Rapport over toekomst verkenningen - Turnaround Communicatie

De visie van … Robert Kaplan
Het belang van de Indische
Oceaan
De Indische Oceaan, met inbegrip van het westelijke deel van de Stille Oceaan, met de kuststrook van
Oost-Afrika tot aan Korea – in dat gebied woont het grootste deel van de wereldbevolking, is de economische
groei het meest dynamisch en bestaat de grootste kans op conflicten; dáár ligt de toekomst
volgens Robert Kaplan.
In de nieuwe wereldorde zoals die zich volgens Kaplan aan het ontvouwen is, nemen Azië en de zee een
centrale plek in. In het tijdperk van de mondialisering blijft scheepvaart veruit de belangrijkste manier
om goederen te verplaatsen. Met de opkomst van de Aziatische economie concentreert het mondiale
handelsnet zich op de Indische Oceaan. De nieuwe welvaart van de Aziatische landen hangt nauw samen
met veilige zeeroutes en zij zullen hun verworven macht dan ook vooral op zee projecteren. De wereldmacht
ligt volgens Kaplan zelfs bij de staat die de eigen handelsvloot het beste kan beschermen. Zeker de
laatste decennia waren dat de Verenigde Staten. De Aziatische landen zijn intussen hun marines snel aan
het uitbreiden en richten hun aandacht in toenemende mate op maritieme knooppunten als de Straat
van Malakka en de Straat van Hormoez. De Japanse zeestrijdkrachten zijn vier maal zo groot als de Britse
Royal Navy en China en India breiden in hoog tempo hun vloot uit. Indonesië gaat de komende decennia
eveneens een belangrijkere positie innemen. Het beheerst immers de doorgangen tussen de Indische en
de Stille Oceaan, waarmee het de levenslijnen van de mondialisering in handen heeft.
Tegen deze achtergrond wekt het volgens Kaplan geen verbazing dat de Verenigde Staten hun aandacht
naar de Indische en de Stille Oceaan verschuiven. Voor Europa is vooral een rol weggelegd in de Atlantisch
Oceaan, bijvoorbeeld langs de westkust van Afrika. In de Indische Oceaan staat Europa militair gesproken
zwakker. Omdat daar echter ook vitale Europese belangen te verdedigen zijn, moet de militaire – en
volgens Kaplan vooral maritieme – projectie van Europa in deze regio niet worden uitgesloten.
Robert Kaplan is gerenommeerd auteur van een groot aantal boeken en correspondent voor het tijdschrift The
Atlantic Monthly. Hij was adviseur van het U.S. Army’s Special Forces Regiment, de U.S. Air Force en de U.S. Marines.
7.5 Klimaatverandering: tempo en gevolg?
Het klimaat is zonder twijfel aan verandering onderhevig. In het bijzonder de stijging van de gemiddelde
wereldtemperatuur en de invloed van de mens daarop hebben de afgelopen jaren volop in de aandacht
gestaan. De afgelopen honderd jaar is de gemiddelde temperatuur gestegen. Volgens het Intergovernmental
Panel on Climate Change (IPCC) zet deze stijging deze eeuw zeer waarschijnlijk door. Een temperatuurstijging
heeft ingrijpende gevolgen voor mens en milieu. Een dergelijke stijging beïnvloedt de waterkringloop
op onze planeet. De bedekking van de aarde met sneeuw en ijs neemt verder af. Op sommige plaatsen
is de afkalving aan de randen van de Groenlandse en de West-Antarctische ijskap de laatste jaren al sterk
toegenomen – en als deze versnelde afkalving doorzet, stijgt de zeespiegel nog verder. Veel kustgebieden,
rivierdelta’s en kleine eilandstaten zullen worden bedreigd door stijgende waterspiegels. Andere gebieden,
zoals Afrika, het Midden-Oosten en Zuid-Europa, krijgen juist met meer droogte en verwoestijning te
kampen. De verandering van het klimaat en de te verwachten groei van stedelijke conglomeraties in kustgebieden
doet ook de frequentie van humanitaire rampen als gevolg van extreme weersomstandigheden
De komende twintig jaar: anders en onzekerder – Drijvende krachten 80