Rapport over toekomst verkenningen - Turnaround Communicatie

HGIS-budget aan Defensie. Deze methodiek valt te verkiezen boven het model van andere landen waarin
de vredesbedrijfsvoering en de inzet van de krijgsmacht in één budget zijn ondergebracht wat mogelijke
verdringingseffecten tot gevolg heeft. De HGIS-constructie van waaruit ook internationale inspanningen
van andere ministeries worden bekostigd draagt mede bij aan het voeren van een geïntegreerd buitenlands
beleid.
Het vierjarig kader van het regeerakkoord biedt in samenhang met de exogene financiering van de inzet
van de krijgsmacht een financieel houvast voor de ontwikkeling en instandhouding van de krijgsmacht
gedurende een regeerperiode van vier jaar. Vanuit het langetermijnperspectief van de Verkenningen is
het wenselijk dat bij een keuze voor een van de beleidsopties ook nagedacht wordt over een financieel
perspectief voor de lange termijn waardoor een stabiele ontwikkeling van de krijgsmacht mogelijk wordt.
Hieronder worden twee mogelijkheden hiertoe beschreven. De huidige vierjarige systematiek biedt
daarvoor onvoldoende houvast. De Verkenningen brengen de mogelijkheid van een verbeterde financieringssystematiek
binnen bereik, door een consistente relatie te leggen tussen het ambitieniveau, de
daarvoor benodigde samenstelling en toerusting van de krijgsmacht en het daaruit voorvloeiende niveau
van defensiebestedingen. Deze benadering maakt het mogelijk te komen tot politieke afspraken over de
ontwikkeling van de langere termijn ambities voor Defensie zonder afbreuk te doen aan de wenselijkheid
om politieke besluiten over de inzet van de krijgsmacht van geval tot geval exogeen vanuit de HGIS te
financieren.
Normering van het niveau van defensiebestedingen
Normeringen verschaffen een middel om de hoogte van het defensiebudget vast te stellen. Zo hanteert de
NAVO voor de defensiebudgetten van haar lidstaten een richtlijn van twee procent van het Bruto Nationaal
Product (BNP). Van landen die hieraan niet voldoen, wordt verwacht dat zij in ieder geval het reële niveau
van hun defensiebestedingen handhaven en laten stijgen. De koppeling met deze economische grootheid
geeft uitdrukking aan het logische verwachtingsbeeld dat de bijdrage aan de internationale veiligheid en
stabiliteit een afspiegeling dient te zijn van de welvaartspositie die een land bekleedt. Normering kan ook
worden toegepast om - in het licht van de ongelimiteerde vraag naar defensiebijdragen aan de tweede
hoofdtaak (de bevordering van de internationale rechtsorde en stabiliteit) - de omvang van de defensieinspanning
te dimensioneren en te beheersen. In Nederland wordt een dergelijke koppeling gehanteerd
om onze inspanning op het terrein van ontwikkelingssamenwerking te dimensioneren.
Er zijn echter ook kanttekeningen te plaatsen bij een koppeling van het defensiebudget aan het BNP. Ten
eerste betekent het dat bij een neerwaartse ontwikkeling van de economie de bestedingsruimte voor de
krijgsmacht automatisch mee daalt, ook wanneer de veiligheidssituatie daar geen aanleiding toe geeft.
De koppeling van de defensiebegroting met het BNP zou met andere woorden een ontkoppeling met het
veiligheidsdomein kunnen inhouden. Ten tweede gaat deze systematiek uit van inputsturing, terwijl het
overheidsbeleid juist gericht is op het aanbrengen van een relatie tussen de output van een organisatie en de
daarvoor benodigde middelen. Inputsturing kan immers perverse prikkels geven aan de ontwikkeling van
een overheidsorganisatie. Dat laat onverlet dat de door de NAVO gehanteerde richtlijn van twee procent van
het BNP een behulpzaam instrument biedt om de defensie-inspanningen van internationale partners te
vergelijken.
Lange termijn financieel ontwikkelingsperspectief
Sommige bondgenoten en partners zoals Frankrijk, Canada en Australië hanteren voor het dimensioneren
van het niveau van defensiebestedingen een lange termijn financieel perspectief. Dit perspectief berust
op een lange termijn veiligheidsanalyse en -strategie. Het voordeel van deze systematiek is dat ook op
langere termijn houvast wordt geboden aan de ontwikkelrichting van de krijgsmacht, in het licht van een
Beleidsoverwegingen – Financieel houvast voor de krijgsmacht 187