitvoering van nationale taken.
Beleidsopties voor de krijgsmacht van de toekomst – Beleidsopties 233