Rapport over toekomst verkenningen - Turnaround Communicatie

maar hebben een andere juridische grondslag in de Nederlandse grondwet. Nederland wordt daarmee
politiek, juridisch en bestuurlijk verantwoordelijk voor deze drie eilanden op 8000 km afstand van Europa.
Het Land Nederlandse Antillen wordt opgeheven. Het behoud van de banden met Nederland binnen het
Koninkrijksverband vormt een centraal uitgangspunt van het staatkundige transitieproces. Het proces is
in volle gang en moet eind 2010 zijn afgerond. Het Land Nederlandse Antillen wordt pas opgeheven als de
nieuwe structuur, inclusief de wetgeving, gereed is.
Venezuela: opstandige speler in kwetsbare regio
De assertieve politiek van president Hugo Chavez van Venezuela is erop gericht de invloedssfeer van
Venezuela in de regio uit te breiden en die van de Verenigde Staten terug te dringen. Hij zoekt daarbij
de samenwerking met Cuba, Iran en Rusland. Ook bestaan er banden met criminele en terroristische
groeperingen, zoals de Colombiaanse FARC. De assertieve opstelling van de regering-Chavez wordt mede
mogelijk gemaakt door de inkomsten uit grote oliereserves. Als Chavez erin slaagt zijn presidentschap
door een grondwetwijziging van onbepaalde duur te laten zijn, bestaat het gevaar dat Venezuela afglijdt
naar een dictatuur. De veiligheid van het Koninkrijk en in het bijzonder de Benedenwindse eilanden kan
door het optreden van Venezuela in de regio in het gedrang komen, al bestaan daarvoor vooralsnog geen
aanwijzingen.
Implicaties voor onze veiligheid en voor de krijgsmacht
❚ Drempel tegen agressie. Vooralsnog wordt geen dreiging voorzien gericht tegen de territoriale integriteit
van de eilanden. Toch kan de mogelijkheid hiertoe niet geheel worden uitgesloten. Er moet rekening
worden gehouden met de eventuele noodzaak om de militaire presentie in de regio te versterken. Onder
meer als gevolg van verschuivingen in de geopolitieke invloedssferen tussen Noord- en Zuid-Amerika
kunnen de internationale verhoudingen tussen de landen in de regio de komende decennia onder druk
komen te staan. Dit kan met het oog op de strategische ligging mogelijk gevolgen hebben voor de stabiliteit
binnen het Caribische gebied en de externe veiligheid van de eilandgebieden van het Koninkrijk. Het
behoud van de drempelfunctie in het kader van de externe verdedigingstaak blijft in dit licht onverminderd
van belang. Nederland levert dankzij zijn internationaal ingebedde militaire aanwezigheid en de stra
tegische ligging van de eilanden een bijzondere bijdrage aan de bevordering van de veiligheid en sta bi
liteit in de regio. Die bijzondere bijdrage wordt door de andere landen in de regio ook herkend en erkend.
❚ Nieuwe structuren, nieuwe taken? De interne herinrichting van het Koninkrijk heeft geen gevolgen
voor de formulering van de drie taken van de krijgsmacht in het Caribische gebied, Defensie is een
stabiele factor voor de nieuwe landen en gebieden. De verwachtingen ten aanzien van de toekomstige
rol van de krijgsmacht zijn daarom onverminderd hoog. Die verwachtingen hebben vooral betrekking op
de blijvende militaire presentie en internationale samenwerking in het kader van de drempelfunctie en
de bevordering van de veiligheid en stabiliteit in de regio. Daarnaast wordt uitgegaan van een blijvende
bijdrage van Defensie aan de bestrijding van de drugssmokkel en andere vormen van criminaliteit, het
verlenen van bijstand bij orkaannoodhulp en de ondersteuning van de kustwacht. Op het gebied van
grensbewaking wordt in de nieuwe staatkundige structuur een uitbreiding van het takenpakket van de
Koninklijke Marechaussee voorzien, doordat Nederland verantwoordelijk wordt voor de grensbewaking
van Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Deze taak zal op Saba en St Eustatius gecombineerd worden met de
basispolitiezorg. Daarnaast zal de Koninklijke Marechaussee naar verwachting ondersteuning blijven
leveren op Sint Maarten en Curaçao, onder andere op het gebied van grenstoezicht en de bestrijding van
drugs- en geweldscriminaliteit.
❚ Middelen tegen drugstransporten. De stabiliteit in de regio staat aanhoudend onder druk van de ontwrichtende
effecten van drugssmokkel en andere vormen van grensoverschrijdende criminaliteit.
De komende twintig jaar: anders en onzekerder – Actoren 120